Morgunblaðið - 08.11.2014, Side 22
22 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 2014
„Hundurinn minn var búinn að
vera í meðferðum hjá dýralækni
í heilt ár vegna húðvandamála
og kláða, þessu fylgdi mikið
hárlos. Hann var búinn að vera
á sterum án árangus. Reynt
var að skipta um fæði sem bar
heldur ekki árangur. Eina sem
hefur dugað er Polarolje fyrir
hunda. Eftir að hann byrjaði að
taka Polarolje fyrir hunda hefur
heilsa hans tekið stakkaskiptum.
Einkennin eru horfin og hann er
laus við kláðann og feldurinn
orðinn fallegur.“
Sigurlín Birgisdóttir, hundaeigandi
Sími 698 7999 og 699 7887
Náttúruolía sem
hundar elska
Við Hárlosi
Mýkir liðina
Betri næringarupptaka
Fyrirbyggir exem
Betri og sterkari fætur
NIKITA
hundaolía
Selolía fyrir
hunda
!"
#$
#!"%
$
%! %
$
#$
$!
"$
&'()* (+(
,-&.&+/0 -'+(1(23& 45+(2/5
$
%
#$
#%%
$#"
%% $
!!
#!"
$
""
%!!
#$%
#% %
$#!$
%!!
!$
#!$
$
" "
#!!
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
● Íslenska krónan veiktist lítillega á
móti evru í október. Í lok mánaðar stóð
hún í 153,3 á móti evru í samanburði
við 152,7 í lok september, sem sam-
svarar um 0,7% veikingu. Um þetta er
fjallað í Hagsjá hagfræðideildar Lands-
bankans. Alls skipti 25,1 milljarður ís-
lenskra króna um hendur í mánuðinum.
Þar af keypti Seðlabanki Íslands 9,6
milljarða króna, sem samsvarar 38% af
veltu mánaðarins. Er bankinn búinn að
kaupa evrur fyrir 94,5 milljarða króna á
gjaldeyrismarkaði síðan um áramót.
Nokkuð rólegur gjald-
eyrismarkaður í október
● Fjármála- og
hagfræðiráðgjöf
Capacent spáir því
að vísitala neyslu-
verðs muni hækka
um 0,1-0,2% í nóv-
ember. Ef spáin
gengur eftir mun
verðbólga lækka í
1,7-1,8% í nóv-
ember, en hún var 1,9% í október.
Þetta er fyrsta spá fjármála- og hag-
fræðiráðgjafar Capacent sem hyggst
héðan í frá birta mánaðarlegar verð-
bólguspár. Auk þess hyggst Capacent
fljótlega hefja birtingu á skuldabréfa-
greiningum.
Capacent spáir lækkun
verðbólgu í nóvember
STUTTAR FRÉTTIR ...
FRÉTTASKÝRING
Brynja Björg Halldórsdóttir
brynja@mbl.is
„Við viljum bregðast við gríðarlegri
eftirspurnaraukningu á markaði fyr-
ir mjólkurvörur. Allir hvatar verða
að virka sem skyldi til að ná fram
hámarksframleiðslu,“ segir Sigurð-
ur Loftsson, formaður Landssam-
bands kúabænda (LK). „Við þurfum
einfaldlega allt
sem við getum
framleitt til að
anna eftirspurn.“
LK lagði ný-
lega til við land-
búnaðarráðherra
að tilboðsmarkað-
ur á greiðslu-
marki í mjólk yrði
hvíldur á næsta
ári þannig að við-
skipti með
greiðslumark væru frjáls á tíma-
bilinu. Leggja samtökin þetta til
vegna lítilla viðskipta með greiðslu-
mark undanfarið ár. „Tillagan getur
greitt fyrir viðskiptum þar til fram-
leiðsluumhverfið nær jafnvægi.“
Sigurður segir ráðherra vera með
málið til skoðunar. „Ég á von á því
að hann geri að minnsta kosti ein-
hverjar breytingar á komandi ári,
mér finnst það líklegra en hitt.“
Ráðherra ekki tekið ákvörðun
Að sögn Benedikts Sigurðssonar,
aðstoðarmanns Sigurðar Inga Jóns-
sonar sjávarútvegsráðherra, hefur
erindið borist ráðuneytinu en engin
ákvörðun verið tekin í málinu.
Sigurður segir aðstæður á mark-
aði hafa verið mjög óvenjulegar síð-
astliðið ár. Áður hafi verið mun
meiri eftirspurn en framboð á
greiðslumarki en nú sé eftirspurn
nánast engin. „Menn mega fram-
leiða eins og þeir vilja. Hvatinn til að
kaupa greiðslumark verður þar af
leiðandi mun minni.“
Hann segir viðskipti á kvótamörk-
uðum hafa verið um 40.000 mjólk-
urlítra í ár og jafnmargir lítrar hafi
verið keyptir fyrir 2015. Verðið sé á
hraðri niðurleið.
„Við leggjum einvörðungu til að
sú aðferð sem hefur verið notuð síð-
an 2010 verði gerð óvirk í eitt ár,“
greinir Sigurður frá. Vísar hann til
uppboðsfyrirkomulags þar sem við-
skipti með greiðslumark mjólkur
eiga sér eingöngu stað á svokölluð-
um kvótamarkaði, á svokölluðu jafn-
vægisverði.
Að sögn Sigurðar dregur upp-
boðsfyrirkomulagið við núverandi
aðstæður úr viðskiptum. „Það er svo
lítið greiðslumark sem getur farið í
gegnum markaðinn eins og staðan
er núna. Ef tilboðin væru fleiri og
markaðurinn líflegri myndi hann
virka,“ útskýrir Sigurður.
Aðspurður hvort kúabændur séu
almennt sammála um að hvíla upp-
boðskerfið svarar Sigurður: „Menn
hafa alla tíð haft mismunandi skoð-
anir á greiðslumarksfyrirkomulag-
inu. Það er fullkomlega eðlilegt. Af-
staða manna til tillögu okkar ræðst
líklega mest af því hvar þeir eru
staddir í sinni framleiðslustöðu.“
Til hagsbóta fyir nýliða
Hann bendir á að tillagan sé fyrst
og fremst til hagsbóta fyrir aðila
sem vilji koma inn nýir í greinina við
núverandi aðstæður. „Við viljum að
þeir geti nálgast greiðslumark í
beinum viðskiptum við eldri aðila og
greiðslumarkið geti flust auðveld-
legar á milli jarða. Þetta myndi
hjálpa til við að koma framleiðslunni
úr gamalli úreltri aðstöðu yfir í betri
og nýrri aðstöðu.“
Tillagan eigi að stuðla að því að
möguleikar greinarinnar séu nýttir
betur. „Greiðslumark verður að
komast á milli aðila auðveldlega.
Hugsunin með stuðningsgreiðslun-
um er sú að þær nýtist þeim sem
framleiða mjólkina. Greiðslur eiga
sér ekki stað án framleiðslu en
greiðslumarkið sjálft getur setið fast
á býlum þar sem ekki er verið að
framleiða og menn fá ekki greitt.“
Segir hann dæmi þess að bændur
sem vilji hætta búskap séu fastir
með greiðslumarkið. „Gripirnir og
aðstaðan eiga að geta færst yfir til
einhvers annars sem hefur vilja,
getu og kraft til þess að framleiða.“
Aðspurður hvers vegna tillagan
nái bara til eins árs en ekki lengri
tíma svarar Sigurður: „Við viljum
bara stíga eitt skref í einu. Við vilj-
um gera uppboðsfyrirkomulagið
óvirkt á meðan aðstæður á markaði
eru svona. Þess vegna teljum við
rétt að prófa það í eitt ár og í fram-
haldinu verður metið hvort menn
vilji halda áfram með núverandi fyr-
irkomulag eða jafnvel hætta því al-
veg.“
Uppboðskerfið hamlar við-
skiptum með greiðslumark
Morgunblaðið/RAX
Mjólkurframleiðsla Sigurður Loftsson segir mikla þörf fyrir mjólkurvörur kalla á aukna framleiðslu.
Formaður Landssambands kúabænda segir framleiðsluaukningu nauðsynlega
Verðlagning Já hf. fyrir aðgang að
gagnagrunni yfir símanúmer var
óhófleg og til þess fallin að útiloka
samkeppni, að mati Samkeppnis-
eftirlitsins. Vegna þessa er Já gert
að greiða stjórnvaldssekt að fjár-
hæð 50 milljónir króna í ríkissjóð.
Í ákvörðun eftirlitsins frá í gær
er komist að þeirri niðurstöðu að
Já hafi misnotað markaðsráðandi
stöðu sína á markaði fyrir rekstur
og heildsöluaðgang að gagna-
grunni yfir símanúmer. Með óhóf-
legri verðlagningu hafi Já í raun
synjað mögulegum keppinautum
um aðgang að ómissandi aðstöðu
félagsins og þannig viðhaldið eða
styrkt markaðsráðandi stöðu sína.
Þeim sem hugðust nýta gagna-
grunninn með þeim hætti að leitt
gæti til samkeppni við Já hefði
verið gert að greiða mun hærra
verð en þeim sem engin sam-
keppnisógn stóð af. Rannsókn eft-
irlitsins grundvallaðist á kvörtun-
um frá Miðlun og Loftmyndum.
Í samtali við mbl.is segist Sig-
ríður Margrét Oddsdóttir, forstjóri
Já, forviða á niðustöðunni. „Ekk-
ert sambærilegt félag og Já í Evr-
ópu ber kvaðir eins og þær sem ís-
lenska Samkeppniseftirlitið hefur
nú lagt á Já. Samkvæmt ákvörðun
Samkeppniseftirlitsins áttum við
að kaupa gögn á 100% verði af
símafyrirtækjunum en selja þau
aftur á 3%.“
Andri Árnason, framkvæmda-
stjóri Miðlunar, sagði í samtali við
mbl.is að fyrirtækið hygðist höfða
skaðabótamál gegn Já í kjölfar
ákvörðunar Samkeppniseftirlits-
ins.
Morgunblaðið/Golli
Símanúmer Sigríður Oddsdóttir
hafnar samkeppnisbrotum Já.
Já sektað um 50 milljónir
Samkeppniseftirlitið telur verðlagningu Já hindra aðgang
að gagnagrunni yfir símanúmer Forstjóri Já segist forviða
Viðskipti með greiðslumark
mjólkur hafa frá árinu 2010 átt
sér stað á kvótamarkaði, uppboði
þar sem kaupendur og seljendur
mætast og verð er ákvarðað.
Kaupendur og seljendur leggja
inn lokað og órekjanlegt tilboð.
Þá er settur upp línuskali og út
frá því fæst ákveðið jafnvæg-
isverð. Þeir sem vilja selja á verði
undir jafnvægisverði fá að selja
og þeir sem vilja kaupa yfir verð-
inu fá að kaupa.
Greiðslumark mjólkur er ákveð-
ið magn mjólkur mælt í lítrum,
sem ákveðið er fyrir hvert lögbýli
og veitir rétt til beingreiðslu úr
ríkissjóði. Kaup og sala á
greiðslumarki mjólkur eru því í
raun viðskipti með framleiðslu-
rétt.
Jafnvægisverð liggur þar sem
línur eftirspurnar og framboðs
mætast. Það myndast þegar öll
sölutilboð eru sett á framboðs-
línu eftir hækkandi verði og
kauptilboð á eftirspurnarlínu eftir
lækkandi verði.
Aðeins hægt að kaupa og selja
á sérstökum kvótamarkaði
VIÐSKIPTI MEÐ GREIÐSLUMARK MJÓLKUR
● Tilkynnt var á fundi Northern Fut-
ure Forum, sem lauk í Helsinki í gær,
að næsti fundur yrði haldinn árið
2015 á Íslandi. Forsætisráðherrar
Norðurlandanna, Eystrasaltsríkjanna
og Bretlands hittast árlega til að
eiga skoðanaskipti og hafa með sér
fulltrúa úr atvinnulífi og háskóla-
samfélaginu.
Northern Future Forum
haldið á Íslandi 2015
Sigurður Loftsson