Skessuhorn - 10.02.2010, Side 12

12 MIÐVIKUDAGUR 10. FEBRÚAR
Mikl ar breyt ing ar hafa orð ið á
sjúkra flutn ing um á Akra nesi síð an
Gísli Björns son kom fyrst að þeim
árið 1977. Gísli starfar enn sem
sjúkra flutn inga mað ur og er nú yf­
ir mað ur sjúkra flutn inga við hina
ný sam ein uðu Heil brigð is stofn un
Vest ur lands. „Ég byrj aði að starfa
sem lög reglu mað ur árið 1977 en
þá sá lög regl an um sjúkra flutn ing­
ana. Við höfð um eng an sjúkra bíl
og lög reglu bíll inn var lát inn duga.
Við gát um því lent í því að flytja of­
urölvi fólk í bíln um en næsta ferð
gat orð ið sjúkra flutn ing ur,“ seg ir
Gísli þeg ar blaða mað ur sett ist nið­
ur með hon um í lið inni viku á skrif­
stofu hans á heilsu gæslu stöð inni á
Akra nesi.
Fann slag ham ar
í löggu bíln um
Gísli seg ir eng an bún að hafa ver­
ið í lög reglu bíln um til að sinna sjúk­
ling um í fyrstu en þó hafi kom ið
súr efn is tæki fljót lega eft ir að hann
byrj aði. „Ég man eft ir einu at viki á
laug ar dags morgni fljót lega eft ir að
ég byrj aði. Þá kom út kall en flutn­
inga bíll og fólks bíll höfðu skoll­
ið sam an hér rétt inn an við bæ­
inn og tvær kon ur voru fast ar inni
í fólks bíln um. Ég fór einn á stað­
inn og þurfti þarna bæði að sinna
lög gæslu og sjúkra flutn ingi. Eng­
inn bún að ur var í löggu bíln um til
að kom ast að kon un um í bíln um en
ég fann þar slag ham ar og fór með
hann að bíln um. Það hafði múg ur
og marg menni safn ast sam an þarna
og fólk spurði hvað ég ætl aði eig­
in lega að gera með þess um slag­
hamri. Ég varð auð vit að að bera
mig vel og þykj ast vita hvað ég væri
að gera og gekk að bíln um. Ég sló
svo þétt ings fast í bíl hurð ina fram­
an við hún inn og þá hrökk hurð in
upp og hægt var að ná kon un um út.
Fólk horfði undr andi á þess ar að­
far ir og dáð ist að snilli minni, en í
raun vissi ég ekk ert hvað ég var að
gera. Ég hafði þó grun um hvern ig
læs ing ar bíls ins voru byggð ar upp
og varð bara að reyna eitt hvað.“
Bíl belt in mesta
bylt ing in
Gísli seg ist í fram hald inu hafa
beitt sér fyr ir því að keypt ar yrðu
klipp ur til að klippa bílflök og þær
komu um þrem ur árum seinna.
Safn að var fyr ir klipp un um og
bíl til að hýsa þær og stóð Rauði
kross inn fyr ir því. „Það vildi eng­
inn taka þátt í að reka klipp urn­
ar eða kaupa en ég samdi við þrjú
bíla verk stæði hérna um að skipt ast
á vökt um á klippu bíln um. Þannig
var þetta fyrstu árin þar til slökkvi­
lið ið tók við klipp un um. Það var
svo lít ið sér stakt að fyrsta út kall ið
með klipp urn ar var fyr ir mína fjöl­
skyldu. Þannig var að fólks bíll ók
und ir hey vagn hérna inn í Hval­
firði. Í þess um bíl voru tvö barna
minna, tengda dótt ir og eins árs
gam alt barn. Þarna komu klipp­
urn ar að góð um not um og mað ur
sá þarna að eng inn veit hver verð­
ur næst ur,“ seg ir Gísli. Hann seg ir
bíl belt in mestu breyt ing una varð­
andi um ferð ar slys þenn an tíma sem
hann hef ur sinnt sjúkra flutn ing um.
„Fólk er að standa upp úr illa förn­
um bílflök um nán ast ó meitt ef það
hef ur not að bíl belti. Það er mik ill
mun ur frá því sem áður var.“
Fylgdi sjúkra flutn ing­
un um frá lög regl unni
Það var ekki fyrr en 1981 að lög­
regl an á Akra nesi fékk í hend ur sér­
út bú inn sjúkra bíl sem Rauði kross­
inn átti. Löngu áður höfðu ver ið
sjúkra bíl ar á Akra nesi sem ein stak­
ling ar sáu um. Árið 1995 fær ast svo
sjúkra flutn ing arn ir yfir á sjúkra hús­
ið á Akra nesi. „ Þetta er þannig að
Rauði kross inn á og rek ur sjúkra bíl­
ana en heilsu gæsl an sér um manna­
hald ið. Við erum sex sjúkra flutn­
ings menn irn ir hér og tveir í af­
leys ing um. Sum ir okk ar eru í öðr­
um störf um hér á sjúkra hús inu en
ég er ein göngu í sjúkra flutn ing un­
um og sé um rekst ur og hef um sjón
með öll um starfs stöðv um sjúkra­
flutn inga fyr ir ný sam ein aða Heil­
brigð is stofn un Vest ur lands.“ Gísli
fylgdi því með sjúkra flutn ing un um
frá lög regl unni til sjúkra húss ins og
var ráð inn deild ar stjóri yfir sjúkra­
flutn ing un um.
Stórt svæði
eft ir sam ein ingu
Um ára mót in varð svo breyt ing
á fyr ir komu lag inu þeg ar til varð
Heil brigð is stofn un Vest ur lands.
Áður sinntu sjúkra flutn ings menn­
irn ir á Akra nesi svæð inu frá Hval­
fjarð ar botni í suðri að Hafnará í
norðri. „Núna eru all ir sjúkra flutn­
ing arn ir á starfs svæði Heil brigð is­
stofn un ar inn ar komn ir und ir einn
hatt. Það er Akra nes, Borg ar nes,
Búð ar dal ur, Ó lafs vík, Grund ar­
fjörð ur, Stykk is hólm ur, Hólma vík
og Hvamms tangi og Hval fjarð ar­
göng in, þar erum við fyrst ir í út kall.
Nú eru eng ar lín ur dregn ar á öllu
þessu svæði og þeg ar út kall kem ur
er bara spurn ing um hvað an bíll er
fyrst ur á stað inn.“
Gjör gæsla á hjól um
Eins og áður hef ur kom ið fram
er Gísli nú yf ir mað ur sjúkra flutn­
inga á þessu svæði og vinn ur þessa
dag ana að sam ræm ingu sjúkra­
flutn inga á svæð inu og mennt un­
ar mál um sjúkra flutn inga manna. Á
svæð inu öllu eru nú 15 sjúkra bíl ar
og þar af fjór ir á Akra nesi. Á öll um
stöð un um eru sjúkra flutn inga menn
til stað ar.
Á Akra nesi eru um 750 sjúkra­
flutn ing ar á ári. Gísli bend ir á að
þeir séu að þjóna meiru en byggð­
inni á Akra nesi. „Við erum auð vit­
að með Grund ar tang ann, þar er
eng inn svefn stað ur held ur nokk­
uð hættu leg ur vinnu stað ur með um
þús und manns. Svo er þjóð veg ur
eitt á okk ar svæði þar sem tals vert
er um slys. Síð an koma upp veik­
indi, eins og hjarta til felli og fleira.
Við erum vel bún ir hérna og sjúkra­
bíl arn ir eru nán ast gjör gæslu deild á
hjól um og all ur bráða bún að ur er í
þeim.“
Núna bú inn að
reyna allt
Mikl ar and stæð ur eru í sjúkra­
flutn ing un um og sjúkra flutn inga­
menn lenda í ýmsu. Gísli seg ir að­
stæð ur oft erf ið ar. Þeir hafi þurft að
skríða inn í tromlu í Sem ents verk­
smiðj unni og ná það an út slös uð­
um manni. Einnig þurft að fara tíu
metra nið ur í lest á skipi og svo sé
mik il á hætta í fiski skip um út af gas­
mynd un. Þá hafi þeir þurft að fara
í þró hjá síld ar verk smiðj unni þar
sem orð ið var súr efn is laust. „Erf­
ið ast finnst mér að koma að börn­
um sem hafa slasast. Það er ekki
hægt að brynja sig gegn því en svo
eru á nægju leg ir at burð ir líka og ég
sagði það nú um dag inn þeg ar ég
tók á móti barni hér á Skag an um að
nú væri ég bú inn að reyna allt og
gæti hætt.“
Gísli seg ir ekki alla end ast í þessu
starfi. Menn þoli þetta mis jafna lega
en hann seg ir sjúkra flutn inga menn
styðja hvern ann an og fara vel yfir
hlut ina eft ir erf ið út köll. Á dag­
vinnu tíma eru fimm sjúkra flutn­
inga menn á Akra nesi alltaf til stað­
ar en utan þess tíma eru þeir tveir.
Hann seg ir gott að vera með að­
stöðu á sjúkra hús inu. Sjúkra flutn­
inga menn irn ir njóti ná lægð ar inn­
ar við fag fólk ið sem sé við hönd ina,
fái hjá því þjálf un og að stoð. Við­
bragðs tími þeirra sé ekki nema 3­4
mín út ur.
112 var mik il bylt ing
Til koma Neyð ar lín unn ar og
neyð ar núm ers ins 112 var mik­
il bylt ing að mati Gísla. „Við eig­
um mjög gott sam starf við Neyð­
ar lín una. Eft ir að neyð ar núm­
er ið 112 kom hringja all ir þang­
að. Neyð ar lín an kall ar okk ur út,
lækna, slökkvi lið og lög reglu. Öll
sam skipti fara svo fram í gegn um
Tetra­kerf ið þannig að all ir tala
sam an á sömu rásinni og all ir vita
hverj ir af öðr um og hvað hver og
einn er að gera. Við fáum mikla að­
stoð frá Neyð ar lín unni. Það þarf
eng an mann á stöð leng ur til að
stjórna hlut um því Neyð ar lín an sér
um þann hluta. Oft fær Neyð ar lín­
an við bót ar upp lýs ing ar með an við
erum á leið á út kalls stað og get ur
gef ið okk ur ná kvæm ari upp lýs ing­
ar. Þannig get um við tek ið til lyf og
bún að sem þarf að nota á leið inni á
slys stað og ver ið til bún ir þeg ar við
kom um á stað inn.“
Bæta húsa merk ing ar
Gísli vill benda fólki á að hús­
merk ing ar í þétt býli eru oft ekki
nógu góð ar og þetta ætti fólk að
laga. Það taki oft of lang an tíma að
finna rétta hús ið. Mik ið átak hef­
ur ver ið gert með ör ygg is merk ing­
ar sum ar húsa, en þar vant ar nokk uð
upp á enn þá. Kom in er fer il vökt­
un í sjúkra bíl anna þannig að Neyð­
ar lín an hef ur þá inni á korti hjá sér
og get ur fylgst með þeim og leið­
beint sjúkra flutn inga mönn um á
rétta stað inn. „ Þetta er mik il bylt­
ing frá því sem áður var,“ seg ir Gísli
og bæt ir við að það sé mik ið lán að
litl ar manna breyt ing ar hafi orð ið í
hópi sjúkra flutn inga manna. „ Þetta
eru orðn ir þraut reynd ir menn sem
geta bakk að hvern ann an upp. Það
er mik ils virði að menn geti stað­
ið upp eft ir erf ið verk efni og ver ið
sátt ir,“ seg ir Gísli Björns son, yfir­
mað ur sjúkra flutn inga hjá Heil­
brigð is stofn un Vest ur lands að end­
ingu.
hb
Gísli Björns son yf ir mað ur sjúkra flutn inga á Heil brigð is stofn un Vest ur lands
Margt breyst til hins betra í sjúkra flutn ing um
Sjúkra flutn inga menn á Akra nesi til bún ir fyr ir Írska daga síð asta sum ar. Gísli er
ann ar frá hægri.
Gísli Björns son.

Sjúkra flutn inga menn á Akra nesi gerð ust leik ar ar þeg ar sjón varps þátta röð in
Ham ar inn var tek in upp við Akra fjall árið 2008.
Gísli með ný fædd an son Birnu Skarp héð ins dótt ur
og Magn ús ar Birk is Magn ús son ar í fang inu á leið
úr sjúkra bíln um, en Gísli tók á móti drengn um 6.
jan ú ar sl.
Lög reglu bíll inn á Akra nesi sem einnig þjón aði sem sjúkra bíll þótt án alls
bún að ar væri.
Á lög reglu stöð inni á
Akra nesi um 1980.
Gísli t.h. á samt Við ari
Stef áns syni lög reglu­
varð stjóra.