Morgunblaðið - 21.05.2013, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. MAÍ 2013
Lífeyr iss jóður
starfsmanna rík is ins
Engjateigi 11
105 Reykjavík
Sími: 510 6100
lsr@lsr . iswww.lsr.is
Ársfundur LSR og LH verður haldinn fimmtudaginn 23. maí nk.
í húsnæði LSR við Engjateig 11, kl. 15:00. Fundurinn er opinn
öllum sjóðfélögum og launagreiðendum.
Dagskrá
• Skýrslur stjórna
• Tryggingafræðilegar úttektir
• Fjárfestingarstefna
• Ársreikningar 2012
• Skuldbindingar launagreiðenda
• Önnur mál
Ársfundur
LSR og LH
Ingvar P. Guðbjörnsson
ipg@mbl.is
Elsti systkinahópur landsins náði
samanlagt 1.000 ára aldri 17. maí
síðastliðinn þegar ein systirin varð
70 ára. Systkinin voru upphaflega
16 að tölu en tvö þeirra eru fallin
frá. Eftirlifandi eru sex bræður og
átta systur.
Systkinin eru börn hjónanna
Gíslnýjar Jóhannsdóttur og Þor-
steins Ólafssonar sem hófu búskap
sem bændur í Landeyjum en
bjuggu svo í Eystri-Vesturhúsum í
Vestmannaeyjum þar sem systk-
inin ólust öll saman upp. Þorsteinn
lést 1967 og Gíslný 1993. Systkinin
eru fædd á árunum 1930 til 1953 og
eru í dag á aldrinum 60 til 82 ára.
Meðalaldur þeirra er 71 ár.
Þau eiga nú Íslandsmet í hæst-
um heildaraldri systkina en næst
koma fimmtán systkini frá Hall-
geirsstöðum í Jökulsárhlíð sem
eru 986 ára samanlagt.
Svanur Þorsteinsson, einn
systkinanna frá Eyjum, segir að
um 150 manns hafi komið saman á
föstudaginn í Rafveituheimilinu í
Reykjavík til að fagna áfanganum
en þó hafi vantað eina systur sem
er erlendis. Þau hafi ekki auglýst
viðburðinn sérstaklega enda hægt
að halda stórar veislur innan fjöl-
skyldunnar án þess þar sem af-
komendur foreldra þeirra eru í
dag 135 á lífi.
Systkinabörnin eru alls 38, en
ein systirin á samtals níu börn.
Svanur segir mjög gott sam-
komulag innan hópsins. Þau fari
einu sinni á sumri í útilegu. Í eina
tíð hafi verið haldin þorrablót. Nú
sé starfandi saumaklúbbur hjá
systrunum og öðrum kvenafkom-
endum. Þá hafi bræðurnir einnig
starfrækt kjaftaklúbb og spila-
kvöld hafi verið regluleg áður.
Ljósmynd/Magnús Stefán Sigurðsson
1.000 ára Systkinin saman á 70 ára afmæli einnar systurinnar og samtals 1.000 ára afmæli hópsins 17. maí sl.
Fögnuðu þúsund árum
 Systkinahópur úr Eyjum náði 1.000 ára aldri 17. maí
 Elsti systkinahópur landsins en 14 þeirra eru á lífi
Ljósmynd/Jóhannes Jónsson
Ár í tölum Systkinin létu úbúa boli með aldri hvers og eins á bakinu.
hagvöxtur er enn undir væntingum.
Útreikningar Hagstofunnar
byggjast á stöðluðum skattframtöl-
um rekstraraðila, þ.e. bæði lögaðila
og einstaklinga, og nær einungis til
skattskyldra aðila. Hagnaður fyrir-
tækja af reglulegri starfsemi, þ.e.
fyrir fjármagnsliði, var 133.700
milljónir árið 2010 en 118.603 millj-
ónir 2011. Jafngildir það samdrætti
um 11% og er þá horft fram hjá
verðbólgu.
Meðaltal vísitölu neysluverðs var
363,2 stig 2010 en 377,7 stig 2011 og
hækkaði því um 4% milli ára. Bætist
það við 11% samdrátt í krónutölu.
Mismunandi eftir greinum
Misjafnt var eftir greinum hvern-
ig hagnaður af reglulegri starfsemi
þróaðist milli ára 2010 og 2011.
Hann jókst í veiðum og vinnslu
sjávarafurða, fór úr 38.904 milljón-
um í 39.582 millj. Hann minnkaði
hins vegar í iðnaði, fór úr 9.017
milljónum í 8.398 millj. Þá minnkaði
hagnaður í rekstri gististaða og veit-
ingarekstri, fór úr 1.698 millj. í 601
millj. Hann snarjókst hins vegar í
liðnum heild- og smásöluverslun og
viðgerðum á vélknúnum ökutækj-
um, fór úr 4.791 millj. í 16.088 millj.
og kunna afskriftir að eiga hlut að
máli.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Almennt er ekki
hægt að segja að
rekstrarskilyrði
fyrirtækja hafi
batnað á milli ára
2010 og 2011.
Þvert á móti má
segja að þetta
hafi verið tímabil
lítilla umskipta.
Rekstrarhagnað-
ur að teknu tilliti
til fjármagnskostnaðar dregst sam-
an um 11%,“ segir Halldór Árnason,
hagfræðingur hjá Samtökum at-
vinnulífsins.
Tilefnið er nýjar tölur Hagstofu
Íslands um hagnað fyrirtækja út frá
ársreikningum 2010 og 2011.
„Fyrirtækin eru í erfiðri stöðu. Af-
koman árið 2011 staðfestir að rekst-
urinn hefur verið erfiður það ár, og
ekki betri en árið 2010,“ segir hann.
Var botninum náð 2010?
Fráfarandi ríkisstjórn hefur hald-
ið því fram að botninum í efnahags-
lægðinni hafi verið náð 2010. Þessar
tölur undirstrika hins vegar að árið
2011 var erfitt fyrir mörg fyrirtæki
sem aftur kann að eiga þátt í að
Hagnaður
minnkaði milli
2010 og 2011
 Hagstofan tekur saman ársreikninga
Halldór
Árnason
nokkuð annað,“ sagði Bjarni Boga-
son, rannsóknarlögreglumaður og
formaður kennslanefndar í gær-
kvöldi.
Bjarni sagði að rannsóknum yrði
haldið áfram í dag og sagðist telja
að nefndin færi langt með verk-
efnið í dag. gunnardofri@mbl.is
Ferðamenn í Kaldbaksvík á
Ströndum gengu fram á lík að
morgni síðastliðins laugardags.
Kennslanefnd kom saman í gær.
„Nefndin er búin að koma saman
og skoða líkið. Við erum ekki til-
búnir að gefa neitt út á þessu stigi
málsins, hvorki um kyn, aldur né
Kennslanefnd mögulega
með niðurstöður í dag
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
„Við erum að vinna með kítósan sem er fjölsykra sem
unnin er úr rækjuskel og erum við að skoða efnið út frá
mörgum mismunandi vinklum. En eitt af því sem við er-
um að skoða er að taka kítósanið, breyta því efnafræði-
lega og auka sýkladrepandi virkni þess,“ segir Már Más-
son, prófessor við lyfjafræðideild Háskóla Íslands, en
greint er frá vinnu hans í Tímariti Háskóla Íslands. Að
rannsókninni vinnur einnig Priyanka Sahariah, doktors-
nemi frá Indlandi.
Már segir kítósan vera þekkt sem sýkladrepandi efni
og hefur m.a. verið kannað hvort það henti við matvæla-
framleiðslu svo hægt verði að auka geymsluþol matvæla.
Rannsókn Más og Priyönku snýr hins vegar að því
hvernig hægt er að breyta efnabyggingu kítósanfjöl-
liðunnar, auka virkni hennar og nota hana til þess að
drepa bakteríur.
Hagkvæm framleiðsla
„Kítósan virkar vel við ákveðnar aðstæður en síður við
aðrar. Við erum að skoða hvaða efnafræðilegar breyt-
ingar við getum gert til þess að fá það sem breiðvirkast,“
segir Már og bendir á að með ákveðnum efnafræðilegum
breytingum verður hægt að auka virkni kítósans gegn
mörgum bakteríustofnum þannig að virkninni svipi til
virkni margra þekktra sýklalyfja. Þá segir hann einnig
vera horft til þess að verkunarmátinn geti verið svipaður
verkunarmáta bakteríudrepandi peptíða en bakteríu-
drepandi peptíð eru efni sem líkaminn framleiðir til þess
að verja sig gegn sýkingum.
„Í raun ætlum við að skoða betur að hve miklu leyti
verkun þessara efna svipar til þeirra efna sem koma úr
líkamanum,“ segir Már en framleiðsla á kítósanafleiðum
er hagkvæm að hans mati og eru afleiðurnar t.a.m. mun
stöðugri en peptíðin sem skortir geymsluþol.
Spurður hvernig hann sjái fyrir sér helstu notkunar-
möguleika kítósanafleiðunnar segir Már: „Viljum við
beita þessum efnum á líkamann er líklegra að þau henti
betur til útvortis notkunar. En svo er líka hugsanlegt að
þau verði nýtileg til sótthreinsunar á einhverjum tækjum
sem notuð eru á sjúkrahúsum.“
Rækjuskel beitt í barátt-
unni gegn bakteríum
 Unnið að rannsókn á kítósan úr rækjuskel innan HÍ
Ljósmynd/Gunnar Sverrisson
Vísindi Már Másson, prófessor við lyfjafræðideild HÍ,
og Priyanka Sahariah, doktorsnemi frá Indlandi.