Fréttir - Eyjafréttir - 30.04.1998, Page 8

8
Fréttir
Fimmtudagur 30. apríl 1998
Frábær árangur nemenda í Framhaldsskólanum í Hugvísiskeppninni:
Sigmðu í annað
sinn á bremur áram
-Stofnstærð og lifnaðarhættir lundans voru viðfangsefnið
Páll Manrin, Bjarki, Dauíð, Egill, Freydís og Björn Bjarnason menntamálaráðherra.
Hugvísir, hugmyndasamkeppni
ungs fólks í vísindum og tækni fór
fram í Hinu húsinu, menningar og
upplýsingamiðstöð ungs fólks í
Reykjavík 25. apríl síðastliðinn. Lið
frá Framhaldsskólanum í Vest-
mannaeyjum tók þátt í keppninni
og er skemmst frá því að segja að
þau fengu fyrstu verðlaun, en
deildu vinningssætinu með Fram-
haldsskólanum í Garðabæ.
Dómnefndin átti í vandræðum með
að gera upp á milli verkefnanna svo að
ákveðið var að veita þeim báðum
fyrstu verðlaun. Það voru þau Bjarki
Steinn Traustason, Davíð Egilsson og
Freydís Vigfúsdóttir, sem kepptu fyrir
hönd Framhaldsskólans. Hópurinn
fékk vegleg peningaverðlaun að lok-
inni keppninni hér á landi og jafnframt
umboð til að taka þátt í keppni í
umhverfisrannsóknum sem haldin er á
vegum YEER-stofnunarinnar. Sú
keppni er haldin árlega og er þátttaka
íslands styrkt af umhverfisráðu-
neytinu. Það var Bjöm Bjamason sem
athenti þeirn verðlaunin við hátíðlega
athöfn í Hinu húsinu.
Verkefni þeirra laut að rannsóknum
á stofnstærð lunda og í sambandi við
það var athuguð veiði, uppvöxtur
pysju og gerð var gervilundahola í
Stórhöfða í þeirri von að lundi settist
að í henni, og að hægt yrði að athuga
hegðunarmynstur lunda í holu.
Þau segja að lundarannsóknin eigi
sér nokkuð langan aðdraganda og sé í
beinu framhaldi af Jasonarverkefni
sem staðið hafi yfir frá 1996 til 1997.
„Keppnin er hluti af mannauðsáætlun
Evrópusambandsins og Island tekur
þátt í með samningnum um Evrópska
efnahagssvæðið. Hugvísir er styrktur
af ísaga hf. menntamálaráðuneytinu,
umhverfisráðuneytinu og Hinu húsinu
hér á landi, auk þess sem fjölmargir
aðilar hafa aðstoðað okkur við
rannsóknimar."
Hverjar voru helstu niðurstöður
rannsóknanna?
„Það er lítið vitað um stofnstærð
lunda í öllum heiminum," segir
Freydís. „Athuganir leiddu þó í ljós
að mikils misræmis gætir í áætlaðri
stofnstærð lundastofnsins í heiminum.
M.P. Harris, einn helsti sérfræðingur í
heiminum um lunda telur að þeir séu
um 10 - 20 milljónir fugla og þar af
60% við Islandsstrendur."
Bjarki segir að þess vegna hafi
verið ákveðið að taka fyrir dæmigert
búsvæði lunda og varð Stórhöfði fyrir
valinu. „Við könnuðum einnig fjölda
nýmyndana til að athuga hvort stofn-
inn færi stækkandi."
Hvaða aðferðum beittuð þið við
rannsóknimar?
„Við mældum stærð lundabyggðar-
innar á svæðinu og þéttleiki holanna á
hvem m2 var kannaður,“ segir Davíð.
„Út frá því var reiknaður fjöldi lunda í
byggðum og stofnstærð áætluð. Stærð
lundabyggðanna reyndist um 85.000
m2 og lundaholurnar um 100.000.
Nýmyndanir voru samkvæmt rann-
sókninni um 17.000. Út frá því
áætluðum við stofnstærðina á bilinu
200 til 250 þúsund lunda að pysju og
ungfugli meðtöldum.“
I sambandi við athuganir á
stofnstærð var veiði í Stórhöfða
athuguð og kom í ljós að veiðin hefur
haldist í nokkru jafnvægi, eða um það
bil 90 kippur á ári. (I einni kippu eru
100 fuglar). Síðastliðin tvö ár hefur
veiðin dottið niður. „Árið 1997 voru
veiddar 43 kippur í Stórhöfða, en
orsakir þess að veiði hefur minnkað
eru ekki að fullu kunnar, en rann-
sóknir í framtíðinni munu væntanlega
leiða það í ljós,“ segir Davíð.
Þau segja að uppvöxtur pysju hafi
einnig verið kannaður og borinn
saman við niðurstöður á Skomer í
Wales og sást greinileg fylgni þegar
athuguð var þyngdaraukning, en engin
þyngdaraukning verður á þeim á
tjaðramyndunartímabilinu. „Þegar
hámarksþyngd er náð minnkar matar-
lyst pysjunnar og hún léttist. Lundinn
ber minna í hana og þá er þess
skammt að bíða að pysjan leggi út á
víðáttur hafsins og benda rannsóknir
til að pysjan yfirgefi lundann en ekki
öfugt.“
Freydís segir og að gaman verði að
fylgjast með því hvort lundi muni
setjast að í gervilundaholunni sem
útbúin var á Stórhöfða, en rannsóknir
standa enn yfir.
Páll Marvin Jónsson og Gfsli
Oskarsson hafa verið hópnum innan
handar hér í Eyjum og veitt þeim
ómetanlega hjálp og leiðbeiningar.
Þau segja að vegna eðlis rannsókna
þeirra muni þau fara til Berlínar og
taka þátt í alþjóðlegri keppni þar. „Sú
keppni snýr meira að vemdun náttúr-
unnar, umhverfismálum og hug-
myndum ungs fólks þar að lútandi.
Evrópukeppni Hugvísis fer hins vegar
fram í Lissabon í Portúgal í sept-
ember,“ segja þau og horfa björtum
augum til framtíðarinnar.
Þau vilja að lokum þakka öllum
þeim sem hafa greitt götu þeirra og
gert þeim mögulegt að stunda þessar
rannsóknir og vonast til að framhald
verði þar á.
Þess má einnig geta að Freydís er
skáti og sömu helgi fékk hún afhent
forsetamerkið í móttöku á Bessa-
stöðum ásmt Einari Emi Amarssyni.
Forsetamerkið er veitt í lok drótt-
skátastarfs, en þar liggur að baki lausn
ýmissa verkefna sem unnið er að í
skátastarfinu.
Bjarki, Dauíð og Freydís fengu blóm frá Framhaldsskólanum fyrir árangurinn.
Auk bess f ékk Freydís forsetamerkið fyrir störf með skátunum.
Fróðlegur
kynningarfundur
Nýsköpunarsjóðs
Nýsköpunarsjóður atvinnulífs
gekst fyrir kynningarfundi á
starfsemi sinni í sal Listaskólans
sl. föstudag. Alls mættu um 40
manns á fundinn sem var hinn
fróðlegasti. Arnar Sigurmundsson
form. stjórnar sjóðsins greindi frá
aðdraganda að stofnun sjóðsins,
en forsendur stofnunar Nýsköp-
unarsjóðs og Fjárfestingabanka
atvinnulífsins hf. má rekja til
uppstokkunar í fjárfrestingalána-
sjóðum iðnaðar og sjávarútveg
um síðustu áramót. Þegar Iðn-
lánasjóður, Iðnþróunarsjóður og
Fiskveiðasjóður voru lagðir niður
um síðustu áramót varð sam-
komulag um að taka 4000
milljónir af eigin fé þessara sjóða
og nota til þess að koma á fót
öflugum Nýsköpunarsjóði.
Nýsköpunarsjóður er sjálfstæður
sjóður í eigu rikisins, en atvinnulffið
rnyndar meirihluta í stjórn hans,
enda hefur eigið fé sjóðsins orðið til
af framlögum sjávarútvegs og
iðnaðar til sjóðanna í gegnum
áratugina. Þessar 4000 milljónir
rnynda stofnfé sjóðsins og miðast
allar athafnir sjóðsins við að skerða
ekki þennan höfuðstól. Til viðbótar
þessum fjánnunum em 800 milljónir
í sérstökum Vömþróunar- og mark-
aðssjóði, sem ætlaðar em til þess að
veita framlög til vömþróunar og
markaðsaðgerða, einkum vegna
útflutnings. Til viðbótar þessu mun
Nýsköpunarsjóður síðar á þessu ári
bjóða útfjárvörslu á 1000 milljónum
króna í fjórum 250 milljón kr.
hlutum, svokölluðum Framtakssjóði.
Framtakssjóði er meðal annars ædað
að fjárfesta í upplýsinga- og tölvu-
fyrirtækjum á landsbyggðinni. Ný-
sköpunarsjóður mun gera mjög
ákveðnar kröfur til þeirra aðila sent
munu gera tilboð í fjárvörslu á Fram-
takssjóði. í máli Páls Kr. Pálssonar
frkvstj. Nýsköpunarsjóðs kom fram
að áhugi er á nokkrum stöðum á
landsbyggðinni meðal annars í
Eyjurn að stofna fjárfestingafélög í
samvinnu við verðbréfafyrirtæki á
höfuðborgarsvæðinu.
Þá kom fram í máli Páls að
meginhlutverk sjóðsins er að efla ís-
lenskt atvinnulíf og skapa möguleika
til útrásar á erlenda markaði. Verður
það einkum gert með hiuta-
fjárþátttöku, áhættulánum og fram-
lögum til einstakra styrkhæfra verk-
efna á sviði vöruþróunar og mark-
aðaðsstaifs. Af um 150 umsóknum
sem borist hafa sjóðnum eru fjórar
frá fyrirtækjum í Vestmannaeyjum.
Frarn kom á fundinum að Ný-
sköpunarsjóður hefur sanþykkt að
taka þátt í túnfiskverkefni v/b Byrs
VE. með veitingu sérstaks áhættu-
láns, en endurgreiðsla þess tengist
aflahlut af væntanlegum túnftskafla
bútsins. Fjölmargar fyrirspumir
bárust til framsögumanns og fór
fundurinn ágætlega fram. Nýsköp-
unarsjóður hélt stjómarfund í Vest-
mannaeyjum sl. laugardag og var
þetta fyrsti fundur stjómar á
landsbyggðinni eftir að formleg
starfsemi sjóðsins hófst í byrjun
janúar á þessu ári.
kvæmdastjóri Nýsköpunarsjóðs.
Nemendur briðja bekkjar Barnaskólans uoru með skemmtidagskrá og
matarboð fyrir foreldra sína í skðlanum á miðvikudaginn í fyrri uiku. Brugðið
uar á leik í sal skólans og og ýmis frumsamin skemmtiatriði fluti Suo uar
haldið í stofu 22, bar sem allir gerðu ueitingunmum góð skil, jafnt nemendur
semforeldrar.