Reykjavík - 15.10.2011, Blaðsíða 8

8 15. október 2011
Jónas R. Jónsson varð lands­þekktur strax á unglingsárum sem söngvari í rokkhljómsveit,
stofnaði og rak Hljóðrita, sem var
þá stærsta hljóðver landsins. Hann
haslaði sér völl í sjónvarpi sem dag­
skrárgerðarmaður og dagskrár stjóri
og flutti sig svo til útlanda þar sem
hann var á þeytingi um allan heim
og var m.a. yfirmaður hjá erlendri
sjónvarpsstöð. Fyrir nokkrum árum
söðlaði Jónas um og lærði fiðlu­
viðgerðir Bretlandi. Reykjavík heim­
sótti Jónas sem í dag rekur fiðlu­
verk stæði sitt á Óðinsgötu, hlustar á
tón list og fylgist með borgarlífinu út
um gluggann.
Það fylgir því friður og ró að ganga
inn á verkstæðið til Jónasar. Lág vær
djasstónlist ómar úr há töl ur un um,
allt er hreint og snyrti legt og enginn
hlutur úr stað. Og Jónas situr við
borðið og nostrar við fiðlu sem
má muna sinn fífil fegurri, en á í
vændum betri tíð.
Uppgötvaði miðborgina í
fyrsta sinn á verkstæðinu
sínu
Jónas lærði á fiðlu sem barn, áður
en rokkið fangaði hug hans allan.
Það var hins vegar ekki fyrr en löngu
síðar að kynnin voru endurnýjuð.
„Mér áskotnaðist gömul fiðla sem
þurfti að taka í gegn fyrir 3–4 árum.
Ég fór að eiga við hana sjálfur og
fannst það skemmtilegt, þannig að
ég keypti fleiri fiðlur sem þurfti að
laga. Þannig leiddi eitt af öðru og
ég fann mér skóla í Bretlandi sem
kennir endurgerð gamalla fiðla og
ég skellti mér í þann skóla.“ Að
því loknu kom hann heim, fann
húsnæðið á Óðinsgötu og er búinn
að vera þar í eitt ár. Jónas segist njóta
lífsins, hlustar á tónlist við vinnuna
og virðir fyrir sér mannlífið gegnum
stóra glugga þar sem Óðinsgatan
blasir við. Hann segir yndislegt að
vera niðri í bæ. „Ég er að uppgötva
miðborgina í fyrsta skipti á ævinni í
raun og veru.“
Fiðlan og handverkið
ekkert breyst öldum
saman
Að gera fiðlu upp svo vel sé, er
ná kvæmisvinna sem er tímafrek
og kallar á mikla þolinmæði. Jónas
segir það í raun aðalatriðið að gefa
sér tíma. Þetta sé fyrst og fremst
hand verk. „Það hefur ekkert breyst
í smíði eða viðgerðum fiðlunnar
í 400 ár. Það er allt saman unnið
með sömu tækjum og tólum, sömu
límin notuð, þannig að þetta er allt
unnið á hraða handverksmanna
16. og 17. aldarinnar.“ Fiðlan hafi
ekkert breyst síðan um miðbik 18.
aldar þegar skipt var um háls, þegar
fiðlurnar breyttust úr barrokkfiðlum
sem eru með flatan háls. Menn
átt uðu sig á að með því að setja
hærri háls á fiðlurnar fengu þeir
meiri tón úr fiðlunum. Þegar menn
hugsa um afbragðsfiðlur kemur
vænt an lega nafnið Antonio Stradi­
vari fyrst upp í hugann. Sá mikli
meistari, sem var uppi á Ítalíu á
árunum 1644 til 1737. Fiðlur hans
þykja það besta og fínasta. Jónas
segir að búið sé að skipta um háls
á öllum Stradivariusfiðlum, en
menn séu hins vegar enn að reyna
að ráða gátuna um það hvernig
þeim mikla meistara tókst að búa
til svo glæsileg hljóðfæri. Enda
reyni fiðlusmiðir nútímans enn að
líkja eftir handbragði hans. „Stradi­
variusfiðlurnar eru svo fallegar,
hann hafði eitthvað sér stakt lag með
lakkið, en hann tók leyndar málið
á bak við þær með sér í gröfina.
Hann sagði ekki einu sinni sonum
sínum sem unnu með honum frá.
Þeir fengu víst aldrei að lakka, segir
sagan.“ Jónas tíndi til tvær fiðlur
og sýndi blaðamanni, sem fyrirfram
sá engan mun á þessum tveimur
hljóðfærum, en Jónas benti á fjölda
atriða sem voru ólík og gera í raun
gæfumuninn á góðu hljóðfæri og
síðri grip. Hann segir þrjár til fjórar
mjög góðar fiðlur til á Íslandi,
hljóðfæri sem séu með því besta sem
til sé. Fiðlurnar sem Jónas gerir upp
eru síðan til sölu á verkstæðinu hjá
honum. Hann segir afar gefandi að
gefa fiðlu nýtt líf. „Stundum skilur
maður ekki hvernig stendur á því að
það var farið svona illa með fallegt
hljóðfæri, en síðan er það ögrunin
að endurgera það.“
friðsæll fiðluviðgerðArmAður
á óðinsgötu
Jónas R. Jónsson sem áður söng rokktónlist af krafti segir að fiðlan hafi ekki þótt
sérlega merkilegt hljóðfæri hjá poppurum á sínum tíma, en í dag handleikur hann slíkt
hljóðfæri allan liðlangan daginn
Jónas r. Jónsson segist ekki sakna hins hraða lífsstíls sem hann lifði áður
Maður á að lifa í
núinu og hlakka
til morgundagsins