Morgunblaðið - 24.11.2012, Blaðsíða 26

Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
„Það verður helst ráðið að frumvarp-
ið sé fyrst og fremst pólitískt og end-
urspegli að nokkru sjónarmið þeirra
sem talað hafa fyrir því að þrengja
rannsóknarheimildir lögreglu með
friðhelgi einkalífs að leiðarljósi,“ seg-
ir Jón H.B. Snorrason, formaður
stjórnar Ákærendafélags Íslands, í
umsögn sem hann hefur sent Alþingi
fyrir hönd félagsins við frumvarp
innanríkisráðherra um breytingar á
lögunum um meðferð sakamála.
Þar eru lagðar til breytingar á
þeim skilyrðum sem uppfylla þarf
svo lögregla megi beita símahlerun
við rannsóknir. Frumvarpið var sam-
ið af réttarfarsnefnd en í umsögnum
Ákærendafélagsins, ríkissaksóknara
og lögreglu er að finna alvarlega
gagnrýni á tillögurnar.
Í frumvarpinu er m.a. kveðið á um
að ríkir almannahagsmunir eða
einkahagsmunir þurfi alltaf að vera
til staðar svo dómari geti fallast á
kröfu lögreglu um símahlerun en
refsirammi þeirra brotaflokka sem
falla undir þessa heimild til símahler-
unar verði hins vegar lækkaður úr
átta árum í sex.
Gæti snúist í andhverfu sína
Í ítarlegri umsögn Ákærenda-
félagsins er bent á að frumvarpinu
virðist einnig vera ætlað að skjóta
styrkari stoðum undir rannsóknar-
heimildir lögreglu vegna sérgreindra
brotaflokka, þ.e. skipulagðrar brota-
starfsemi, vændis, brots gegn nálg-
unarbanni og fleira.
„Eins og frumvarpið er úr garði
gert er gengið of langt í því að tak-
marka heimildir lögreglunnar að
óþörfu svo ekki fæst samrýmst hags-
munum samfélagsins um að lögreglu
verði með góðu móti gert kleift að
beita símahlustun og skyldum rann-
sóknarúrræðum í því skyni að upp-
lýsa um alvarleg afbrot,“ segir í um-
sögninni.
,,Þá er hætt við því að hin sér-
greindu markmið vegna fyrr-
greindra brotaflokka, þ.e. skipu-
lagðrar brotastarfsemi, vændis o.fl.
náist ekki vegna þeirra ströngu skil-
yrða sem ætlað er að gilda um um-
rædd rannsóknarúrræði og frum-
varpið kunni þannig að snúast upp í
andhverfu sína og lögreglu verði gert
mjög erfitt um vik að afla nauðsyn-
legra rannsóknarheimilda í þágu
rannsókna alvarlegra sakamála,“
segir þar ennfremur í umfjöllun um
frumvarpið.
Ekki á rökum reist
Í athugasemdum frumvarpsins
segir að komið hafi fram sú gagnrýni
að skilyrði fyrir heimildum til síma-
hlustunar séu ekki nógu skýr og sú
heimild veitt í meira mæli en nauðsyn
væri og án nægilegs rökstuðnings.
Sigríður Friðjónsdóttir ríkissak-
sóknari segir hins vegar í sinni um-
sögn að þarna séu „ekki dregin fram
nein þau atriði sem sýnt geta fram á
að þessi gagnrýni sé á rökum reist.
Er því erfitt um vik að meta þörfina á
þeim breytingum á skilyrðum fyrir
símahlustunum og skyldum aðgerð-
um sem lagðar eru til,“ segir hún.
Lýsir ríkissaksóknari efasemdum
um að heimildir til símahlustunar og
skyldra úrræða verði skýrari með því
sem lýst er í frumvarpinu að skilyrði
til hlustunar verði ávallt að byggjast
á að ríkir almannahagsmunir eða
einkahagsmunir krefjist aðgerðanna.
Það sé háð mati dómara hverju sinni
hvort skilyrði séu uppfyllt. ,,Þá gæti
lögfesting þessa fortakslausa skil-
yrðis þrengt um of að heimildum lög-
reglu við rannsóknir alvarlegra saka-
mála,“ segir í umsögn Sigríðar.
Ákærendafélagið telur að þrátt
fyrir að frumvarpið láti ekki mikið yf-
ir sér sé um að ræða mjög mikla
breytingu á núgildandi heimildum
lögreglu til símahlustunar og skyldra
rannsóknaraðgerða.
„Þess háttar rannsóknaraðgerðir
skipta oft mjög miklu máli við rann-
sóknir alvarlegra sakamála, t.d.
stórra fíkniefnamála. Það skýtur
skökku við að á sama tíma og talað er
fyrir því að styrkja lögregluna í bar-
áttunni við skipulagða glæpastarf-
semi eða til að koma í veg fyrir fíkni-
efnainnflutning sem mikil vá stafar
af og fer vaxandi í samfélaginu þá
skuli komið fram með frumvarp sem
felur í raun í sér að mjög verður
þrengt að þessum mikilvægu rann-
sóknarheimildum lögreglunnar,“
segir í umsögn félagsins.
Bætir engu við
Stefán Eiríksson, lögreglustjóri á
höfuðborgarsvæðinu, tekur í sama
streng og segir í umsögn sinni að
frumvarpið bæti engu við rannsókn-
arheimildir lögreglu á ákveðnum
sviðum eins og mögulega megi ráða
af tilvísun í frumvarpinu til sex ára
refsiramma og upptalningar á til-
greinum brotum. ,,Ástæðan er sú að
á grunni gildandi laga er í dag unnt
að beita þeim rannsóknarúrræðum
sem hér um ræðir að uppfylltum skil-
yrðum um ríka almanna- og einka-
hagsmuni. Með hliðsjón af því er það
ljóst að eini tilgangur þessa frum-
varps er að þrengja heimildir lög-
reglu til beitingar umræddra rann-
sóknarúrræða.“
Þrengt um of að heimildum lögreglu
 Ríkissaksóknari, Ákærendafélagið og lögregla gagnrýna frumvarp innanríkisráðherra um síma-
hlerun við rannsókn sakamála  Getur gert lögreglu mjög erfitt um vik  „Fyrst og fremst pólitískt“
26 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. NÓVEMBER 2012
Oddur Árnason, yfirlög-
regluþjónn hjá lögreglunni á
Selfossi, bendir á í umsögn að
ef símhlerunarfrumvarpið er
skoðað í samhengi við frumvarp
sem Alþingi hefur til meðferðar
um vopn, sprengiefni og skot-
elda, ,,sýnist mér að á fjarskipti
,,einyrkja“ í broti gegn vopna-
lögum verði ekki hlustað fyrr en
sýnt hefur verið fram á að hann
hyggist beita vopnum gegn al-
menningi,“ segir hann. Sú staða
geti komið upp að ríkir al-
mannahagsmunir einir og sér
óháð refsiþyngd ætlaðs brot
geti staðið til þess að beita
þurfi símhlustun vegna gruns
um brot á vopnalögunum.
Símhlustun
torveldari
RANNSÓKNIR VEGNA
BROTA Á VOPNALÖGUM
Vígð hefur verið kapella í dvalar- og
hjúkrunarheimilinu Klausturhólum
á Kirkjubæjarklaustri. Biskup Ís-
land, Agnes Sigurðardóttir, og
sóknarpresturinn, Ingólfur Hart-
vigsson, önnuðust vígsluna.
Gert var ráð fyrir kapellu á neðri
hæð viðbyggingar Klausturhóla sem
tekin var í notkun fyrir um sex ár-
um. Síðan hefur verið unnið að því
að koma upp nauðsynlegum gripum
og búnaði, sérstaklega síðustu tvö
árin.
Filippus Hannesson frá Núpsstað
ánafnaði Klausturhólum mynd-
arlegri peningaupphæð eftir sinn
dag. Gerði það rekstrarnefnd heim-
ilisins kleift að ráðast í lokafrágang
kapellunnar.
Einnig höfðu hjónin Júlíus Jóns-
son og Arndís Salvarsdóttir frá
Norðurhjáleigu gefið fjármuni til
kapellunnar.
Vígsluathöfnin fór fram 4. þessa
mánaðar. Hún hófst með því að
biskup, sóknarprestur og gefendur
muna gengu að altarinu með helga
gripi kapellunnar. Börn og ungling-
ar léku á hljóðfæri og sungu fyrir og
eftir athöfn og kirkjukórar presta-
kallsins sungu undir stjórn Brians
Rogers Haroldssonar organista.
Margir fallegir gripir voru smíð-
aðir fyrir kapelluna. Altarisdúkinn
gerði Sigfríð Kristinsdóttir á Fossi
og gaf kapellunni. Kertastjakana og
glerkrossinn sem prýða altarið
ásamt skírnarskálinni gerðu þau
hjónin Guðrún Sigurðardóttir og
Emil Sæmundsson og gáfu til minn-
ingar um Jón Björnsson, bónda í
Svínadal í Skaftártungu. Einnig
gerðu þau hjónin gestabók úr gleri
sem starfsfólk og heimilisfólk
Klausturhóla gaf kapellunni. Snorri
Snorrason skar út Maríumynd og
gaf kapellunni. Kvenfélag Kirkju-
bæjarhrepps gaf biblíu á altarið og
kvenfélagið Hvöt gaf stólu. Leifur
Breiðfjörð gerði altaristöfluna sem
er glæsilegt glerlistaverk. Innblást-
urinn fékk Leifur úr Opinberunar-
bók Jóhannesar þar sem sagt er frá
hinni Nýju Jerúsalem. Altarið og
prédikunarstólinn teiknaði Helgi
Hjálmarsson arkitekt og Benedikt
Lárusson listasmiður smíðaði grip-
ina. Velunnarasjóður Klausturhóla
hefur ákveðið að gefa kapellunni
kaleik og patínu.
Ljósmynd/Jakub Srocki
Vígsla Agnes Sigurðardóttir biskup vígði kapellu Klausturhóla. Þar er nú haldin helgistund tvisvar í mánuði.
Kapella vígð í Klausturhólum
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Legið á hleri Nái frumvarpið fram að ganga yrði heimild lögreglu til að
beita símahlerunum og skyldum aðgerðum við rannsókn mála þrengd.
Auglýst eftir
umsóknum um
Eyrarrósina
Byggðastofnun, Listahátíð í Reykjavík
og Flugfélag Íslands standa saman að
Eyrarrósinni, viðurkenningu sem árlega er veitt
afburða menningarverkefni á starfssvæði
Byggðastofnunar. Umsækjendur geta m.a.
verið stofnun, tímabundið verkefni, safn eða
menningarhátíð. Verndari Eyrarrósarinnar er
Dorrit Moussaieff, forsetafrú.
Þrjú verkefni eru tilnefnd og hlýtur eitt þeirra Eyrar-
rósina, peningaverðlaun að upphæð 1.650.000 kr.
og flugferðir hjá Flugfélagi Íslands. Hin tvö hljóta
300.000 kr. auk flugferða.
Umsóknarfrestur er til 7. janúar 2013 og verður
öllum umsóknum svarað. Eyrarrósin verður afhent
í febrúar 2013.
Umsóknir skal senda rafrænt til Listahátíðar í
Reykjavík á netfangið eyrarros@artfest.is.
Umsókn skal fylgja greinargóð lýsing á verkefninu,
tíma- og verkáætlun, upplýsingar um aðstandendur
og fjárhagsáætlun.
Allar nánari upplýsingar á vef Listahátíðar í Reykjavík:
www.listahatid.is og í síma 561-2444.