Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.08.1941, Page 14

gæddur einstakri óhlutdi’ægni og víð-
sýni. Hann sér hlutina frá mörgum
liliðum, það er yndi lians; hann á til
tvísýni og kímnigáfu föður sins, sið-
aða og fágaða. En það er ekki aðeins
að Snorri skilji; lionum er líka lagið
að setja fram. Mannlýsingar hans eru
margar hverjar snilldarlegar.
Orðfæri Snorra er svipmikið og
liöfðinglegt og hirtir mikinn smekk,
nærfærni og jafnvægi. Oft eru orð
lians miklu hnitmiðaðri en inenn átta
sig á i fyrstu: liann er undirhyggju-
maður í stíl. Augljós er þessi undir-
hyggja i frásögn hans af ferð Þórs
til Útgarðaloka, þar sem allt er ann-
að en sýnist. Á öðrum stöðum í Eddu
er frásögnin einföld og tær eins og
fjallalækui’, og mér finnst þá stund-
unx, að Snorri hafi opnað sjálfan
goðheim og hann skini þar i allri
frumdýrð sinni. Marga stund liefur
sú hók rekið frá mér leiðindi.
Á dögum Snorra var kirkjuveldið
að færast í aukana, og urðu þá harð-
ar deilur milli Guðmundar biskups
Arasonar og leikmanna. Höfðingjar
tóku sig saman og fóru með her
manns að biskupi, þar sem liann sat
á Hólum. Snorri Jjauð Jionum með
sér til Reyldiolts. Þar liittust and-
stæðurnar, liinn frjálsi islenzki andi
og ofsatrúin — miðaldaandinn. Ein-
kennilegir samfundir! Elcki þarf að
ætla, að Guðmundi liafi liðið illa hjá
Snori'a. Snorri kunni vel að taka á
móti gestum, og liann virðist hafa
kveðið kvæði lil ánægju biskupi. Lifs-
list lians, glæsimennska og liæfileilci
lians að umgangast menn liafa kann-
slce snert biskup einlcennilega og gert
samvistirnar við þennan liála og
menntaða veraldarmann kynlega
skemmtilegar. En þó varð engin
framhúðarvinátta milli þessara
tveggja manna, engar sættir milli
anda Snorra og anda Guðmundar.
Lífsviðliorfin voru of ólílc til þess.
Kirlcjuveldið sigraði vald leik-
manna, þó að elclci væri það á dögum
þessara tveggja manna. Ofsatrúin
sigraði liinn frjálsa anda. Miðalda-
myrkrið liafði lagzt yfir allt hér á
landi í aldarlolcin. En andi Snorra og
annara sálufélaga hans lifði þó á-
frarn, lifði í bólcstöfum á slcinnbóka-
hlöðum, sem þjóðin þreyttist aldi-ei
á að skrifa upp. Þetta var arfur lienn-
ar, sem liún varðveitti eins og sjáald-
ur auga síns. Á liönnungatímum
verndaði liann þjóðina frá villi-
mennskunni; síðar, þegai' hún fór að
sælcja fram aftur, var liann eitt meg-
in aflið í viðreisninni. Andans afrek
hafa orðið þjóð vorri sverð liennar
og slcjöldur.
Snorri segir á einum stað frá fjöl-
lcyngismanni, sem sendur ér af út-
lendum konungi til Islands til að leita
þess staðar, þar sem hezt er að gera
árás á landið, en liann er allstaðar-
rekinn burtu af landvættum. Marg-
ur fslendingur mundi nú óslca þess,
að andans snillingar, sem liér á landi
liafa lifað, mættu verða þjóðinni að
liði að hægja hurtu þeim útlendu
áhrifum og útlendu spillingu, sem
öllu heilbrigðu lifi vill dreklcja hér
á landi, rnætti auka henni styrk í
þeirri hljóðu og dreifðu haráttu, sem
hún á nú í fyrir tilveru sinni. Og er
þá mikils trausts að leita þar sem