Fréttablaðið - 09.05.2013, Qupperneq 18

9. maí 2013 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÁ DEGI
TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is og Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is
MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is DÆGURMÁL: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Á
Íslandi eru sjötíu og fjögur sveitarfélög. Þeim
mætti fækka um sextíu og tvö samkvæmt tillögum
samráðsvettvangs um aukna hagsæld á íslandi, en
þátttakendur í honum eru leiðtogar stjórnmálaflokka,
vinnumarkaðar og atvinnulífs. Margar tillögur
samráðsvettvangsins virðast róttækar en við nánari skoðun eru
þær nær allar mjög skynsamlegar.
Til dæmis er lagt til að
löggæsluembættin á Íslandi
verði öll sameinuð í eitt. Í dag
eru þetta sautján stofnanir
en við höfum góða reynslu af
sameiningu. Til dæmis voru öll
lögregluembætti höfuðborgar-
svæðisins sameinuð árið 2007.
Sú sameining var mjög vel heppnuð og vegna hennar komst
lögreglan á höfuðborgarsvæðinu miklu betur frá hruninu en
annars hefði orðið.
Samráðsvettvangurinn leggur til fleira viturlegt. Stungið
er upp á því að heilbrigðisstofnunum verði fækkað úr sextán
í sjö, en þannig má ná mikilli hagræðingu auk þess sem þjón-
ustan myndi batna til muna. Þá eru hér í landi allt of margir
framhalds skólar. Á Íslandi rekum við 33 slíka en það sér hver
heilvita manneskja að það nær ekki nokkurri átt í samfélagi
sem telur þrjú hundruð og tuttugu þúsund manns. Við erum með
meira en einn framhaldsskóla á hverja tíu þúsund íbúa. Sam-
ráðsvettvangurinn leggur til að þeim verði fækkað um tuttugu
og fimm. Þá yrðu eftir átta framhaldsskólar.
Í Fréttablaðinu í dag eru öllum þessum tillögum gerð ítarleg
skil. Í þeim er margt fleira áhugavert, eins og til dæmis innlegg
samráðsvettvangsins um málefni öryrkja. Lagt er til að bæta
atvinnuþátttöku þeirra, en síðastliðinn áratug hefur öryrkjum
sem fá vinnu við hæfi fækkað. Öryrkjum fjölgar hratt á Íslandi.
Alls voru 726 einstaklingar greindir 75% öryrkjar árið 1990 en
í fyrra fengu 1.275 slíka greiningu. Kannanir sýna að næstum
sjö af hverjum tíu öryrkjum vilja vinna. Okkur ber skylda til að
virkja það fólk og skilja það ekki útundan.
Bæði Sigmundur Davíð Gunnlaugsson og Bjarni Benedikts-
son eru í umræddum samráðsvettvangi og munu vinna úr til-
lögum samráðsvettvangsins ásamt fleira góðu fólki. Vissulega
gefur það von um bjartsýni og að kannski verði ráðist í róttæk
verkefni til að bæta hagsæld allra Íslendinga. Um leið vitum við
öll að þeirra bíður erfitt verkefni ætli þeir að framkvæma ein-
hverjar af þessum skynsamlegu tillögum.
Ef þeir Sigmundur og Bjarni vilja byrja einhvers staðar ætti
fækkun sveitarfélaga að vera með mikilvægari verkefnum.
Sveitarfélög ættu ekki að hafa færri en átta þúsund íbúa því
annars næst ekki skilvirkni í rekstri stjórnsýslunnar. Sveitar-
félög með færri en átta þúsund íbúa hafa minni burði til að veita
sæmandi velferðarþjónustu. Þessi sveitarfélög þurfa að reiða
sig á jöfnunarsjóð sveitarfélaga og það er okkur dýrt.
Það er kominn tími á tiltekt og vonandi gefur ný ríkisstjórn
fyrirheit um almennilega vorhreingerningu.
Aukin hagsæld fyrir Íslendinga:
Sveitarfélögum
fækkað um 62
Mikael
Torfason
mikael@frettabladid.is
Í rannsókn frá 2008 kom fram að frá 16
ára aldri höfðu um 20% íslenskra kvenna
orðið fyrir líkamlegu ofbeldi. Algengast
var að ofbeldismaðurinn væri eigin-
maður, sambýlismaður eða kærasti,
núverandi eða fyrrverandi og að ofbeldið
ætti sér stað innan veggja heimilisins.
Aðeins 22% kvennanna leituðu til sam-
taka eða stofnana sem aðstoða konur og
13% tilkynntu síðasta ofbeldisatvik til
lögreglu, jafnvel í þeim tilvikum sem
konan varð fyrir líkamstjóni eða þurfti á
læknishjálp að halda.
Í 24% tilvika urðu börn vitni að ofbeld-
inu.
Þessi rannsókn var unnin sem hluti af
aðgerðaáætlun stjórnvalda um ofbeldi
karla gegn konum í nánum samböndum
fyrir árin 2006 til 2011. Aðgerðaáætl-
unin hjálpaði til við að koma þessu sam-
félagsmeini meira upp á yfirborðið og
leiddi einnig í ljós að margt er ógert.
Samtök um kvennaathvarf hafa stað-
ið sig frábærlega í að styðja við konur í
ofbeldissamböndum og börn þeirra. En
jafnframt kom fram að alltof stórum
hluta af ábyrgðinni á baráttunni gegn
ofbeldi í nánum samböndum væri velt
yfir á samtökin. Opinberir aðilar, svo sem
heilbrigðis þjónusta, félagsþjónusta og
barnavernd yrðu að líta meira á þennan
málaflokk sem „sinn“ og taka ábyrgð á
honum.
Í svörum velferðarráðherra við fyrir-
spurn minni um heimilisofbeldi kom fram
að almennt skortir skráningu á heimilis-
ofbeldi. Hjá heilbrigðis stofnunum virðist
ekkert samræmi í því hvort eða hvernig
skráð er hvort einstaklingur búi við eða
hafi búið við heimilisofbeldi. Engar sam-
ræmdar verklags reglur eru hjá félags-
þjónustu og barnavernd um viðbrögð og
afgreiðslu mála vegna heimilisofbeldis.
Engin almenn regla væri um að spyrja við-
komandi um ofbeldið, jafnvel þótt slíkt sé
talin ein besta leiðin til að uppgötva það.
Hjá lögreglunni eru skráð um 1.200-
1.300 tilvik heimilisófriðar árlega. Ekki
liggur fyrir hversu mörg tilvik leiddu til
sakfellingar, hversu mörg til sýknu og
hversu mörgum var vísað frá dómi. Frá
2011 hafa átta tilfelli um nálgunarbann og
brottvísun af heimili verið skráð hjá lög-
reglunni.
Heimilisofbeldi er þjóðfélagsmein sem
við getum aldrei sætt okkur við.
Heimilisofbeldi er þjóðfélagsmein
OFBELDI
Eygló
Harðardóttir
alþingismaður
verki?
Stoðkerfislausnir
henta þeim sem eru með einkenni frá
stoðkerfi, vilja læra á sjálfan sig og finna
sín mörk í hreyfingu.
13. maí
Mán., mið. og fös. kl. 15:00 16:30
Sólveig María, sjúkraþjálfari
Verð kr. 26.900.-
Ráðherra strax
Brynjar Níelsson sækist eftir því að
verða ráðherra í ríkisstjórninni sem
menn eru nú að berja saman, jafnvel
þótt hann hafi ekki þingreynslu. Þetta
er athyglisverð hugmynd hjá Brynjari,
því að það er alls ekki algengt
að nýkjörnir þingmenn setjist
rakleitt í ráðherrastól.
Síðast gerðist það reyndar
frekar nýlega, þegar
Svandís Svavarsdóttir varð
umhverfisráðherra árið
2009, en þá hafði það
ekki gerst í sextán ár, frá
því að Guðmundur Árni
Stefánsson varð heil-
brigðis- og trygginga-
málaráðherra árið
1993.
Nokkrir til viðbótar
Næsti maður á undan Guðmundi
Árna var enginn annar en Davíð
Oddsson, sem fór beint í forsætis-
ráðherrastólinn 1991, og þar áður
varð Jón Sigurðsson ráðherra
dómsmála, iðnaðar og viðskipta
árið 1987, þá flunkunýr
þingmaður. Og því næst
er staðnæmst við árið
1978, þegar hvorki
meira né minna en
fjórir nýir þingmenn
urðu ráðherrar: Svavar
Gestsson, Hjörleifur
Guttormsson, Magnús H.
Magnússon og Kjartan
Jóhannsson.
Raunhæft?
Það er því ljóst að frá því um mitt ár
1978– á umliðnum 35 árum– hafa
fjórir þingmenn orðið ráðherrar
á fyrsta degi. Þetta er því býsna
langsótt metnaðarmál hjá Brynjari,
en sagan sýnir að það er þó ekki
fjarstæðukennt. Hvort
það er raunhæft er hins
vegar allt annað mál–
og líklega eiga býsna
margir þingmenn
Sjálfstæðisflokksins
tilkall til stóls á undan
honum.
stigur@frettabladid.is
➜ Engar samræmdar verklags reglur
eru hjá félagsþjónustu og barna-
vernd um viðbrögð og afgreiðslu
mála vegna heimilisofbeldis.