Morgunblaðið - 10.05.2014, Blaðsíða 12

Morgunblaðið/Kristinn
Leikur að læra Nemendur bera saman bækur sínar á Háskólatorgi hjá HÍ.
12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. MAÍ 2014
Rúmfatalagerinn er með frábær
garðhúsgögn af mörgum gerðum og í margs konar litum.
Þú finnur alveg örugglega stílinn og gæðin sem henta þér,
því í úrvali okkar má finna allt frá góðum plasthúsgögnum
til úrval harðviðar- og tekkhúsgagna. Við erum stolt af því
að öll harðviðarhúsgögn okkar eru gerð úr FSC-vottuðum
viði. Það er trygging þín fyrir því að þú styðjir
sjálfbæra skógrækt. FSC vottun merkir að skógurinn
sem tréð er úr er skoðaður af óháðum aðilum og
metinn samkvæmt þeim umhverfislegu, félagslegu
og hagrænu reglum og viðmiðum sem Forest
Stewardship Council setur ábyrgri skógrækt.
FSC eru alþjóðleg samtök sem ekki eru
rekin í hagnaðarskyni og þar vinna
umhverfissamtök, framfarasinnaðir
eigendur skóga og fyrirtæki saman
að því að bæta eftirlit með
skógum heimsins.
www.fsc.org
FSC® N001715
®
www.rumfatalagerinn.is
Mun fleiri konur eru án vinnu en
karlar á meðal háskólamennt-
aðra, að sögn Vinnumálastofn-
unar. Þannig voru 936 konur með
háskólamenntun án vinnu í mars
en 635 karlar. Eins og grafið hér
til hliðar sýnir hafa konur verið
frá 60-65% atvinnulausra í þess-
um hópi frá janúar 2013.
Karl Sigurðsson, sérfræðingur
hjá Vinnumálastofnun, leiðir að
því líkur að brottflutningur karla
í verkfræði, læknisfræði og fleiri
greinum sé ein skýringin. Þá
komi niðurskurður hjá ríki og
sveitarfélögum í meira mæli nið-
ur á kvennastéttum.
936 konur
KONUR Í MEIRIHLUTAVIÐTAL
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Innleiða þarf frumkvöðlahugsun hjá
háskólanemum þannig að þeir verði í
stakk búnir til að skapa eigin tækifæri
við útskrift. Með
því geta orðið til
nýjar atvinnu-
greinar, eins og
dæmin sanna.
Þetta segir Vil-
hjálmur Egilsson,
rektor Háskólans
á Bifröst, en til-
efnið er frétt í
Morgunblaðinu
fyrir nokkrum
dögum um að háskólagráður séu ekki
lengur ávísun á störf.
Atvinnuleysi meðal háskólamennt-
aðra hefur nær ekkert minnkað milli
ára, samkvæmt Vinnumálastofnun,
og mun fjöldi nýútskrifaðs háskóla-
fólks koma á vinnumarkaðinn í sum-
ar. Er nánar vikið að atvinnuleysinu í
ramma hér á síðunni.
Vilhjálmur segir það ekki skipta
mestu máli hversu margir læri tiltek-
ið fag, heldur að þeir sem það velja
læri líka að búa sér til störf, séu þau
ekki í boði á vinnumarkaðnum. Hann
kallar því eftir áherslubreytingu í
menntakerfinu.
Flugvirkjanám þótti óráð
„Sú skoðun verður oft úbreidd að
alltof of margir séu að læra fyrir til-
tekin störf. Síðan kemur í ljós að fólk
er að búa sér til störf og um leið heilu
atvinnugreinarnar. Ég skal nefna tvö
dæmi.
Árið 1980 tók hópur Íslendinga sig
upp og fór að læra flugvirkjun í skóla í
Tulsa, Oklahoma, en þeir fengu af ein-
hverjum ástæðum námslán fyrir
náminu. Þetta þótti aftakavitlaust.
Hvað átti að gera við alla þessa flug-
virkja? Þegar upp var staðið var
þekking á þessu sviði, og á öðrum
sviðum flugrekstrar, forsenda þess að
hægt var að byggja upp alþjóðlegan
flugrekstur á Íslandi.
Annað dæmi er kvikmyndanám. Á
svipuðum tíma voru örfáir að fara í
kvikmyndanám. Kvikmyndanám hef-
ur löngum verið talið eitthvað sem
fólk var að leyfa sér. En núna, smám
saman, er að byggjast upp heilmikill
klasi í kringum kvikmyndagerð á Ís-
landi, sem er farinn að ná alþjóðlegri
viðurkenningu og fótfestu. Það er
smám saman að verða til samkeppn-
ishæfur iðnaður á þessu sviði. Ef það
sjónarmið væri rétt að það væru svo
margir að læra þetta fag og að störfin
væru svo fá, að þá hefði þessi grein
ekki átt að verða til.
Þetta eru tvö dæmi sem styðja það
sem ég vil halda fram, að það skiptir
miklu máli að þeir sem læra fög, sama
hver þau eru, læri líka sjálfir að búa
sér til störf, og að skólarnir séu í leið-
inni að innprenta fólki að hugsa eins
og frumkvöðlar og þjálfa það í því að
skapa sín eigin störf.“
Nýsköpun sé ekki haldið niðri
Vilhjálmur bendir jafnframt á mik-
ilvægi þess að hugmyndir um nýsköp-
un séu ekki kæfðar í fæðingu.
„Það hefur oft verið talað um að
það væru of margir læknamenntaðir,
að við séum að flytja út heilbrigðis-
stéttirnar. Hvað er oft búið að drepa
niður hugmyndir og áform um að
setja upp heilbrigðisþjónustu á Ís-
landi fyrir erlenda aðila? Eins og þeg-
ar einhverjum datt í hug að nýta að-
stöðuna á Keflavíkurflugvelli, eða
þess vegna aðstöðuna í Keflavík, á
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja. Það
er svo margt sem hægt er að gera.“
Vilhjálmur segir að frumkvöðlar
geti oft þurft að leggja mikið á sig.
Það geti líka tekið sinn tíma að
uppskera.
„Fólk þarf oft að leggja hart að sér
en það getur oft verið þess virði.
Margt fólk hefur ástríðu fyrir því að
skapa. Í rekstri fyrirtækja fer fram
mikil sköpun. Frekar en að líta á það
sem vandamál, að fólk læri það sem
það langar til, segi ég frekar að við
skulum reyna að þjálfa fólk til að læra
það sem það langar til og nota það síð-
an til að skapa eitthvað nýtt. Það er
alveg ótrúlegt hvað getur komið út úr
því.“
Vill nýja hugsun í háskólanámi
 Rektor Háskólans á Bifröst telur að innleiða þurfi frumkvöðlahugsun hjá háskólanemum á Íslandi
 Með því geti orðið til nýjar atvinnugreinar  Frumkvöðlar leggi mikið á sig en geti uppskorið vel
Vilhjálmur
Egilsson
Fjöldi háskólamenntaðra á atvinnuleysisskrá*
Flokkað eftir kyni 2008-2013
*Skv. skrá Vinnumálastofnunar. Heimild: Vinnumálastofnun
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
2008
(frá júlí)
2009 2010 2011 2012 2013 2014
(til mars)
Karlar Konur
187
147
635
936
Apríl 2009
1.241
Júlí 2009
1.259
6% aukning á 10 árum
» Árið 2003 voru 21,4% þjóð-
arinnar á aldrinum frá 16-74
ára með háskólamenntun og
var hlutfallið komið í 27,2%
2012.
» Árið 2003 var hlutfallið
27,5% hjá 25-64 ára og var
það komið í 34,9% árið 2012.
» Hlutfallið er lægst hjá elstu
árgöngunum.
» Ásta M. Urbancic, sérfræð-
ingur hjá Hagstofu Íslands,
segir stuðst við alþjóðlegt
flokkunarkerfi, ISCED 5,6, við
þessa samantekt.