Harmoníkan - 01.10.1992, Blaðsíða 5

ÞAÐ MA EKKI MISÞYRMA
HARMONÍKUNNI
Reynir Jónasson
hljóðfæraleikari
Reynir Jónasson er fæddur á
Helgastöðum í Reykjadal, Suður-
Þingeyjarsýslu. „Það vildi svo til,
að ljósmóðirin varð að bregða sér í
kaupstað. Hún var búin að bíða
nokkuð eftir, að ég kæmi í heiminn.
Það stóð ekki á því, ég kom um leið
og hún fór. Föðursystir mín (móðir
Fikka á Halldórsstöðum) tók á móti
mér og einhvern tíma seinna kom
læknir að líta á mig. Foreldrar
Reynis eru Jónas Friðriksson og
María Sigfúsdóttir frá Halldórsstöð-
um. Móðirin var heimasæta á næsta
bæ, þar giftust saman þrenn systkini
frá bænum, þar á meðal foreldrar
Reynis.
Eg spurði Reyni hvort hann sé
uppalinn við tónlist?
Faðir minn lék á orgel og fiðlu,
til var ágætis harmoníum á heimil-
inu. Ég byrjaði strax að fikta smá-
strákur en mér var bannað það, ég
náði varla upp á borðið þegar ég var
að reyna að garga eitthvað. Svo
gerðist það alveg óvænt, að ég upp-
götvaði, að ég gat orðið spilað ein-
raddað, fannst auðvelt að spila eftir
eyranu. Þegar ég var orðinn níu eða
tíu ára langaði mig orðið að spila
eftir nótum. Ég fékk tilsögn heima
hjá pabba. Þetta smá kom, ég spil-
aði upp úr sálmabókinni fyrir ömmu
auk þess líka að spila hin svoköll-
uðu fjárlög, íslenskt söngvasafn á-
kaflega merkileg bók. Ég tel það
hafa verið góðan skóla. Raddsetn-
ingar bókarinnar eru góðar. Þær
voru mér mikils virði held ég, mað-
ur vandaði sig. Nótnalestur er eng-
inn galdur, hann er hægt að læra á
10 mínútum. Hitt er vinna og þrot-
lausar æfingar að verða fljótur. Mig
langaði alltaf að spila á harmoníku.
Hún var grundvallarhljóðfæri á
böllum þegar ég man fyrst eftir, að-
eins ein harmoníka. Kappreiðasam-
komur og íþróttamót voru á Breiða-
mýri, maður fékk að fara, ég man
að ég heyrði í merkilegum harm-
Hann er einn af þeim
mönnum, sem virðast ná að
tialda í œskufjörið þrátt fyrir
að vera borinn í þennan heim
árið 1932, síungur, jákvæður
og alltaf á uppleið, hann hefur
leikið á hljóðfœri frá barns-
aldri og hefur ekki verið við
eina jjölina felldur í þeim efit-
um. Saxofónn, píanó, orgel og
harmoníka í það minnsta.
Hann hefur víða komið við
sögu í hljóðfœraleik og er
landsþekktur tónlistarmaður,
ekki hvað minnst fyrir sinn
fágaða harmoníkuleik.
Hvað skildi nú hafa komið
til, að efnalítill sveitapiltur,
einn ellefu systkina byrjaði að
klífa upp hinn fjallháa tónlist-
arstiga?
Eitt fallegt kvöld á fullu
tungli tók ég hús á Reyni og
fékk hann til að valsa um götur
fortíðar til nútíðar og gefa les-
endum Harmoníkunnar kost á
að vera með á þeim vegi
nokkurn spöl.
oníkuleikurum þar, Halla Bjöms og
Sigurði Hallmarssyni frá Húsavík,
bræðmm innan úr Grenivík, og auð-
vitað Fikka á Halldórsstöðum. Það
þótti sjálfsagt að börn tækju þátt í
svona, enda vom þessar skemmtanir
um miðjan dag og svolítið frameftir.
Ég var dálítið búinn að fá að fikta
eða stelast í harmoníku frænda míns
Friðriks, hann skildi hana stundum
eftir heima. Svo reyndi ég að spila
á balli ungmennafélagsins 14 ára
gamall. Menn töldu mig geta það
og ég man vel eftir þessu og þótti
mikilvægt að vanda mig, en svo
varð ég nervus og allt gekk mjög
böxulega og dansleikurinn varð ansi
daufur. Þá var það Björn á Einars-
stöðum, sem bjargaði ballinu. Hann
kunni ekki öllu meira en þrjú fjögur
lög en hann spilaði af helvítis krafti
og fólkið dansaði miskunnarlaust,
hann var svo ákveðinn. Ég var lítill
þá með lánsnikku og réð ekki al-
mennilega við þetta, samt var ég á-
fram brjálaður í að spila á nikku.
Ég komst nærri nikku í Menntaskól-
anum á Akureyri. Menntaskólinn
átti eina slíka, Hohner. Reyndar
byrjaði ég á að kaupa mér saxofón,
það var mitt fyrsta hljóðfæri, þá var
ég 18 ára. Það vildi svo til, að José
Riba kom til landsins frá Spáni
1950 og kenndi á saxofón á Akur-
eyri. Þá fékk ég fyrstu kennsluna á
hljóðfæri í um 3 mánuði jafnframt
spilaði ég á saxofón í skólahljóm-
sveitinni.
Um vorið vantaði mig svo nikku
að ég skipti við Karl Adolfsson
sem þá var á Akureyri, á saxofónin-
um upp í nikku, þeirri fyrstu í
minni eigu. Hún var þriggja kóra
Hohner, hvít að lit með 4 skipting-
um, fislétt og lipur. Ég spilaði á
hana um sumarið 1950 og græddist
nokkurt fé, 200 kr fyrir ballið, það
var morð fjár en ekki nóg samt fyrir
skólann. Því varð ég að selja nikk-
una um haustið, Stebbi Hólkur var
kaupandinn. Það voru erfiðir tímar
og ég var í búskapnum hjá föður
mínum en þar voru engir peningar.
Ég man vel þegar ég stóð einn í
myrkrinu og táraðist yfir að þurfa
5