Fréttablaðið - 14.03.2013, Blaðsíða 54

14. mars 2013 FIMMTUDAGUR| MENNING | 38
MYNDLIST ★★★★ ★
Gamlar gersemar
Sýningarstjóri: Halldór Björn
Runólfsson
LISTASAFN ÍSLANDS
Það er hlýleg og rómantísk stemn-
ing á sýningunni Gamlar gersem-
ar sem stendur yfir í Listasafni
Íslands þessa dagana í sal 1 og 2.
Um er að ræða sýningu á göml-
um gersemum, eins og verkin eru
kölluð, úr safneign Listasafnsins
eftir listamenn sem allir létust
fyrir meira en 70 árum síðan og
höfundar réttur er því fallinn niður
á verkunum.
Sýningunni er skipt í tvennt.
Í sal 1 eru verk íslenskra mynd-
listarmanna en í sal 2 eru verk
erlendra listamanna, aðallega
Norðurlandabúa. Að uppistöðu til
eru erlendu verkin úr stofngjöf
Listasafnsins en Björn Bjarnason
stofnaði safnið árið 1884 og fór
þess á leit við listamenn á Norður-
löndunum að þeir gæfu listaverk
svo hægt væri að stofna hér safn.
Verkin á sýningunni eru róm-
antísk, nýklassísk og realísk í takt
við samnefnd tímabil listasögunn-
ar á ofanverðri nítjándu öld. Þarna
er þó nokkuð um myndir af „engu“,
þ.e. landslagsmyndum sem virka
eins og útsýni út um glugga en
ekkert fólk, dýr eða annað er í for-
grunni. Myndirnar eru því eins og
vel málaðar sviðsmyndir en mis-
áhugaverðar.
Auk nokkurra íslenskra mynda
af þessu tagi má nefna myndir
eins og Á Borgundarhólmi eftir P.
Vilhelm K. Kyhn frá 1872, Í Greel
skógi frá 1885 eftir Louise Ravn
Hanson og myndina Skógarkjarr
á Skáni.
Á sýningunni er einnig að finna
endurlit til gamallar klassíkur
og hetjudáða, myndir af sjósókn
og sjómönnum, bændum og búa-
liði, málverk úr biblíusögunum og
úr gömlum fornsögum. Allt mjög
rómantískt en einnig má finna
áhugaverðar myndir af fólki í
hversdeginum, sbr. verk Carls V.
Meyer, sem virðist fjalla um eitt-
hvað viðkvæmt fjölskylduást-
and og minnir mann á norræna
kvikmynda gerð nútímans. Teng-
ingin við kvikmyndagerð kemur
upp í hugann einnig þegar maður
skoðar leik listamannanna með
birtugjafa í fleiri en einu verki.
Ein birtustúdían er t.d. Stúlku-
mynd Christians Emils Rosestadt.
Meðal höfunda verka á erlenda
hluta sýningarinnar eru nokkrir
þekktustu listamenn Norðurlanda
frá seinni hluta nítjándu aldar
svo sem Skagamálararnir, Peder
Severin Krøyer, Anna og Peter
Ancher.
Í sal 1 eru síðan íslenskar ger-
semar. Þarna fær maður dálítið
fyllri mynd af myndsköpun Íslend-
inga á þessum tíma, fleiri lista-
menn eru kynntir til sögunnar til
viðbótar við þá Þórarin B. Þorláks-
son, Mugg og Sigurð Guðmundson,
sem allir eru flottir og hæfileika-
ríkir teiknarar og málarar eins og
sjá má á sýningunni.
Ég hafði sérstaklega gaman af
verkum Benedikts Gröndal og
verkum Brynjólfs Guðmundsson-
ar á sýningunni en sem dæmi þá
er litanotkun Benedikts líflegri en
marga annarra á þessum tíma og
stíllinn barnslegri. Sömuleiðis er
Brynjólfur farinn að brjóta aðeins
upp formið í myndum eins og Lög-
bergi.
Ég hreifst einnig af myndum
Helga Sigurðssonar, eins og t.d.
stúlkumynd frá 1845 þar sem
mikil vinna er lögð í höfuðið, og
dálítið skakkt andlitið, (þessi and-
litsskekkja kemur fram í fleiri
myndum listamannsins á sýning-
unni), en búkurinn látinn mæta
afgangi og honum rumpað af í
fljótheitum.
Þetta er sýning sem er gaman að
skoða í rólegheitum og hverfa 100-
150 ár aftur í tímann.
Ég saknaði meiri og ítarlegri
upplýsinga til að taka með mér
heim af sýningunni, en hvorki er
í boði sérstök sýningarskrá né er
ítarefni á netinu, sem hefði verið
upplagt að bjóða upp á.
Þóroddur Bjarnason
NIÐURSTAÐA: Snotur sýning, eins
konar sýnishorn fyrir ákveðin tímabil
í listasögunni, og gefur smá viðbótar-
innsýn í íslenska listsköpun fyrir og
eftir aldamótin 1900.
Rómantískt sjónarhorn
Tímarit Máls og menningar er komið út, fyrsta
hefti ársins 2013. Í heftinu birtast ljóð, sögur og
hugleiðingar, fræðilegar greinar, umsagnir um
bækur og sitthvað fleira.
Skáldin Sigurlín Bjarney Gísladóttir, Steinunn
Sigurðardóttir, Böðvar Guðmundsson og fleiri
eiga ljóð í heftinu og að auki birtast þar þýðingar
Vilborgar Dagbjartsdóttur á ljóðum norsku skáld-
konunnar Kate Næss. Birt er brot úr Vasaleikhúsi
Þorvaldar Þorsteinssonar, sem lést nú í febrúar,
sögur eftir Ævar Örn Jósepsson og fleiri.
Umfjöllunarefni fræðigreina heftisins eru af
margvíslegum toga að vanda. Snorri Páll Jónsson
Úlfhildarson skrifar um framfarir, Guðmundur
D. Haraldsson um vinnutíma, Milan Kundera um
skáldskap, Þórarinn Leifsson um Gúmmí-Tarzan,
Steinunn Inga Óttarsdóttir um rit Sveins Pálsson-
ar náttúrufræðings og Sigurður A. Magnússon um
Lísu í Undralandi.
Loks má telja hugleiðingu Sigríðar Halldórs-
dóttur, bréfaskipti Steinars Sigurjónssonar við
útgefendur og ritdóma eftir þau Árna Bergmann
og Soffíu Auði Birgisdóttur, sem einnig býr til
prentunar gamlan palladóm um Þórberg Þórðar-
son.
Ritstjóri TMM er Guðmundur Andri Thorsson.
Fyrsta heft i TMM á árinu
Ljóð, fræðigreinar, sögur og hugleiðingar eru uppistaðan í nýjasta heft i TMM, sem
nýlega kom út. Gúmmí-Tarzan og Lísa í Undralandi eru meðal umfj öllunarefna.
Frábær skemmtiatriði á sviði
Eyþór Ingi
Þórunn Erna og Guðrún Árný
Hera
Stebbi og Eyfi
Gestgjafar kvöldsins: Zumba hjónin Jói og Thea
happdrætti með glæsilegum vinningum
Þú getur unnið árskort í Hreyfingu heilsulind, gjafabréf í
Smáralind og glæsilegan ferðavinning frá Úrvali Útsýn.
Komdu og taktu þátt í stemmninguni á konukvöldi Létt Bylgjunnar og Smáralindar.
Það verður líf og fjör í göngugötunni og í verslunum. Frábær skemmtiatriði, glæsileg
tískusýning, fjölbreytt tilboð og ýmsar óvæntar uppákomur í verslunum.
Sjáumst allar í Smáralind í kvöld.
SKEMMTILEGAR UPPÁKOMUR
UM ALLA SMÁRALIND
og Smáralindar í kvöld
Létt Bylgjunnar