Skessuhorn - 20.05.2009, Page 16

16 MIÐVIKUDAGUR 20. MAÍ
Flest ir sem eitt hvað þekkja til
hesta mennsku kann ast við Reyni
Að al steins son tamn inga mann og
reið kenn ara, sem oft er kennd ur
við Sig mund ar staði í Hálsa sveit,
þar sem hann bjó lengi. Reyn ir
er nú starf andi kenn ari við Land­
bún að ar há skóla Ís lands og býr á
Hvann eyri yfir vetr ar tím ann en
á sumr in dvel ur hann norð ur í
Húna vatns sýslu á Syðri ­ Völl um.
Reyn ir hef ur stund að tamn ing ar
í hart nær hálfa öld, fór korn ung­
ur að temja hross aust ur í sveit­
um, raun ar áður en það tíðk að ist
að mönn um væri greitt fyr ir að
temja. Und an far in ár hef ur hann
enn á ný rutt braut ina og kenn­
ir nú á nýrri náms braut á Hvann­
eyri sem nefnd er Reið mað ur inn.
Það er að hluta til fjar nám ætl að
bænd um og öðru á huga fólki um
tamn ing ar og þjálf un en verk legi
hlut inn fer fram á Mið Foss um.
Blaða mað ur Skessu horns kom
við í hesta mið stöð inni síð ast lið­
inn föstu dag og fékk að fræð ast
um búta úr lífs hlaupi tamn inga­
manns ins og þjálf ar ans Reyn is
Að al steins son ar.
Fædd ist með
hesta bakt er íu
En fyrst að upp runan um, hvern­
ig æxl að ist það að Reyn ir valdi sér
tamn ing ar sem ævi starf?
„Ég er fædd ur lýð veld is ár ið 1944
í Reykja vík þar sem ég ólst upp.
Eig in lega veit ég ekki af hverju
þessi á hugi á hest um kom upp í mér.
Ekki var sjón varp ið í þá daga til að
hafa þetta fyr ir sér. Þeg ar bræð ur
henn ar mömmu komu í heim sókn
þeg ar ég var um fjög urra ára ald­
ur inn þurftu þeir hins veg ar alltaf
að bera mig á bak inu í ein hverj­
um hesta leikj um og lík lega hef ég
því fæðst með þessa bakt er íu í mér.
Þeir voru hest hneigð ir en hesta­
mennska hafði ekki ver ið á ber andi
í mínu fólki. Móð ur ætt in mín er úr
Húna vatns sýsl unni og föð ur ætt in
úr Ísa fjarð ar djúp inu. Föð ur amma
mín var ljós móð ir og þurfti sem
slík að nota hesta til að kom ast til
að sinna yf ir setu hjá kon um og öðr­
um emb ætt is verk um. Lík lega hef ur
hest hneigð því ver ið í fólk inu mínu
þó for eldr ar mín ir hefðu ver ið laus­
ir við bakt er í una.“
Datt átta eða níu
sinn um af baki
Reyn ir seg ist hafa ver ið fyrst
send ur í sveit þeg ar hann var átta
ára gam all. „Ég fór að vísu ekki
langt, eða þetta yfir El liða árn ar. Þá
bjugg um við í Karfa vog in um og var
ég send ur í sveit í Ár túni, bæ sem
stóð í hall an um fyr ir ofan þar sem
raf stöð in er í dag. Þarna fór ég í
fyrsta sinn á hest bak. Ég man að í
fyrstu til raun minni datt ég þetta
átta eða níu sinn um af baki áður en
ég fór að tolla al menni lega. Lík lega
hef ur fall ver ið þarna far ar heill. Eft­
ir það fór mér að ganga á gæt lega og
lík lega hef ur það haft á hrif á egóið í
mér þeg ar ég reið þetta með full um
ak tygj um seinna um sum ar ið heim í
Karfa vog inn úr sveit inni og krakk­
arn ir eltu þenn an full færa hesta­
mann eft ir göt unni.“
Ör laga stað ur
Eft ir þessa dvöl Reyn is í sveit­
inni í Ár túni var ekki aft ur snú ið.
„Ég hafði alltaf eft ir þetta heim þrá
í sveit, fór víða til sveita dval ar og
tolldi illa í Reykja vík. Ég tók síð an
gagn fræða próf frá Núpi og fór eft­
ir það á Bænda skól ann á Hvann eyri
en þar var Gunn ar heit inn Bjarna­
son bú inn að stofna fyrsta reið­
skóla á Ís landi og inn leiddi m.a.
kennslu í frum tamn ingu. Á Hvann­
eyri kynnt ist ég Jón ínu Hlíð ar
konu minni. Það er gam an að segja
frá því að for eldr ar mín ir kynnt ust
einnig á Hvann eyri á sín um tíma.
Þannig er Hvann eyri á kveð inn ör­
laga stað ur í mínu lífi og lík lega má
segja að ég sé að vissu leyti kom inn
heim á ný eft ir að við fór um að vera
hér aft ur,“ seg ir Reyn ir.
Rabar bari og hafra mjöl
Eft ir Hvann eyr ar dvöl ina stóð
hug ur inn til tamn inga. „Ég var 16
ára þeg ar ég stofn aði fyrstu tamn­
inga stöð ina í fé lagi við Sig ur finn
Þor steins son. Við tók um að okk­
ur tutt ugu vit laus ar bikkj ur aust­
ur í Laug ar dæl um og rið um hnar­
reist ir með stóð ið aust ur í Bergs­
staði í Bisk ups tung um. Eig in lega
voru tamn ing ar þá ekki flokk að ar
sem at vinnu grein og ekki til siðs að
bænd ur borg uðu fyr ir að láta temja
hross in sín. Við feng um fyrst og
fremst ó þekk hross, karl arn ir sögð­
ust geta tamið þau þægu sjálf ir. Við
vor um í raun inni al gjör ir ný græð­
ing ar og fyr ir hyggju leys ið í okk ur
var yf ir gengi legt. Mað ur var lík lega
full ur af draum ór um á þess um tíma.
Þannig vor um við til dæm is ekk ert
bún ir að at huga með á stand girð­
inga áður en við fór um aust ur, en
þarna á Bergs stöð um var hesta girð­
ing in risa stór. Fyrstu vik una vor­
um við þannig sól ar hring um sam­
an að gera við girð ing ar til að geta
sett stóð ið í að hald og stöðugt að
hleypa fyr ir ó temjurn ar sem ætl uðu
að strjúka burtu. Við vor um eig in­
lega allt sum ar ið að elt ast við hross.
Þá hugs uð um við held ur ekk ert út
í mat áður en við fór um aust ur og
kom um alls laus ir á bæ inn, en þar
hafði ekki ver ið búið um nokk urt
skeið. Við fund um þarna rabar bara
og gam alt hafra mjöl og eld gam alt
slát ur í tunnu frá því afi og amma
hans Sig ur finns bjuggu þarna. Við
viss um svo lít ið um matseld að við
hringd um á ná granna bæ ina til að
spyrja hvern ig ætti að elda rabar­
bara graut. Svo var slátr ið étið þeg ar
við vor um orðn ir virki lega svang ir.
Þannig björg uð um við okk ur þar til
næsti mjólk ur bíll kom, eft ir svos em
eins og eina viku.“
Aft ur í Borg ar fjörð inn
Að stæð ur til tamn inga voru
ó venju leg ar á Bergs stöð um. „ Þarna
var mjög mýr lent, eig in lega svona
eyj ar á stöku stað sem stóðu upp úr
mýr un um. Ó þekku hross in óðu upp
í kvið í mýr un um en þægu hest arn­
ir gátu svona læð st yfir þær. Þetta
sum ar var eig in lega æv in týri lík ast
séð aft ur í tím ann, en þarna mark­
að ist upp haf ið af því að síð an hef ég
starf að við tamn ing ar og þjálf un og
síð ar reið kennslu,“ seg ir Reyn ir.
Frá því rabar bara graut ur inn og
gamla slátr ið var étið hef ur Reyn­
ir stund að tamn ing ar og árin síð an
eru fimm tíu. „Ég var nokk ur ár eft­
ir þetta á Hvít ár bakka sem þá var
Mekka hesta mennsku í hér að inu,
tamn inga stöð rek in af Hrossa rækt­
ar sam band inu. Þarna komu marg­
ir tamn inga menn við sögu sem síð­
ar áttu eft ir að láta kveða að sér. Ég
get nefnt Eyjólf Ís ólfs son, Al bert
Jóns son, Bjarna á Skán ey, Svein
á Ind riða stöð um, Pét ur Behrens,
Sig ur jón Gests son og fleiri. Þess­
ir strák ar komu marg ir til mín frá
Hvann eyri og við eld hús borð ið á
Hvít ár bakka voru lögð fyrstu drög
að Fé lagi tamn inga manna. Árið
1972 flytj umst við fjöl skyld an síð­
an að Sig mund ar stöð um þar sem
við búum í yfir 30 ár. Þar vann ég
við tamn ing ar og var á sumr in mik­
ið í hesta ferð um. Þá var ég mik­
ið með nám skeið þrátt fyr ir að þá
væri bær inn mik ið út úr vegna fjar­
lægð ar frá þétt býli. Ég fór tals vert
utan á haustin og var með nám skeið
í Þýska landi og víð ar og alltaf eitt­
hvað á milli líka heima á Sig mund­
ar stöð um.“
Býr á tveim ur stöð um
Um alda mót in söðla þau Reyn­
ir og Jón ína um og flytja frá Sig­
mund ar stöð um og taka stefn una
norð ur fyr ir heiði að Syðri ­ Völl­
um sem eru skammt fyr ir sunn­
an Hvamms tanga. „Þar býr núna
Ing unn dótt ir okk ar en hún er hér­
aðs dýra lækn ir í Húna vatns sýslu og
sinn ir bú inu á samt eig in manni sín­
um Pálma Rík harðs syni kenn ara við
grunn skól ann. Það var inn rétt að 50
kúa fjós sem var á Syðri ­ Völl um
og breytt í hest hús en á með an við
vor um að því höfð um við að stöðu á
Þór eyj arnúpi og á Gauks mýri fyr­
ir tamn ing ar. Nú síð ustu árin hef­
ur bú seta okk ar hins veg ar ver ið
tví skipt. Á Hvann eyri erum við á
vet urna en á sumr in á Syðri ­ Völl­
um.“
Að spurð ur við ur kenn ir Reyn ir
að lík lega sé tölu vert sígauna blóð
í æðum hans. „Hef þessa á stríðu
fyr ir hest um, bæði að kenna fólki á
hesta og hest un um sjálf um og lík­
lega er flökku eðlið nokk uð sterkt,“
seg ir hann.
Reið mað ur inn
­ nýtt nám
Fyr ir um þrem ur árum síð an ræð­
ur Reyn ir sig til kennslu á Hvann­
eyri enda þótti Þor valdi Krist jáns­
syni, Á gústi Sig urðs syni og fleir um
að feng ur væri af því að fá Reyni
til að miðla ára tuga reynslu sinni
til nem enda skól ans. Síð an hef ur
hann kennt við Land bún að ar há­
skól ann. „Und an far in ár hef ég auk
þess geng ið með í mag an um þann
draum að fara af stað með nýtt nám
sem upp fyll ir mína hug mynda fræði
um for gangs röð, að ferð ir og æf ing­
Opn aði sína fyrstu tamn inga stöð sext án ára gam all með tutt ugu hrekkj ótt um
hross um því bænd ur tömdu þau þægu sjálf ir
Reynir ­ tamn inga mað ur í hálfa öld
Reyn ir Að al steins son með stóð hest inn Sik il, sjö vetra gæð ing sem börn in hans Gunn ar og Soff ía eiga.
Hér er Reyn ir að leið beina ungri hesta konu.