Akureyri - 19.06.2014, Qupperneq 12

12 23. tölublað 4. árgangur 19. júní 2014
AÐSEND GREIN SIGURÐUR MÁR STEINÞÓRSSON
Af hverju er hún ekki bara í fötum?
Hvað er klám? Hvað er klámvæð-
ing? Klámvæðing er alls staðar í
kringum okkur, hvort sem við átt-
um okkur á því eða ekki. Í íslenskri
orðabók stendur að klám sé; „mál-
far, mynd, eða annað sem beinir
athyglinni að kynlífi eða kynfærum
án nauðsynjar í listrænu samhengi,
fræðslu eða þess háttar. Klámmynd,
klámrit, klámsaga, klámsýning,
klámvísa, dýraklám og barnaklám.“
Í dag eru konur oft niðurlægðar
í klámmyndböndum og oft kallaðar
niðrandi nöfnum. Þetta er ekki þró-
un sem hægt er að vera stoltur af.
Sumt fólk heldur að klám og kyn-
líf sé það sama og ef tveir einstak-
lingar ætla að stunda kynlíf saman
og annar aðilinn vill stunda „venju-
legt“ kynlíf en hinn gróft kynlíf sem
hann hefur séð í klámmyndbönd-
um fer það alls ekki vel saman. Ef
við skoðum sögu kláms þá er mjög
erfitt að segja til um hvenær það
hófst og hvar. Fyrstu heimildir um
klám sem við vitum um má rekja
aftur til ársins 1524 í Róm. Það er
hins vegar ekkert líkt nútíma klámi.
Klám hefur þróast mjög hratt og
hefur það orðið grófara og grófara
með árunum. Í dag er ég ekki viss
um að málaðar myndir af nöktum
konum væri kallað klám. Kannski
bara list. Klám er orðið svo spillt og
brenglað. Ungir krakkar eða ung-
lingar rugla oft saman kynlífi og
klámi. Klám á sér engan samastað
í venjulegu kynlífi. Við fórum úr því
að mála myndir af nöktum konum
í það að 372 manns leita að klámi
á hverri sekúndu í heiminum! Þetta
finnst mér ótrúleg staðreynd.
Ég tók nokkur viðtöl við nem-
endur og starfsfólk í Giljaskóla
og var það mjög áhugavert. Það
var áberandi hvað strákarnir voru
fúsari til þess að viðurkenna að
þeir horfi á klám, eða hafa séð klám.
Þó sögðust ekki allir strákarnir
gera það. Stelpurnar sögðust flestar
ekki horfa á klám en nokkrar sögð-
ust hafa séð klám. Ef við skoðum
rannsóknir sem hafa verið gerðar,
aðallega í Bandaríkjunum, sjá-
um við að um 70% unglingsstráka
horfa á klám. Ég held að þetta mál
sé mjög viðkvæmt og ekki allir þori
að tjá sig um málið. Ég varð var við
það þegar ég tók viðtölin við nem-
endur. Það vissu allir hvað klám var
eða höfðu heyrt um það en flestir
nemenda höfðu ekki hugmynd um
hvað klámvæðing var. Mjög margir
sögðust hafa heyrt orðið en ekki
vitað hvað það væri eða hvað það
þýddi. Þegar ég leitaði í orðbók var
klámvæðing ekki í bókinni. Klám-
væðing er í rauninni þannig að það
er verið að troða klámi inn í allt
sem við gerum og okkar daglega
líf. Tökum dæmi: það er verið að
auglýsa gleraugu og stelpan sem
er í auglýsingunni er með gleraugu,
vissulega, en aðeins í G-streng og
brjóstahaldara! Af hverju er hún
ekki bara í fötum? Á netinu stóð
að skilgreiningin á klámvæðingu
væri þessi; „klámvæðing er hug-
tak sem vísar til ýmissa breytinga
á fjölmiðlum, einkum með tilkomu
alþjóðlegra sjónvarpsstöðva og
internetsins, sem urðu undir lok
20.aldar og fólu í sér aukið aðgengi
að klámi um leið og þær gerðu það
erfitt eða ómögulegt að framfylgja
takmörkunum eða banni á sölu
þess.“ Hvort sem þið gerið ykk-
ur grein fyrir því eða ekki þá er
klámvæðing alls staðar í kringum
okkur. Tónlistarmyndbönd, auglýs-
ingar, kvikmyndir og fleira. Samt
var það nú nokkuð áhugavert að
þegar ég útskýrði fyrir krökkunum
hvað klámvæðing var virtust þau
öll átta sig á því hvað það var. En
nú að starfsfólkinu. Annar starfs-
maðurinn sem ég ræddi við talaði
mikið um hvað klám hefði breyst
mikið og hversu gróft og brenglað
það væri nú ef miðað væri við
þegar hann var á sínum yngri árum.
Hann tók það fram að hann hefði
aldrei verið mikið í „klámbrans-
anum.“ Hann sagðist aldrei hafa
skilið þetta. En þetta er mikið rétt
hjá honum. Klám hefur vissulega
breyst og það ekkert smáræði. Sum
myndbönd sem er hægt að finna á
netinu eru rosalega gróf! Og það
er mjög auðvelt að finna klám á
netinu. Hinn starfsmaðurinn sem
ég talaði við sagðist einu sinni hafa
verið að undirbúa kennslu og sleg-
ið inn í leitarvél þekktri formúlu í
stærðfræði. Áður en starfsmaður-
inn vissi af var hann kominn inn
á klámsíðu. Unglingar í dag þurfa
ekki annað en að slá inn í leitarvél-
ina í tölvunni og þá finna þeir ná-
kvæmlega það sem þeir eru að leita
að. Netið er stútfullt af klámi, mörg
þúsund klukkutímar af klámmynd-
böndum og fleira. Þetta er vissulega
áhyggjuefni því að á unglingsár-
unum langar þig að kanna hlutina,
prófa eitthvað nýtt og spennandi
og auðvitað lenda margir krakkar
í því að horfa á klám. En af hverju
er þá ekki eitthvað gert til að hefta
aðgang að klámi? Er klám ólöglegt?
Í rauninni er klám ólöglegt ef þú
ert undir 18 ára. Misjafnt er eftir
löndum hvernig lögin eru. Þú átt
ekki að geta horft á klám fyrr en þú
ert 18 ára. En það eru til síður sem
eru fríar og ekkert aldurstakmark
þannig að þetta er frekar snúið
dæmi. Þetta er svipað og með fíkni-
efni. Þau eru ólögleg en það er varla
neitt gert í því ef einn og einn neytir
fíkniefna. Það er í rauninni hægt að
fara í tölvuna þína og gera stórmál
úr því ef þú hefur verið að horfa á
klám. En ég held að öllum sé sama.
Mér finnst afskaplega ólíklegt að
lögreglan fari heim til einhvers og
handtaki hann fyrir að hafa horft
á klám. Er það klámvæðingunni að
kenna að öllum sé sama hvort við
horfum á klám? Svo er það annað
mál hversu margir eru að horfa á
klám. Getur lögreglan handtek-
ið mörg þúsundir manna fyrir að
horfa á klám? Sumar gerðir af
klámi eru hins vegar stranglega
bannaðar. Til dæmis barnaklám.
En hvað með þá sem búa til klám
og dreyfa því, er það ekki ólöglegt?
Klámbransinn þénar á bilinu 10
billjón dollara – 14 billjón dollara
á ári! Það gera tæplega 1.600
milljarða íslenskra króna! Þetta er
engin smá upphæð. Ég held hins
vegar að það sé enginn að fara að
stöðva klám á næstunni. Klám er
orðið svo risastórt og það vita nán-
ast allir hvað það er. Kannski vill
enginn stoppa þetta, er kannski allt
í lagi að klám sé til? Á að leyfa fólki
sem vill horfa á klám að gera það?
Þetta er allt saman matsatriði.
Mér fannst virkilega áhugavert
að fræðast um klám og klámvæð-
ingu. Það er heldur ekki allt nei-
kvætt. Mér finnst fólk meðvitað um
það hversu klám er orðið brenglað.
Samt sem áður horfa gífurlega
margir á klám. Fleiri fyrirlestrar
og meiri fræðsla gæti hjálpað ung-
lingum að meta hvar mörkin liggja.
Ég vona að í framtíðinni verði
unglingar meðvitaðir um hversu
klám getur verið skaðlegt og að
það endurspeglar yfirleitt ekki
raunveruleikann. Þetta eru bara
leikarar sem mjög oft taka pásu á
milli atriða og er klámmyndin svo
klippt á milli. Það eru heldur ekki
allir með brjóstastærð E og risastór
typpi. Enginn er fullkominn, hvorki
þegar kemur að persónuleika né
líkamsbyggingu og útliti.
Greinin er unnin upp úr mál-
stofuverkefni sem nemendur 10.
bekkjar fluttu munnlega á heimatil-
búnu málþingi í Giljaskóla í febrúar.
AÐSENT
Sigurður Már
Steinþórsson
... það er verið að
auglýsa gleraugu
og stelpan sem er
í auglýsingunni
er með gleraugu,
vissulega, en að-
eins í G-streng og
brjóstahaldara!