Sagnir - 01.06.2006, Page 37

traz> ujjjiflast, sem fiér er samiz>, er fítifs virðijyrir afmenninj.
lýsingin á því eða það falli aö hugmyndum um hvað það er að segja
sannleikann ... Ævisögur eru ekki til, strangt á litið, því fátt glatast jafn
algerlega og ævi manns, þannig að aðeins er hægt að færa í letur löngun
hans til að varðveita andblæ hennar í orðum.“ Sjá Guðberg Bergsson:
Faðir og móðir og duhnagn bernskunnar. Skáldœvisaga. Reykjavík,
1992, bls. 7.
20 Lbs 2803 4to - Matthías Jochumsson: „Ferð til Englands 1907“.
21 Lbs 2563 4to - Bréf Matthíasar Jochumssonar til Guðmundar
Hannessonar, 30. ágúst 1908.
22 Lbs 2563 4to - Bréf ffá Matthíasi Jochumssyni til Valdimars
Briem, ritað á Hvítasunnumorgni 1911.
23 Lbs 2804 4to - Matthías Jochumsson: „Feró um fomar stöðvar."
Enga kompur er að að finna með heitinu „Gamlir náungar úr Breiðafirði."
Kaflamir em báðir prentaðir í viðauka seinni útgáfú Sögukaflanna. Sjá
Matthías Jochumsson: Sögukafla af sjálfum mér. Reykjavík, 1959, bls.
353 - 405.
24 Lbs 2803 4to - Matthías Jochumsson: „Söguþættir af sjálfúm
mér“, bls. 139.
25 Eins og fram kom í inngangi ritgerðarinnar minntist Guðmundur
Matthíasar á aldarafmæli hans, hinn 11. nóvember 1935 í tímaritinu
Eimreiðin. Þar skrifaði hann m.a. um sjálfsævisögu hans, Sögukafla
af sjálfum mér. Báðar ritgerðimar em prentaðar í ritinu Skáldið á
Sigurhœðum. Sjá Guðmundur Finnbogason: „Matthías Jochumsson
við líkaböng“. Skáldið á Sigurhœðum, bls. 51-68 og „Aldarminning".
Skáldið á Sigurhæðum, bls. 252 - 257.
26 Bréf skáldanna til Guðmundar Finnbogasonar. Finnbogi
Guðmundsson bjó til prentunar. Reykjavík, 1987, bls. 33. Engin bréftil
Péturs Halldórssonar em prenmð í Bréfum Matthíasar. Hins vegar em
þrjú varðveitt í handritadeild Landsbókasafns, frá 14. desember 1902
til 28. janúar 1912. Þau fjalla öðm fremur um kaup Péturs á eigna- og
útgáfúrétti á bókum Matthíasar og má því vel vera að Matthías hafi
ætlað Pétri útgáfú á Söguþáttunum. Sjá Lbs 2563 4to.
27 Lbs 2563 4to - Bréf Matthíasar Jochumssonar til Valdimars
Briem, 4. desember 1912.
28 Lbs 2804 4to - Bréf frá Matthíasi Jochumssyni til Guðmundar
Finnbogasonar, 12.janúar 1913. Sjá Matthías Jochumsson: „Minnisblöð
1912“, bls. 1.
29 Lbs 2804 4to - Bréf ffá Matthíasi Jochumssyni til Guðmundar
Finnbogasonar, 12.janúar 1913. Sjá Matthías Jochumsson: „Minnisblöð
1912“, bls. 1.
30 Sjá umfjöllun Sigurðar Gylfa Magnússonar um dauðann og
áhrif hans á sveitasamfélag nítjándu aldar. Þar fjallar hann m.a. um
dauðann í lífi Matthíasar Jochumssonar. Sjá Sigurð Gylfa Magnússon:
„„Dauðinn er lækur, en lífið er strá.“ Líf og dauði á nítjándu öld“. Eitt
sinn skal hver deyja. Dauðinn i íslenskum veruleika. Ritstjóri Sigurjón
Baldur Hafsteinsson. Reykjavík, 1996, bls. 128 - 142. - Sigurður Gylfi
Magnússon: Menntun, ást og soig, bls. 167-214.
31 Sigurður Nordal: „Matthías við Dettifoss. Tala flutt á samkomu
Bókmenntafélagsins til minningar um skáldið, 19. febrúar 1921“.
Skáldið á Sigurhœðum, bls. 184.
32 Lbs 2803 4to - Matthías Jochumsson: „Söguþættir af sjálfum
mér III“, bls. 80; Matthías Jochumsson: Sögukaflar af sjálflum mér, bls.
324.
bls. 41 -58.
37 Guðmundur Finnbogason: „Matthías Jochumsson við líkaböng“.
Skáldið á Sigurhceðum, bls. 55.
38 Sjá m.a. Guðmund Hálfdánarson: „Biskupasögur hinar nýju. Um
ævisögur fjögurra stjómmálamanna“. Saga, 31, 1993, bls. 169.
39 Þótt þankar í þessa vem séu forvitnilegir þá er vart rúm til að rekja
þá hér. Um þessar hugmyndir má meðal annars lesa í athyglisverðri
grein Gunnþómnnar Guðmundsdóttir: „Skáldað um líf‘. Skírnir 177,
vor 2003, bls. 109- 125.
40 Gils Guðmundsson sá um aðra og þriðju útgáfú verksins. Hann
segir fyrstu útgáfu sjálfsævisögunnar hafa verið mistök enda hafi verið
kastað til höndunum við útgáfú hennar vegna vinsælda Sögukafla af
sjálfum mér effir Matthías Jochumsson. Benedikt Gröndal ætlaði
að bæta heilmiklu við ritið en kom því ekki við vegna veikinda. Það
handrit sem Benedikt skrifaði og var í vörslu landsbókavarðar kom hins
vegar ekki út fyrr en í ritsafni skáldsins á ámnum 1948 - 1954. Sjá m.a.
Benedikt Gröndal: Dœgradvöl. Rit III. Hafnarfirði, 1983, bls. 431.
41 Hannes Þorsteinsson: Endurminningar um hitt og þetta, er á
dagana hefur driflð: ritaðar afhonum sjálfum 1926 -1928. Reykjavík,
1962.
42 Ragnhildur Richter: Lafað i röndinni á mannfélaginu. Um
sjálfsœvisögur kvenna. Reykjavík, 1997, bls. 32.
43 Guðmundur Hálfdánarson: „Biskupasögur hinar nýju. Um
ævisögur fjögurra stjómmálamanna". Saga, 31, 1993, bls. 189.
ffQyyn ifasffrá
BIs.
30. Matthías Jochumsson. Fengin frá Ljósmyndasafni
Reykjavíkur.
33 Lbs 2803 4to - Matthías Jochumsson: „Söguþættir af sjálfúm
mér III,“ bls. 79; Matthías Jochumsson: Sögukaflar af sjálfum mér, bls.
323.
34 Lbs 2803 4to - Matthías Jochumsson: „Söguþættir af sjálfúm
rnér III,“ bls. 79; Matthías Jochumsson: Sögukaflar af sjálfum mér, bls.
323.
35 Benedikt Gröndal skrifaði handrit sitt með hléum á ámnum 1893-
94 og afhenti það landsbókaverði til geymslu í 25 ár. Það er því vel
líklegt að margir hafi vitað af handriti Benedikts áratugum fyrir útgáfú
verksins. Benedikt Gröndal: Dœgradvöl. Rit III. Hafnarfirði, 1983, bls.
431.
36 Margir hafa bent á þennan tvístíganda Matthíasar í mörgum
málum. Þar á meðal þeir Þórir Óskarsson, í ritgerð um rómantískan
skáldskap hans, og Jón Hjaltason, um árin sem Matthías átti og
ritstýrði Þjóðólfi. Sjá Þóri Óskarsson: „Hugtakið rómantík í íslenskri
bókmenntasögu 19. aldar“. Skírni, 170, haust 1990, bls, 276 - 280; Jón
Hjaltason: „Matthías Jochumsson og Þjóðólfur“. Skími, 161, vor 1987,
^Sajttir 2006