Árroðinn : blað Alþýðuflokksfélags Akraness. - 01.01.1946, Blaðsíða 4

4
ARROÐINN
ætti að gera sjálfur eða að ihafa for-
göngu í. Það er oft nóg, að bæjar
búar sjái að þeir hafa, sem bæjarfull-
trúa menn, sem eitthvað vilja gera- og
hugsa um hag íbúanna en einblína
ekki alltaf úrræðalausir á það, að þessi
og þessi einstaklingur geri hlutina fyrir
sig.
Annar höfuðatvinnuvegur okkar Is-
lendinga er landbúnaður. Hér á Akra-
nesi eru mikil skilyrði til ræktunar;
við eigum lönd sem mikið vatnar á að
séu fullræktuð og hér í grennd eru lönd,
sem hægt væri að kaupa án þess að
skerða verulega lífsafkomu þeirra, sem
þau byggja. Þessi lönd þurfum við nú
að rækta; ekki vegna þess að ég haldi,
að landbúnaður verði nokkurntíma að-
alatvinnugrein okkar Akumesinga,
heldur á það að vera styrkur til öflunar
okkar daglega brauði. Með því sem hef-
ur verið gert í Garðalandi er vísir
í rétta átt; þó er það alltof skammt á
veg komið og ekki skipulagt á sem
beztan hátt. Fólkinu, sem vill notfæra
sér það að hafa túnblett sem getur gefið
af sér sem svarar handa einni eða fleiri
kúm er gert þet-ta alltof dýrt með því
að ekki skuh vera hægt að hafa sam-
eiginlegan stofnkostnað um byggingar
sem með þurfa, og þá einnig um hirð-
ingu. Garðalandið og önnur lönd sem
bærinn eignast, þurfa að verða nytjuð á
tvennan hátt; í fyrsta lagi sem tún og
í öðru lagi sem matjurtagarðar. Þessu
þarf að deila niður þannig, að sem flest-
ir geti haft jarðarafnot til þess einungis
að létta undir með heimilum sínum.
En svo er einn þáttur 'í þessu enn, sem
bærinn hefur ekki sinnt um. Eins og
við vitum öll, er aðalatvinnuvegur okk-
ar Akurnesinga sjósókn og kemur til
með að vera. Sjóinn geta menn ekki
stundað nema að vissum aldursskeið-
um. Því er það oft að menn við sæmi-
lega heilsu verða að hætta að stunda
sjó. Þetta eru menn vanir allri vinnu,
með fulla starfslöngun. Er það ekki
skyldi bæjarfélagsins að styrkja þá á
einhvern hátt, mennina sem búnir eru
að færa björg í bú? Okkur ber skylda til
að færa björg í bú. Okkur ber skylda til
þess að þessir menn geti lifað á eigin
spýtur, ef þeir hafa krafta tdl þess; og
væri það ekki einn liðurinn í þeirri
hjálp að úthluta þessum mönnum landi
því, sem bærinn er búinn að yrkja, svo
þeir gætu lifað af kartöflurækt, hænsna-
rækt eða öðru, sem þeir myndu kjósa
sér frekar og hæfði þeim betur meðan
starfskráftar endast?
Iðnaður.
Iðnaður hér á Akranesi hefur verið
mjög htill og stafar það fyrst og fremst
af því, hve lítið rafmagn við höfum
átt við að búa. Nú eru allar líkur fyrir
því að úr þessu rætist mjög bráðlega,
með virkjun Andakílsár. I því sambandi
viljum við, sem að A-listanum stönd-
um, að bærinn hafi forgöngu í því að
láta fara fram rannsóknir á því, hvern-
ig rafmagnið getur komið að sem mest-
um og beztum notum til iðnaðar. Bær-
inn verður að hafa forgöngu í þessu
máli vegna þess að hér getur verið
um stórar atvinnugreinar að ræða, sem
fyrir hendi kunna að verða, vegna
þessa breytta viðhorfs í rafmagnsmál-
um okkar; og þó má ekkert til spara,
svo það geti farið sem bezt úr hendi.
Hér á Akranesi eru að mörgu leyti
góð skilyrði til þess að hér geti orðið
iðnaðarbær. Það er stutt til höfuðborg-
ar landsins, sem hefur það í för með
sér, að stutt er um alla aðdrætti. Og
eftir því sem samgöngur batna, er það
enn líklegra að svo verði. Á þessum
forsendum ættum við hér á Akranesi
að hafa betri aðstöðu til þess að vera
samkeppnisfærari við Reykjavík en
flestir bæir á landinu. Þvf hlýtur sú
rannsókn að fara fyrst og fremst fram
í því hversu við getum farið inn á þann
iðnað sem fyrir er í landinu og keppt
við hann. Og í öðru lagi verður rann-
sóknin að fara fram á þeim grundvelli,
að athuga möguleika á nýjum iðngrein-
um, en til þess að árangur náist í því,
áht ég, að það þurfi að fá sérfróðan
mann til þess að rannsaka það. Það
hefur verið rætt um það að reisa hér
á landi sementverksmiðju, áburðar-
verksmiðju og fleira mætti telja, sem
þegar hefur verið rætt um en ekki að
fullu gengið frá hvar slíkar verksmiðjur
yrðu reistar. Hlýtur það því ekki að
verða hlutverk hinnar nýkjörnu bæjar-
stjórnar að hafa vakandi auga á því að
framhjá Akranesi verði ekki gengið í
þessu efni? Eg er sannfærður um það,
að bærinn á að gangast fyrir slíkum
rannsóknum, því ein bæjarstjóm hefur
skyldur frá sínum umbjóðendum til
þess að vinna að þeirra fjárhagslega
stjálfstæði. Einnig kemur til mála, að
bærinn reisi verksmiðjur eða stuðli
að því að félög eða einstaklingar geri
það.
Onnur atvinnumál.
Það eru einnig önnur atvinnumál,
sem hin nýkjörna bæjarstjóm verður
að láta til sín taka og ekki heyra að
öllu leyti undir það, sem ég hef tekið
fyrir hér að framan. Samgöngumál okk-
ar hafa verið í mjög miklum ólestri hin
síðari ár, en nú er sem betur fer eitt-
hvað að greiðast úr í þeim efnum og á
ég þá við þær ráðstafnir sem fráfarandi
bæjarstjórn hefur gert í því að fá ferju
yfir Hvalfjörð, sem bærinn ræki á sinn
kostnað. Eins og við vitum, em sam-
göngumál hvers bæjar eitthvert veiga-
mesta atriðið í lífsafkomu hans. Því verð
ur að halda vel á þeim málum svo að við
Akurnesingar höfum sem mest upp úr
því sjálfir en látum ekki aðra fleyta
rjómann þar af. Ef ferjan verður á
Hvalfirði, þá er það víst að margir
munu hafa augastað á því, að reka fólks
og vöruflutninga á milli Akraness og
Reykjavíkur og ég er viss um það, að
ef hin nýkjörna bæjarstjórn hjálpar
ekki þeim félögum eða einstaklingum
hér á Akranesi, sem hug hafa á þessari
atvinnugrein, þá muni ekki vel fara og
það er beinlínis skylda bæjarstjórnar-
innar að vinna vel og öttullega að þess-
um málum; því hvað þýðir þetta at-
vinnulega séð? Það þýðir það, að í sam-
bandi við þetta munu margir menn
komast í atvinnugrein, sem hér er ó-
þekkt áður að mestu.
Þá er það önnur atvinnugrein, sem
við erum vissir um, að muni hafa mikla
þýðingu sem sumaratvinna margra Ak-
urnesinga. Eins og allir vita er mikið
lag't upp úr því hjá hverri þjóð að fá
sem mest af ferðamönnum til sín, og
eins á það að vera hjá okkur Íslending-
um. Nú er það svo, að alhr staðir á
landinu eru ekki eins vel til þess falln-
ir, að laða að sér ferðamenn, og eins er
það, að misjafnlega er unnið að því, að
svo verði. Við Akurnesingar eigum hér
einn stað sem samkeppndsfær er við
alla aðra staði á landinu síns eðlis og
þó víðar væri leitað, en það er Langi-
sandur. Það er alveg víst, að svona
möguleika eigum við að notfæra okkur,
Við eigum að láta fara fram rannsókn
á því, hvað gera þarf til þess að Langi-
sandur verði notaður sem baðströnd.