Nýtt Helgafell - 01.10.1959, Blaðsíða 42
112
HELGAFELL
þá æfur, og það varð að skilja þá. En þetta
hafði um leið sín áhrif á verkamennina. Tutt-
ugu daga þraukuðu þeir í verkfalli, konurnar
urðu raunamæddar heima, tveir eða þrír
verkamenn misstu móðinn, og loks ráðlagði
félagið þeim að gefast upp með því skilvrði,
að málinu yrði skotið til gerðardóms og þeir
fengju eftirvinnu til að bæta sér upp verk-
fallsdagana. Þeir ákváðu að hefja aftur vinnu.
Það gerðu þeir auðvitað með reigingssvip og
sögðu, að þetta væri ekki búið, þeir ættu
eftir að útkljá málið. En þennan morgun,
þegar þunginn undan ósigrinum fór að segja
til sín í þreytunni, þegar ostur hafði verið
lagður milli brauðsneiðanna í stað kjöts, var
ekki lengur hægt að blekkja sig. Það var
gagnlaust fyrir sólina að skína, sjórinn gaf
ekki framar nein fyrirheit. ívar spyrnti í ped-
alann, og við hvern hjólsnúning var eins og
hann væri orðinn lítið eitt eldri. Ef hon-
um varð hugsað til verksmiðjunnar, vinnu-
félaganna og húsbóndans, sem hann ætlaði
að fara að hitta, varð honum óðar þungt
fyrir brjósti. Fernanda hafði verið áhyggju-
full: „Hvað ætliði að segja við hann?“ „Ekki
neitt.“ Ivar hafði farið á bak hjólhestinum
og hrist höfuðið. Hann beit á jaxlinn; fín-
legir drættir voru á litlu brúnleitu andlitinu,
þótt komnar væru á það hrukkur; nú liarðn-
aði svipurinn. „Við vinnum. Það er nóg.“ Nú
var hann á leið til vinnunnar og beit enn á
jaxlinn í dimmri og dapurri reiði, og var jafn
þungbúinn og sjálfur himinninn.
Ilann kvaddi breiðgötuna og liafið, en lagði
leið sína um blautar götur gamla spánverja-
hverfisins. Þær lágu að svæði, þar sem ein-
ungis voru vagnaskemmur, geymslur fyrir
járnarusl og bílageymslur. Þar var verkstæð-
ið, einskonar skáli, neðri liluti veggjanna úr
múrsteini, efri hlutinn úr gleri, þakið úr báru-
járni. Handan við verkstæðið var gamla
tunnugerðin. Það var garður með gömlum
skýlum í kring, og hafði verið hætt að nota
hann þegar fyrirtækið stækkaði. Hann var nú
ekki annað en geymsla fyrir slitnar vélar og
gamlar tunnur. Þvert fyrir enda húsagarðs-
ins var einskonar gangstígur úr gömlum tíg-
ulsteinum, en þar fyrir handan var garður
húsbóndans og fyrir enda hans íveruhúsið.
Það var stórt og ljótt, en þó ekki fráhrind-
andi, því umhverfis tröppurnar voru grannar
klifurjurtir og vínviðarteinungar.
Ívar sá undireins, að dvrnar á verkstæð-
inu voru lokaðar. Hópur verkamanna stóð
þegjandi fyrir utan þær. Þetta var í fyrsta
skipti síðan hann byrjaði að vinna þarna,
að hann kom að lokuðum dyrum. Húsbónd-
inn hafði viljað leggja áherzlu á ósigurinn.
ívar sneri til vinstri, kom hjólinu fyrir í
skýlinu, sem þar var í framhaldi af skál-
anum, gekk síðan að dyrunum. Hann kom
auga á Esposito, hávaxinn æringja, dökk-
hærðan og liárprúðan, sem vann við hlið hans
á verkstæðinu, Markús trúnaðarmann verka-
lýðsfélagsins, sem hafði höfuð einsog tenór-
söngvari, Saíd, eina Arabann á verkstæðinu,
síðan alla hina verkamennina, sem horfðu
þegjandi á hann nálgast. En áður en hann
var kominn til þeirra, sneru þeir sé skyndi-
lega að dyrunum, sem nú höfðu verið opn-
aðar í liálfa gátt. Ballester verkstjóri kom í
gættina. Hurðirnar voru þungar, liann lauk
upp annarri þeirra, sneri baki í verkamenn-
ina og lagðist á hana. Hún bifaðist hægt á
járnlömunum.
Ballester, sem var elztur starfsmannanna,
var andvígur verkfallinu, en hafði haft hljótt
um það eftir að Esposito sagði við liann, að
hann gætti hágsmuna húsbóndans. Nú stóð
hann þarna við dyrnar, stuttur og digur í
dökkblárri peysu og berfættur (hann var sá
eini, fyrir utan Saíd, sem alltaf vann ber-
fættur) og horfði á þá ganga inn hvern á fæt-
ur öðrum. Augu hans voru svo ljós að þau
sýndust litlaus, en gamalt andlitið var sól-
brennt og munnurinn var raunalegur undir
þykku lafandi yfirskegginu. Þeir voru hljóð-
ir og fundu sárt til þess að vera látnir ganga
þannig inn einsog sigraðir menn, reiðir sjálf-
um sér fyrir þögnina, en æ fjær því að geta
rofið hana eftir því sem hún varð lengri.
Þeir gengu framhjá Ballester án þess að líta
á hann. Þeir vissu, að honum hafði verið
skipað að hleypa þeim inn á ])ennan hátt,