Morgunblaðið - 09.02.2012, Qupperneq 12

Við höfum í áratugi verið leiðandi í framleiðslu stjórnbúnaðar fyrir hitakerfi
og séð notendum um allan heim fyrir búnaði og lausnum,
sem gerir líf þeirra þægilegra.
Við erum eini framleiðandinn á markaðinum sem sérhæfir sig í framleiðslu
stjórnbúnaðar ásamt varmaskiptum og tengigrindum fyrir hitakerfi.
Við leggjum metnað okkar í að finna réttu lausnirnar fyrir viðskiptavini okkar
hverjar sem stærðirnar, þarfirnar eða kröfurnar kunna að vera.
Þegar spurt er um hitakerfi er svarið:
“Já, Danfoss er með lausnina fyrir þig”
Danfoss hf • Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími 510 4100 • www.danfoss.is
Einhverntímann var sagt að forseta-
kosningar í Bandaríkjunum réðust af
því hvort verðið á galloni af bensíni
væri orðið hátt eða ekki. Fólk kysi þá
foringja frá sem ekki gætu haldið
bensínverðinu niðri enda lítið hægt
að framkvæma ef ekki er hægt að
ferðast á milli staða án þess að það
bitni á efnahagsreikningi ein-
staklinga eða fyrirtækja. Nú er verð-
ið á bensíni komið yfir 250 krónur
lítrinn og meira að segja Útherji er
farinn að horfa til hjólsins sem
heppilegs fararskjóta. Nú er Útherji
enginn sérfræðingur um það hvort
þessu sé enn svo farið í Bandaríkj-
unum að menn verði vitlausir ef
bensínverð hækkar. Útherji hefur
líka engar tölur um hvað þetta skað-
ar fyrirtæki landsins mikið en hann
sjálfur er í það minnsta að verða al-
veg vitlaus á þessu. Útherji hló þegar
hann heyrði brandara um daginn af
löggu sem tók mann fastan fyrir ölv-
unarakstur og spurði bílstjórann:
„Hvernig hefurðu efni á þessu; að
vera bæði að drekka áfengi og keyra
bíl?“
Bensínið og bisnessinn
 Útherji
Morgunblaðið/Frikki
Fokdýrt Nú er orðið dýrt að færa vörur á milli
manna. Hátt bensínverð leggst á alla.
Ŕéttarríkið Þóroddur Bjarnason
Heildarskuldir helstu iðnríkja
heimsins – skuldir ríkisins, heimila
og fyrirtækja – hafa aukist stjarn-
fræðilega á síðustu áratugum og víð-
ast hvar eru skuldirnar sem hlutfall
af landsframleiðslu á bilinu 200% til
500%. Þrátt fyrir að flestir séu á
einu máli um að slík skuldabyrði
gangi ekki upp til lengdar þá bendir
flest til þess að vestræn ríki séu enn
skammt á veg komin í að grynnka
þessa ósjálfbæru skuldastöðu.
Á þetta er einmitt bent í nýrri
skýrslu alþjóðlega ráðgjafafyr-
irtækisins McKinsey um skuldsetn-
ingu helstu ríkja heims og hvernig
þeim hefur gengið að vinda ofan af
henni í kjölfar þeirra hremminga
sem skekið hafa markaði frá því að
hin alþjóðlega fjármálakreppa hófst
sumarið 2007. Staðan er ekki síst
slæm í mörgum Evrópuríkjum. Á
árunum 2000 til 2008 jukust heild-
arskuldir Spánar og Bretlands, svo
dæmi sé tekið, um 145% og 177%. Í
báðum tilfellum var skuldsetningin
fyrst og fremst tilkomin vegna gríð-
arlegrar skuldasöfnunar einkaaðila
– bæði heimila og fjármálafyr-
irtækja.
Þrátt fyrir að hægt hafi á skulda-
söfnuninni þá hafa skuldirnar engu
að síður haldið áfram að aukast á
síðustu árum. Að mati greinenda
McKinsey gæti það tekið en áratug
fyrir verst stöddu Evrópuríkin –
meðal annars Spán – að ná tökum á
þessari ósjálfbæru skuldastöðu.
Ósveigjanlegur gjaldmiðill og
tregða margra evrópskra stjórn-
valda til að ráðast í kerfislægar
efnahagsumbætur mun síður en svo
hjálpa til í þessum efnum.
Reynsla Finnlands og Svíþjóðar
Staðan vestanhafs virðist hins vegar
betri ef marka má skýrslu McKinsey
en heildarskuldir bandaríska hag-
kerfisins hafa dregist smám saman
frá og með árinu 2008 – enda þótt
skuldir hins opinbera hafi aukist á
sama tíma. Skuldir fjármálageirans
hafa minnkað um fjórðung og eru nú
jafnmiklar og um síðustu aldamót
auk þess sem skuldir bandarískra
heimila hafa dregist saman um tæp-
lega 600 milljarða dala, eða 15% sem
hlutfall af ráðstöfunartekjum.
McKinsey spáir því að innan tveggja
ára gæti skuldastaða bandarískra
heimila orðið sjálfbær.
Þróunin í Bandaríkjunum á margt
sameiginlegt með því sem átti sér
stað í Svíþjóð og Finnlandi á tíunda
áratug síðustu aldar í kjölfar nor-
rænu fjármálakreppunnar. Reynsla
þessara ríkja sýndi að heppilegasta
leiðin til að vinda ofan af ósjálfbærri
skuldsetningu hagkerfisins er að
ráðast fyrst í að minnka skuldir
heimila, fyrirtækja og fjármálastofn-
ana á sama tíma og hagvöxtur mælist
lítill sem enginn og skuldir hins op-
inbera aukast. Að því loknu – þegar
tekist hefur að grynnka verulega á
skuldum einkaaðila – þá ætti hag-
vöxtur að taka við sér og verða hægt
að greiða hratt niður skuldir hins op-
inbera.
Það er þó ljóst að það verður síður
en svo auðvelt fyrir Bandaríkin –
bæði af pólitískum og efnahagslegum
ástæðum – að draga úr skuldum rík-
isins þegar að þeim tímapunkti kem-
ur. Á þessari stundu virðist núver-
andi stefna – hvort sem hún var
mörkuð meðvitað eður ei – hins veg-
ar hafa haft góð áhrif ábandaríska
hagkerfið.
Langur vegur framundan
- Heildarskuldir sem hlutfall af landsframleiðslu
Heimild: McKinsey
550%
500%
450%
400%
350%
300%
250%
200%
150%
100%
Japan Bretland Þýskaland Frakkland Bandaríkin
19
90
19
92
19
94
19
96
19
98
20
00
20
02
20
04
20
06
20
08 20
11
Sokkinn
kostnaður
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Skuldasöfnun og lærdóm-
ar frá Norðurlöndum