Skessuhorn - 26.05.2010, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 26. MAÍ
Ekki verð ur of sög um sagt að ís­
lensk ir mal ar veg ir séu oft æði leið­
in leg ir. Á leið nið ur Álfta nes hrepp
og síð an Hraun hrepp sil að ist gam­
all Subaru yfir þvotta bretti svo ann­
að hvort þurfti að aka á fimm eða
hund rað og fimm. Leið in ligg ur í
heim sókn að Hundastapa, þar sem
ung ir bænd ur hafa tek ið við bús­
for ráð um. Þau eru ekki einu ungu
bænd urn ir á svæð inu því Mýr arn­
ar hafa sann ar lega geng ið í end­
ur nýj un líf daga hvað þetta snert ir.
Þau Agn es Óskar dótt ir og Hall dór
Gunn laugs son segja að Mýr arn ar
hafi ris ið úr öskustónni.
Þoldi greini lega
að búa í sveit
Að Hundastapa flytj ast þau árið
2002 og seg ir Agn es það hafa ver­
ið til að at huga hvort hún þyldi að
vera bóndi en afi henn ar og amma
bjuggu mynd ar búi á jörð inni. Hall­
dór hafði hins veg ar ver ið í námi á
Hvann eyri og var aldrei í vafa hvað
hann vildi gera. „Ég er hér enn svo
lík lega hef ur þetta ver ið í lagi,“ seg­
ir Agn es þeg ar rætt er um til urð
þess að þau setj ast að í sveit inni.
„Fyrst vor um við hér að hjálpa afa
og ömmu en það stefndi svo sem í
fé lags bú mjög fljót lega. Fyrsta árið
var svona þró un ar stig en við höf­
um síð an ver ið að kaupa þetta í ró­
leg heit um. Afi og amma hafa alltaf
stutt vel við bak ið á okk ur og gera
enn þótt þau hafi kannski dreg ið sig
til baka með ár un um. Fyr ir tæp um
tveim ur árum tók um við al far ið við
bú skapn um en Hundastapi ehf. var
stofn að ur árið 2003.“
Bónd inn mjólk ar, kon an
er á vél un um
Hall dór vinn ur hjá verk taka fyr­
ir tæk inu Tak­Mal biki ehf. Áður en
hann fer til vinnu, mjólk ar hann
kýrn ar en frú in gef ur, þvælist um á
skot bómu lyft ar an um eins og ekk ert
sé. „ Þetta er sem sagt að eins öðru­
vísi hér en víða ann ars stað ar,“ seg ir
Hall dór og held ur á fram: „Ég man
þeg ar dýra lækn ir inn kom hing­
að í fyrsta sinn, sá mig við kýrn ar
en Ag n esi á tækj un um. Hann rak
upp stór augu og sagð ist ekki oft
sjá þessa verka skipt ingu. En þetta
helg ast sem sagt af því að ég vinn
í burtu og til að gera eitt hvert gagn
hér heima áður en ég fer, höf um við
þetta svona. Þetta er al veg á gæt­
is fyr ir komu lag.“ Jafn framt kún um
eiga þau hjón ríf lega tutt ugu kind­
ur, bara til að eiga í pott inn. Það
gef ur auga leið að þar sem Hall dór
vinn ur utan heim il is, og þau hjón
eru með þrjá unga stráka, þá þarf
að stoð við búið. Á Hundastapa eru
um fimm tíu mjólk andi kýr svo ær­
inn er starf inn. Þau hafa því ver ið
með vinnu kon ur sem koma er lend­
is frá. Sú fyrsta kom árið 2005 og
síð an hafa þau haft vinnu kon ur af
og til.
Leik ara skap ur inn
Fyr ir nokkru vakti at hygli að á
Hundastapa voru kálf ar ald ir á bjór
og nefnd ir bjór naut. Þau Agn es og
Hall dór kalla þessa til raun leik ara­
skap inn og segj ast enn vera að bíða
eft ir því að fá að smakka kjöt ið, vera
boð in í mat. „Það voru ríku karl­
arn ir úr Reykja vík sem vildu endi­
lega prófa þetta,“ seg ir Hall dór
þeg ar talið berst að bjór naut un um.
„Þeir sköff uðu ölið og við sáum
um að gefa þetta. Við komust að
því að hægt er að venja kálfa á ým­
is legt, en bjór inn gáf um við þeim
kvölds og morgna. Við höf um svo
sem hug leitt að halda á fram með
þetta en ekk ert orð ið úr. Mað ur
verð ur að draga and ann með nef­
inu, það er ekki hægt að missa sig
í hvaða vit leysu sem er. Hins veg ar
höf um við ver ið að ala mjólk ur kálfa
í svona þrjá mán uði, hvern kálf. Þá
fá þeir að al lega mjólk og fóð ur bæti
og smá veg is af heyi. Kjöt ið er ljós­
ara en ekki hvítt.“ Agn es bæt ir við
að þetta sé besta kjöt sem hægt sé
að fá. „Það er afar fitu s nautt. Ef þú
set ur 500 grömm á pönn una, þá
verða á fram 500 grömm á henni en
ekki 300 eða 400 eins og vill verða
þeg ar sumt kjöt er eld að, af því að
af gang ur inn er fita.“
Flott í frosti
Þeim Hall dóri og Ag n esi finnst
gam an að búa og spá greini lega í
ýmsa hluti. Þau hafa fram til þessa
rækt að korn, eink um bygg, en ætla
ekki að gera það núna. „Við sett­
um það í frost, eins og kúlu lán in,“
seg ir Hall dór og bros ir, „það er svo
flott að segja að eitt hvað sé í frosti
í dag. En án gríns þá eru að föng­
in orð in svo dýr, fræ ið og elds neyt­
ið þannig að við ætl um bara að sjá
að eins til. Ætli mað ur skoði ekki
bara ol íu repju eða eitt hvað ann að
snið ugt sem kost ar ekki eins mik­
ið. Það kem ur bara í ljós, alla vega
verð ur ein hver skyn semi í því, eða
það vona ég.“
Til hvers rækt ar þú öll
þessi dekk?
Á Hundastapa hef ur sú stefna
ver ið síð ustu fjög ur ár að vera með
sam vinnu í hey skapn um við bónd­
ann í Lax holti, Unn stein Jó hanns­
son. Sam starf ið hef ur var að í fjög­
ur ár og síð ustu þrjú árin hafa þeir
séð um hey skap inn sjálf ir. Um er að
ræða svo kall aða stæðu verk un sem
Hall dór og Agn es eru afar á nægð
með. „Við för um með alla út gerð­
ina á báða bæi þannig að hey skap­
ur tek ur fljótt af á hvor um bæn­
um sem er,“ seg ir Hall dór og held­
ur á fram. „Við erum að þessu fyrst
og fremst af hag kvæmni á stæð um
og einnig vegna þess að sam vinn an
er skemmti leg. Við erum að spara
fullt af pen ing um í plasti með þessu
á samt því að við þurf um ekki að
eiga eins mik ið af tækja kosti, hvor
bær fyr ir sig. Við not um gamla
plast ið sem und ir lag, setj um síð an
hey ið ofan á það. Breið um tvö falt
lag af þunnu nýju plasti yfir, lok um
þessu með yf ir breiðslu og fergj um
síð an með dekkj um.“ Agn es bæt­
ir við að þau hafi ver ið spurð hvað
þau væru að gera með að rækta öll
þessi dekk, en það sé helsti ó kost­
ur inn við þessa verk un að nota þarf
eitt hvað, eins og dekk, til að fergja
með stæð urn ar. Á sumr in ligg ur því
farg ið og bíð ur þess að vera not að
að nýju. „ Þetta er eins kon ar súr­
heys verk un. Hey ið er saxað smátt
og þjapp ast vel. Við gef um það síð­
an laust inn á gang og því þurf um
við lið létt ing inn til þess að spara
okk ur vinn una.“
Mik il ætt liða skipti í
hreppn um
Í Hraun hreppi hef ur orð ið mik­
il end ur nýj un í bænda flot an um.
Á mörg um bæj um hef ur yngra
fólk ið tek ið við. Hjóna korn in á
Hundastapa segja að margt hafi
einnig orð ið til að þjappa fólk inu
sam an sem sýni sig í ýmsu. Sauma­
klúbb ar eru starf andi, ann ar fyr­
ir yngri og hinn fyr ir eldri kon ur,
sem ná yfir báða hrepp ana, Álfta­
nes­ og Hraun hrepp. Kven fé lag ið í
Hraun hreppi, sem Agn es er í for­
mennsku fyr ir, starfar einnig með
mikl um mynd ar brag. „Við höf­
um ver ið dug leg ar að koma sam­
an, gera eitt hvað og selja,“ seg ir
Agn es, „en ekki úr ull, ekki leng ur.
Það eru all ir að prjóna og gera eitt­
hvað úr henni þannig að fyr ir séð
var að það myndi ekk ert selj ast. Við
á kváð um því að fara aðra leið og
höf um ver ið að búa til og selja eitt­
hvað mat ar kyns. Hundastapa bjór­
brauð ið hef ur t.d. selst svo lít ið,“
og Agn es bros ir við. „Ann ars höf­
um við ver ið að gera ým is legt ann­
að líka og þá skoð að hvað gert var í
gamla daga. Sem dæmi ætl um við í
fjöru ferð og út í Hjörs ey. Það verð­
ur von andi mjög gam an. Síð an er
það sauma klúbb ur inn. Eldri kon­
urn ar í hrepp un um báð um eru ekk­
ert all ar í kven fé lag inu. Þær stofn­
uðu því sauma klúbb sem hald inn er
á bæj un um til skipt is, geng ur á milli
bæja, ef svo má segja, fer bæj ar röð­
ina. Þá á kváð um við, yngri kon urn­
ar, að gera eins, herma eft ir þeim.
Þetta er gíf ur lega skemmti legt og
þjapp ar okk ur vel sam an.“
Kassa klúbb ur inn
verð ur til
Eitt hvað verða karl arn ir að hafa
sér til dund urs líka. Dóri seg­
ir að þeir starfi í kassa klúbbi. Þeg­
ar blaða mað ur rek ur upp stór augu
seg ir hann nafn ið til kom ið vegna
þess að á borð ið eigi að skella kassa
af bjór og síð an sé nauð syn legt að
hafa gott með læti. „Reynd ar byrj­
aði þetta allt á því að við ætl uð um
að hitt ast og tala bara um Ices a ve,
við urð um að vera menn ing ar leg­
ir eins og aðrir, gjald geng ir í um­
ræð unni. Svo reynd ist bara vera
svo gam an hjá okk ur að á kveð ið var
að hafa fram hald á þessu. Við hitt­
umst einu sinni í mán uði og för um
Mýr arn ar hafa ris ið úr öskustónni
Rætt við Ag n esi Ósk ars dótt ur og Hall dór Gunn laugs son bænd ur á Hundastapa
Ungu hjón in á Hundastapa á samt
strák un um sín um.
Agn es get ur ekki ann að en bros að að eig in mann in um sem tal ar í sím ann með því
að stinga hon um und ir heyrn ar skjól in, þarf því ekki hand frjáls an bún að og not ar
síð an pás una til að taka líka ögn í nef ið.
At hygli vakti fyr ir nokkru að kálf ar á Hundastapa voru ald ir á bjór. Hjón in segja að hægt sé að
venja kálfa á hvað sem er.
Hall dór Gunn laugs son bóndi á Hundastap
a við kvöld mjalt irn ar á samt vinnu­
kon unni í glæsi leg um mjalta bás.