Morgunblaðið - 23.05.2013, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. MAÍ 2013
2 VIÐSKIPTI
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Fá fyrirtæki hafa verið í þeirri
fjárhagsstöðu eftir að hafa gengið í
gegnum fjárhagslega endur-
skipulagningu að geta greitt upp
biðlán – sem eru til þriggja ára og
jafnan innan við 30% af heild-
arskuldum – og þá nýtt sér um
leið þann afslátt sem fjármálafyr-
irtækin bjóða á lánunum. Afslátt-
urinn af því að greiða upp lánin er
mestur fyrstu 6-12 mánuði eftir að
gengið er frá samningi um fjár-
hagslega endurskipulagningu.
Þetta kemur fram í loka-
skýrslu eftirlitsnefndar um sér-
tæka skuldaaðlögun sem var skilað
til atvinnuvega- og nýsköp-
unarráðherra í gær. Er það mat
nefndarinnar að þetta sé vísbend-
ing um að eigendur endur-
skipulagðra fyrirtækja eigi hvorki
fé né hafi aðgang að lánsfjármagni
og að erfitt sé að fá nýtt fjármagn
í rekstur slíkra fyrirtækja.
Sökum þess að stór hluti
fyrirtækja er með biðlán hjá fjár-
málastofnunum – og að fá þeirra
hafa greitt þau upp meðan afslátt-
arkjörin hafa staðið til boða – þá
segir nefndin að það stefni í að
meirihluti biðlána þurfi að koma til
greiðslu í lok samningstímans.
Samkvæmt upplýsingum frá fjár-
málafyrirtækjunum voru gjald-
dagar fyrstu biðlána í byrjun mars
2013.
Í skýrslu nefndarinnar er bent
á að biðlánin beri lága vexti og því
hafi fyrirtækjum verið gefið svig-
rúm til þriggja ára til að nýta
þessa ódýru fjármögnun til að hag-
ræða í rekstri og styrkja eiginfjár-
stöðuna. Engu að síður sé stað-
reyndin sú að stór hluti fyrirtækja
þurfi að endurgreiða biðlánin á
gjalddaga eða semja um nið-
urgreiðsluferli þeirra – án af-
sláttar.
Ekki eru uppi áform hjá fjár-
málafyrirtækjum um að afskrifa
slík lán þegar að gjalddaga kemur.
Gengið hefur verið út frá því að
lánin verði endurfjármögnuð sem
hefðbundin rekstrarlán á markaðs-
vöxtum. Af þessu má ráða að í til-
felli margra fyrirtækja gæti fjár-
magnskostnaður hækkað talsvert á
næstu mánuðum og misserum. Á
það er bent í skýrslu nefndarinnar
að ef sú staða kemur upp að fjár-
hagsstaða fyrirtækja verði með
þeim hætti að ekki séu forsendur
fyrir endurfjármögnun biðlána á
markaðskjörum þá blasi við gjald-
þrot og/eða yfirtaka eigna af hálfu
fjármálafyrirtækja.
Enn eftir að fá úrlausn mála
Þrátt fyrir að meira en fjögur ár
séu liðin frá hruni bankakerfisins
þá segir í skýrslunni að end-
urskipulagningarvinnu fyrir mörg
starfandi fyrirtæki sem eiga í
greiðslu- og skuldavanda sé enn
ekki lokið – og jafnvel dæmi þess
að fyrirtæki hafi ekki enn fengið
tilboð um fjárhagslega end-
urskipulagningu frá sínum við-
skiptabanka. „Mikil réttaróvissa,
fyrst um lögmæti gengistryggðra
lána og síðan um endurútreikning,
hefur hins vegar tafið mjög fyrir
því að hægt hafi verið að ljúka öll-
um málum,“ segir í skýrslunni.
Það er aftur á móti mat
nefndarinnar að endurútreikningar
eigi sem slíkir ekki endilega að
koma í veg fyrir að fjárhagsleg
endurskipulagning fyrirtækis eigi
sér stað. „Skuldir væru þá aðlag-
aðar og eignavirði og það sem út
af stæði afskrifað. Þegar síðar
kemur niðurstaða í lögmæti geng-
islána þá yrði tekið tillit til þess,“
segja skýrsluhöfundar. Reynist lán
lögmæt þá standi einfaldlega end-
urskipulagningin en ef ekki þá
komi til skoðunar frekari skulda-
niðurfelling. Meginreglan sé sú,
samkvæmt lögum um fjárhagslega
endurskipulagningu frá árinu 2009,
að fyrirtæki sé ekki að afsala sér
betri rétti sem kemur til síðar.
Fá endurskipulögð fyrir-
tæki hafa greitt upp biðlán
Morgunblaðið/Golli
Önnur hrina endurskipulagningar? Stærstur hluti fyrirtækja sem hafa gengið í gegnum fjárhagslega endur-
skipulagningu er með biðlán sem eru til þriggja ára. Fæst þeirra hafa greitt þau upp þrátt fyrir afsláttarkjör.
 Lokaskýrsla eftirlitsnefndar um sértaka skuldaaðlögun  Aukinn fjármagnskostnaður fyrirtækja að óbreyttu
Sértæk skuldaaðlögun
»Við fjárhagslega end-
urskipulagningu fengu flest
fyrirtæki biðlán - jafnan fyrir
30% af heildarskuldum - til
þriggja ára á hagstæðum
vaxtakjörum.
»Nú þegar styttist í gjald-
daga biðlána er ljóst að fæst
fyrirtæki hafa getað greitt þau
upp. Þurfa að endurfjármagna
þau á hærri vaxtakjörum.
Forsvarsmenn lífeyrissjóða hér-
lendis telja rétt rúmlega 10% líkur
á því að fjármagnshöftin verði af-
numin á næstu 5 árum samkvæmt
könnun sem var framkvæmd meðal
stærstu lífeyrissjóða landsins. Þetta
kemur fram í markaðspunktum
greiningardeildar Arion banka.
Undir 5% telja líklegt að höftin
verði afnumin á næstu 3 árum, en
rúmlega 40% á næstu 10 árum.
Í könnuninni, sem framkvæmd
var í nóvember fyrir meistaraverk-
efni úr viðskiptafræðideild Háskóla
Íslands, voru forsvarsmenn lífeyr-
issjóða, sem hafa samtals yfir að
ráða um 85% af hreinni eign sjóð-
anna, spurðir út í vilja og vænt-
ingar til erlendra fjárfestinga á
komandi árum.
Kom fram í niðurstöðunum að
æskilegt væri að um þriðjungur
eigna sjóðanna væri í formi er-
lendra eigna, en að það hlutfall
myndi fara upp í 40% á næsta ára-
tug. Árleg fjárfestingaþörf lífeyr-
issjóðanna er á bilinu 150-200 millj-
arðar til næstu tíu ára.
Nánar á mbl.is.
AFP
Höft Forsvarmenn lífeyrissjóða telja
10% líkur á að höftin verði afnumin
innan fimm ára.
Hafa takmark-
aða trú á
afnámi hafta
Sveinn Sölvason,
fjármálastjóri
stoðtækjafyr-
irtækisins Öss-
urar, fékk í gær
kauprétt að
hálfri milljón
hluta í félaginu á
genginu 7,82
danskar krónur
á hlut, sam-
kvæmt tilkynn-
ingu á vef Kauphallarinnar. Miðað
við það nemur verðmæti kauprétt-
arins 83 milljónum íslenskra króna,
samkvæmt umreikningi og miðast
gengi bréfanna þannig við166,18 ís-
lenskar krónur á hlut.
Fékk kauprétt á
500.000 hlutum
Sveinn
Sölvason „Það er óhætt að segja að vörur
ORF Líftækni hafi komið, séð og
sigrað á nýafstaðinni ráðstefnu
Evrópsku líftæknisamtakanna
(European Biotechnology Con-
gress) sem haldin var í Bratislava í
Slóvakíu í síðustu viku. Á ráðstefn-
unni voru veitt tvenn verðlaun fyrir
líftæknivörur ársins í Evrópu og
hlutu vörur frá ORF Líftækni hvor
tveggja,“ segir í fréttatilkynningu
frá ORF Líftækni.
Þar kemur jafnframt fram að
Evrópsku líftæknisamtökin (Euro-
pean Biotechnology Thematic Net-
work Association, EBTNA) séu
stærstu samtök sérfræðinga í líf-
tæknigeiranum í Evrópu. Þau hafi
verið starfrækt í sextán ár með það
að markmiði að stuðla að fram-
gangi líftækni í Evrópu með skipu-
lagningu rannsóknaverkefna, miðl-
un þekkingar og ráðgjöf.
Verðlaunuð fyrir
einstakt framlag
„Verðlaunin voru veitt til að vekja
athygli á athyglisverðum vörum frá
litlum eða meðalstórum evrópskum
líftæknifyrirtækjum. Bæði ISOkine
vaxtarþættir sem ORF Líftækni
framleiðir fyrir læknisfræðilegar
rannsóknir og EGF Húðvörur dótt-
urfyrirtækisins Sif Cosmetics voru
verðlaunuð fyrir einstakt framlag
til til evrópsks líftækniiðnaðar.
ORF Líftækni er vaxandi fyrir-
tæki á sviði líftækni sem er leiðandi
í framleiðslu hágæða sérvirkra pró-
teina fyrir læknisrannsóknir, húð-
vörur og líftækniiðnað. Með þróun
og nýtingu á einstakri fram-
leiðsluaðferð sinni, sameindarækt-
un í byggi, stefnir ORF Líftækni
að enn frekari uppbyggingu sem
hátæknifyrirtæki í fremstu röð á
alþjóðlegum markaði. Hjá ORF
Líftækni starfa um 40 manns,“ seg-
ir ennfremur í fréttatilkynning-
unni.
ORF hlaut tvenn
líftækniverðlaun
 Verðlaunað fyrir líftæknivörur ársins í Evrópu
Morgunblaðið/Jakob Fannar
Glaður Björn Örvar, fram-
kvæmdastjóri ORF Líftækni.
Lyfjaframleiðandinn Actavis, sem
varð til með sameiningu Watson
Pharmaceuticals og Actavis seint á
síðasta ári, hefur ákveðið að flytja
höfuðstöðvar sínar frá New Jersey í
Bandaríkjunum yfir til Írlands til að
komast hjá háum fyrirtækjasköttum
í Bandaríkjunum. Þetta kemur fram
í frétt CNN Money, en yfirstjórn
fyrirtækisins verður áfram staðsett í
New Jersey. Actavis tók yfir írska
lyfjaframleiðandann Warner Chil-
cott í þessari viku og hefur greini-
lega séð fram á önnur hagkvæm
skref við þá yfirtöku en bara að eign-
ast fyrirtækið.
Actavis er í dag með um 17 þús-
und starfsmenn, þar af 5400 í
Bandaríkjunum. Stærstur hluti af
sölu fyrirtækisins á sér stað þar-
lendis.
Paul Bisaro, forstjóri Actavis hef-
ur lengi talað gegn háum fyrir-
tækjasköttum í Bandaríkjunum og
sagt að vinna þurfi gegn þeim til að
koma í veg fyrir að fyrirtæki flytji
frá Bandaríkjunum. Það er því ljóst
að með þessum kaupum hefur hann
séð tækifæri til að flytja stóran hluta
af skattlagningu fyrirtækisins til Ír-
lands þar sem skattarnir eru mun
lægri. Á Írlandi eru fyrirtækja-
skattar 12,5% en í Bandaríkjunum
eru þeir 28%.
Nánar á mbl.is
Actavis flýr
skattheimtu og
flytur til Írlands
Ljósmynd/Ben Hider
Actavis Paul Bisaro, forstjóri, er
andvígur háum fyrirtækjasköttum
 Mun aðeins greiða 12,5% fyrirtækjaskatt á Írlandi
 Hefur greitt 28% fyrirtækjaskatt í Bandaríkjunum
Viðskiptablað Morgunblaðsins Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100, netfang
vidsk@mbl.is Útgefandi Árvakur hf. Umsjón Agnes Bragadóttir, fréttastjóri, agnes@mbl.is
Auglýsingar sími 5691111 netfang augl@mbl.is Bréfsími 5691110 Prentun Landsprent ehf.
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
 


   
  
   
  

 




 
  
  

 
 
!"# $% " &'( )* '$*
+,,-./
+0.-1.
++0-02
,+-,.2
,+-+32
+0-.+4
+,.-/0
+-+41+
+0,-30
+.0-25
+,,-0.
+0.-.
++4-+4
,+-5+/
,+-,5/
+0-.35
+,/-15
+-+45/
+05-5,
+.0-03
,+/-5.0+
+,5-+2
+0.-4.
++4-.2
,+-530
,+-,40
+0-/,3
+,/-50
+-+43+
+05-0/
+.4-5+