Fréttir - Eyjafréttir - 24.01.2008, Blaðsíða 9

Frcttir / Fimmtudagur 24. janúar 2008
9
MYNDI Bergvin Oddsson feta sömu slóð og hann gerði, ef hann stæði í sömu sporum nú og hann var fyrir fimmtíu árum?
„Eg held ég myndi hugsa mig um. Það er ekki bjart fyrir unga menn í dag í þessari atvinnugrein nema þeir fæðist inn í útgerð eða
kvænist inn í hana. Þeir möguleikar sem voru fyrir hendi, þegar ég var að byrja, þeir eru ekki í dag.
upp á. Líklega komst ég í hann hvað
krappastan á loðnunni 1975 á þeim gamla.
Þá misstum við hann á hliðina við Ingólfs-
höfðann. Mannskapurinn fór allur í
gúmmíbátinn nema hvað við urðum fjórir
eftir um borð og tókst að skera pokann á
nótinni frá þannig að hann rétti sig við. Þeir
voru svo hálflúpulegir, strákamir í gúmmí-
bátnum þegar við tókum þá aftur um borð.
En þetta hef ég komist í hann hvað krapp-
astan til sjós.“
Beddi segir að sér þyki nótin langskemmti-
legasta veiðarfærið. „Annars er alltaf gaman
á öllum veiðiskap ef vel fiskast. Og mér
hefur alltaf líkað vel á netaveiðum."
A ferlinum hefur Beddi kynnst mörgum
skemmtilegum manninum. „Þeir eru margir
minnisstæðir sem verið hafa með mér. „Jón
Bergvinsson, móðurbróðir minn var með mér
í mörg ár og margar óborganlega sögur til af
honum og tilsvörum hans. Einhverju sinni
sem oftar hitti hann Róbert Sigurmundsson, í
Prýði, og sagði við hann: -Segðu mér
Róbert, ert nú nokkuð faðir leikkonunnar
Andreu Roberts?
-Nei, það held ég ekki, sagði Róbert. -Af
hverju heldurðu það?
-Æ, mér finnst hún svo lík henni dóttur þinni,
sagði Jón.
„Svo var um tíma með mér sem kokkur
Axel J. Einarsson, sá sem samdi lagið fræga,
Hjálpum þeim. Mjög sérstakur maður og
ágætis náungi. Hann var um borð þegar við
misstum bátinn á hliðina og ég man að hann
kom þjótandi upp á tréklossum og byrjaði á
að henda þeim í sjóinn áður en hann stökk
um borð í gúmmíbátinn. Það ráðslag skildi
ég aldrei. Einu sinni kom hann upp í brú til
mín, másandi og blásandi og hóstandi og bað
mig um eitthvert meðal við kvefi. Ég fór í
lyfjakistuna, tók tvær pillur af handahófi úr
því glasi sem næst var og lét hann hafa þær.
Sagði honum að taka þær með glasi af vatni
og þetta myndi svínvirka. Daginn eftir var
hann orðinn alveg stálsleginn og sagði þetta
mikið töframeðal. Hann hefði tekið
töflurnar, lagt sig í koju og svitnað alveg
helling en væri nú alveg orðinn góður. Ég
fór náttúrlega að gá hvað ég hefði látið hann
hafa og þá kom í Ijós að þetta voru gigtar-
pillur sem höfðu virkað svona líka prýði-
lega.“
Og hana Ingibjörgu líka!
Beddi segir að í skipstjórastéttinni á þessum
tíma hafi verið margir einstakir og eftirmini-
legur menn. „Þó líklega enginn sem jafnaðist
á við Bjarnhéðin Elíasson. Hann hafði
gaman af að fá sér í glas á góðum stundum
en fór manna best með það. Ingibjörg
Johnsen, kona hans, var hins vegar einhver
mesti bindindisfrömuður á Islandi. Einhverju
sinni heimsótti Bjamhéðinn mig á sjómanna-
daginn og þá vildi svo til að pabbi var í heim-
sókn hjá okkur. Talið barst að viðhorfum
Ingibjargar til áfengis og pabbi sagðist viss
um að Ingibjörg myndi gefa sér í glas ef hann
bæði hana um það. Og þá sagði Bjam-
héðinn: -Ef þú, Oddur, færð hana Ingibjörgu
til að hella í glas handa þér, þá skal ég gefa
þér húsið, bfiinn, útgerðina, já og hana
Ingibjörgu líka!
Pabbi, sem gat verið þverari en allt sem
þvert er, vildi endilega sannreyna þetta og
saman fóru þeir niður á Skólaveg. Og þar
kom í ljós að Bjarnhéðinn var ekki í nokkurri
hættu með að missa eigur sínar. Ingibjörg
harðneitaði að hella í glasið hans pabba.
Aftur á móti var henni alveg sama þótt
Bjarnhéðinn gerði það.
Beddi segir að margt hafi breyst í útgerð og
sjómennsku á þeim fimmtíu árum sem liðin
eru frá því hann byrjaði. „Hér áður lugu
menn óhikað um aflabrögð í talstöðina,
sögðust ekkert vera að fá og komu svo með
fullan bát að landi. Meira að segja fiskimið
hér sem fengu nafn af því, Sannleiksstaðir.
Þetta, eins og svo margt fleira, breyttist með
tilkomu kvótans. Nú er engin ástæða til að
Ijúga til um afla. En líklega var þó mesta
breytingin á netaveiðunum þegar við losn-
uðum við flotið og grjótið og fengum teinana
í staðinn. Það var bylting. Og það var líka
bylting á nótinni þegar nótin var sett um borð
í sjálft veiðiskipið og nótabátarnir lagðir af.
Þetta er orðið miklu þægilegra starf í dag,
skipin hafa hka stækkað og allur aðbúnaður
batnað. Það er heilmikill munur.“
Myndi Bergvin Oddsson feta sömu slóð og
hann gerði, ef hann stæði í sömu sporum nú
og hann var fyrir fimmtíu árum?
„Ég held ég myndi hugsa mig um. Það er
ekki bjart fyrir unga menn í dag í þessari
atvinnugrein nema þeir fæðist inn í útgerð
eða kvænist inn í hana. Þeir möguleikar sem
voru fyrir hendi, þegar ég var að byrja, þeir
eru ekki í dag,“ sagði Bergvin Oddsson að
lokum.
Viðtal
Sigurgeir Jónsson
Sigurge @ intemet. is
Einn af þekktari skipstjórum í Eyjaflotanum,
Bergvin Oddsson, Beddi á Glófaxa, hefur
ákveðið að hætta sjómennsku eftir fimmtíu ár
á sjónum. Beddi hefur alla tíð verið einkar
litríkur karakter, bæði á sjó og landi. Hann
fæddist á Neskaupstað á sumardaginn fyrsta
árið 1943, tuttugu mínútum á undan
Guðmundi, tvíburabróður sínum en þeir voru
númer tvö og þrjú í sex systkina hópi.
„Við vorum mjög samrýmdir, við
Guðmundur, eins og oft er með tvíbura og
erum það enn. Við vorum líka mjög líkir og
fáir sem þekktu okkur í sundur. Austur á
Neskaupstað vorum við alltaf kallaðir
„Beddamir“ og oft sem kennaramir þurftu að
spyrja; „Hvor Beddinn ert þú?“
Þeir bræðurnir fóru saman í Menntaskólann
á Akureyri en þar skildu síðan leiðir.
Guðmundur lauk því námi, tók síðan
kennarapróf og varð kennari og skólastjóri en
Beddi hætti náminu eftir fyrsta veturinn.
„Kannski var það vitleysa hjá mér að hætta.
Ég hefði kannski átt að halda áfram í námi.
Guðmundur bróðir er með tífalt hærri lífeyri
en ég núna en það segir þó líklega ekki alla
söguna," segir Beddi.
A ekki von á að endurnýja úr
þessu
Hann byrjaði til sjós árið 1959, sextán ára
gamall, á síld á Glófaxa NK hjá Sveinbirni
Sveinssyni, föður Sveins fiskifræðings, og
líkaði sjómennskan vel. Fór síðan á vertíð í
Eyjum 1960 á Stíganda með Helga Bergvins,
móðurbróður sínum. Ákvað að fara í
Stýrimannaskólann í Reykjavík 1962 og lauk
námi þaðan 1964.
„Við Dúlla höfðum ákveðið að flytja til
Eyja og gerðum það í nóvember 1964.
Giftum okkur í nóvember og Lúðvík, sonur
okkar, var skírður um leið. Og brúðkaups-
ferðin var ekkert slor,“ segir Dúlla og brosir
við. „Sigling með gamla Herjólfi frá Reykja-
vík til Vestmannaeyja.“
Það eru ekki allir sem vita að Dúlla,
eiginkona Bedda, heitir réttu nafni María
Friðriksdóttir. „Ástæðan er sú að ég var ekki
skírð fyrr en ég var fjögurra ára og þá hafði
Dúllunafnið alveg fest við mig,“ segir Dúlla.
Þrjú af systkinum Bedda búa í Eyjum,
Hrafn, Svanbjörg og Lea, auk þess sem for-
eldrar þeirra bjuggu einnig hér síðasta hluta
ævinnar. Hver ætli sé skýringin á því að
stærsti hluti fjölskyldunnar ákvað að setjast
að í Vestmannaeyjum?
„Það er ekki gott að segja,“ segir Beddi.
„Hrafn bróðir kom hingað 1969 og var stýri-
maður hjá mér, svo giftist Samba systir mín
Valla. sem var líka með mér, þannig að ég á
líklega einhvem þátt í þessu. En ætli aðal-
ástæðan sé ekki sú að það hefur alltaf verið
gott að búa í Vestmannaeyjum fyrir fólk sem
hefur nennt að taka til hendinni."
Beddi byrjaði í útgerð 1974 þegar hann
keypti trébátinn Gullberg VE af Guðjóni
Pálssyni, ásamt Hrafni bróður sínum og mági
þeirra, Sævaldi Elíassyni. „Við vorum saman
í útgerð í tólf ár en 1986 keypti ég þeirra hlut
í útgerðinni og við hjónin höfum verið ein
með þetta síðan, ásamt bömum okkar. Svo
keyptum við nýja bátinn 1996.“
Nú hefur hver útgerðin á fætur annarri í
Eyjum farið út í nýsmíði á síðustu misserum.
Hefur það ekkert flögrað að þeim?
„Ég fékk einhvers konar endumýjunar-
bakteríu fyrir nokkrum árum,“ segir Beddi.
„Dauðlangaði til að endumýja. En þá var við
lýði þessi úreldingarvitleysa þannig að á
þeim tíma var ekkert vit í slíku. Ég hefði
sennilega látið slag standa hefði það kerfi
ekki verið. En ég á ekki von á að ég fari út í
það úr þessu.“
Gigtarpillur við kvefi
Beddi segist hafa átt farsælan sjómannsferil.
„Mér finnst eiginlega aldrei hafa komið neitt
'i /
Brúðkaupsferðin var með
Herjólfi frá Reykjavík til Eyja
-Sigurgeir Jónsson spjallar við Bergvin Oddsson, skipstjóra og útgerðarmann
sem hefur ákveðið að hætta sjómennsku eftir fimmtíu ár á sjónum