Fréttir - Eyjafréttir - 26.08.1999, Blaðsíða 8

8
Fréttir
Fimmtudagur 26. ágúst 1999
-Menn sætta sig aldrei við þetta mikla fötlun en maður getur lært að lifa með henni, segir Þórður
Stefánsson sem verið hefur blindur frá því um þrítugt. Hann hefur þó aldrei gefist upp og er ekki bitur
Blindrafélag íslands
er 60 ára um þessar
mundír. Af því tilefni
heimsóttu Fréttir
Þórð Stefánsson
sem er eini blindi
maðurinn sem í dag
býr í Vestmanna-
eyjum. Saga hans
er á margan hátt
sérstæð en 32 ára
missir hann sjónina.
Að missa eitt
skilningarvitanna
kallar á algjöra
uppstokkun í lífi
hvers og eins en
Þórður missti ekki
aðeins sjónina;
hann stóð uppi
lamaður öðru megin
og með verulega
skerta heyrn. Þegar
þetta gerist er hann
fyrirvinna fjögurra
manna fjölskyldu.
Kona hans er
Ingibjörg Haralds-
dóttir sem staðið
hefur við hlið manns
síns eins og klettur
og dæturnar tvær,
Hanna og Hrönn.
Doddi og Inga búa
á Faxastíg 2 A og
eru bæði komin á
áttræðisaldurinn.
Þau njóta þeirra for-
réttinda að búa enn
í eigin íbúð þar sem
þau una glöð við
sitt. Telja það
sannkölluð forrétt-
indi á meðan þau
eru sjálfbjarga en
þau eru að sjálf-
sögðu háð heilsu
Ingu því því Doddi
hefur þurft að reiða
sig á Ingu frá því
ógæfan dundi yfir.
DODDI við vélina góðu sem sneri saman netariðlinum sem notaður var í fastsetningartóg á
skipum. I kjallaranum á Faxastígnum varð til lítið fyrirtæki sem var fyrsti verndaði vinnu-
staðurinn í Vestmannaeyjum.
Tók strax stefnuna á sjóinn
Þórður Stefánsson er fæddur í Vest-
mannaeyjum 17. júní 1924ogerþví
75 ára í dag. Hann er venjulega
kallaður Doddi og segist reyndar
kunna því nafni betur því Þórðar-
nafnið hafi verið notað þegar hann var
skammaður. Foreldrar hans voru
Stefán Erlendsson og Sigríður Þórðar-
dóttir og eignuðust þau fjóra syni, Inga
sem lést um þrítugt, Erlend, Dodda og
Magnús og fjórar dætur sem allar dóu
ungar. Doddi segir að þau hafí búið á
fleirum en einum stað þegar hann var
að alast upp en lengst af voru þau að
Brekastíg 37 sem hann lítur á sem sitt
æskuheimili.
Skólaganga var ekki löng en hún
varð að nægja til að takast á við lífið
sem þá var mun einfaldara en nú til
dags. Doddi gekk í Bárnaskóla að-
ventista en hann fæddist inn í
aðventistasöfnuðinn og hefur haldið
sig við hann alla tíð. Seinna fór hann á
vélstjóranámskeið og 30 tonna skip-
stjómarréttindi fékk hann eftir að hafa
sótt námskeið hjá Páli Þorbjömssyni.
Um leið og hann var fær um, átta eða
níu ára gamall, fór hann út að vinna á
stakkstæðunum. Þar vann hann við að
breiða saltfisk og taka saman á
kvöldin.
„Ég byrjaði til sjós sumarið 1937.
Það var austur á Norðfirði þar sem
pabbi var með trillu. Fyrst höfðu eldri
bræðumir l'arið með pabba og svo
kom að Magga og mér. Það var lítið
að gera í Vestmannaeyjum á þessum
ámm svo pabbi var að skapa sér vinnu
með þessari útgerð fyrir austan," segir
Doddi um þessi fyrstu kynni sín af
sjónum.
Næst tók við netavinna en pabbi
hans sá um netin fyrir einn eða tvo
báta yfir vertfðina sem Doddi segir að
hafi verið algengt á þessunr ámm, að
hver maður þjónustaði einn eða tvo
báta. „Það var nóg að gera í að skera
af og fella þorskanet en þetta var bara
tímabundið hjá mér. Ég byijaði til sjós
16 eða 17 ára gamall á Öminni hjá
Holberg Jónssyni. Ömin var líklega
um 12 tonn og vomm við á snurvoð."
í útgerð
Þar með var teningunum kastað,
Doddi stefndi á sjóinn og fyrr en varði
var hann kominn í útgerð. „Við
keyptum þrír Friðrik VE sem Armann
Friðriksson á Látmm átti. Var þetta
góður bátur og hafði Armann orðið
aflakóngur á honum. Við nefndum
hann Björgvin en þetta var 20 tonna
bátur sem var meðalstærð á þessum
ámm. Allan tímann sem við áttum
Björgvin vomm við á snurvoð og
eitthvað vomm við á trolli. Utgerðin
gekk vel en árið 1949 urðu umskipti í
útgerðinni þegar meðeigendur mínir
seldu mér og Adda Tobba (Ammundi
Þorbjömssyni) bátinn árið 1949. Ég
hafði verið vélstjóri fram að þeim tíma
en þegar við Addi höfðum keypt
bátinn var ákveðið að ég yrði
skipstjóri.“
Éyrsta árið voru þeir á trolli en svo
tóku við lína og net. „Okkur gekk vel
og áttum við Björgvin til hausts 1954
en þá fannst okkur hann vera orðinn of
lítill, sérstaklega fyrir línu- og
netaveiðar. Við ákváðum að kaupa
stærri bát og fyrir valinu varð Kap II
sem Magnús Bergsson og Elli Bergur
áttu. Vom þeir að kaupa stærri bát.
Við héldum okkur við Björgvinsnafn-
ið og nefndum nýja bátinn okkar
Björgvin II. Þetta var góður bátur en
áður en við keyptum hafði Gunnar
Marel endurbyggt hann að miklu leyti.
Okkur gekk vel á Björgvin II.“
Þeir vom brautryðjendur í humar-
veiðum í Vestmannaeyjum sem þeir
byrjuðu á sumarið 1954. Ekki vom
allir útgerðarmenn í Vestmannaeyjum
ánægðir með framtakið, sögðu að með
þessu væri verið að taka ætið frá
löngunni. „Flestir þeirra áttu eftir að
skipta um skoðun á humarveiðunum
þegar þeir fóra að stunda þetta sjálftr
og gerðu það gott,“ segir Doddi og
hlær.
Þessi slagur gekk það langt að um
tíma lá við að Doddi hrökklaðist frá
Eyjum en um þennan þátt í lífi sínu
vill hann sem minnst ræða.
Fyrirboðinn
Þama var ekki annað að sjá en að
framtíðin væri björt hjá Dodda og
Ingu. Hann kominn í útgerð og hafði
sannað sig sem farsæll skipstjóri.
Hvomgt þeirra hefur gmnað vorið
1956 að handan við homið væm
erfiðleikar sem áttu eftir að umbylta
lífi þeirra svo kyrfilega að það yrði
aldrei samt aftur. Allt byijaði þetta
með því að Doddi fór að verða var við
sjóntruflanir. „Við vomm byrjaðir á
humartrollinu 1956 þegar ég fer að sjá
svarta flekki fyrir augunum. Þetta
ágerist og ég sé ekki neitt í eitt
augnablik í senn. Þegar við emm að
hætta á humrinum er ég svo heppinn
að augnlæknir var staddur hér í
Eyjum. Hann sá að ég var mjög
rauðeygður og kenndi því um að ég
hefði vakað mikið á sjónum. Hann lét
mig hafa dropa sem áttu að lækna
þetta. Ég var hjá honum í eina viku en
alltaf minnkaði sjónin. Það varð svo úr
að við drifúm okkur til Reykjavíkur til
annars augnlæknis. Hann sá strax
hvað að var og lagði mig inn á spítala.
Sjúkdósmgreiningin var sú að ég var
með æxli aftan og neðan við heilann.
Æxlið, sem var góðkynja, þrýsti á
sjóntaugina og mér var sagt að ekki
væri um annað að velja en Qarlægja
æxlið. Var það eina leiðin til að bjarga
sjóninni," segir Doddi.
Ekki vom aðstæður hér á landi til að
framkvæma aðgerðina þannig að