Skessuhorn - 21.09.2011, Qupperneq 32

32 MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER
Hin hefð bundna ís lenska kjarna­
fjöl skylda, mamma, pabbi, börn og
bura, er á und an haldi og ó hefð­
bundn um nú tíma fjöl skyld um fer sí­
fellt fjölg andi. Sem bet ur fer, segja
marg ir, eru nýj ar fjöl skyldu gerð ir
í sókn; ein stæð ir for eldr ar eru nær
hvergi eins al geng ir og á Ís landi,
sam sett ar fjöl skyld ur þar sem for­
eldr ar koma með börn úr annarri
sam búð og annarri fjöl skyldu inn
í nýja fjöl skyldu og fjöl skyld ur
þar sem for eldr ar fara með sam­
eig in lega for sjá barna eft ir skiln­
að eru einnig mjög tíð ar. Með nýj­
um hjú skap ar lög um, sem tóku gildi
í fyrra sum ar, var sam kyn hneigð um
pör um gert kleift að gifta sig hér á
landi og með þeim varð til ný fjöl­
skyldu gerð; sam kyn hneigð hjón
með börn. Við kíkt um í heim sókn
einn ar slíkr ar að Mýr ar holti 14 í
Ó lafs vík en þar búa Snæ dís Hjart­
ar dótt ir og Sól veig Ei ríks dótt ir í
stað festri sam vist á samt dætr um
sín um Þór dísi og Berg lindi Snæ­
dís ar og Sól veig ar dætr um.
Laumu spil ið oft erfitt
Snæ dís er fædd og upp al in á
Hell issandi en Sól veig kem ur úr
borg inni. Þær hafa ver ið sam­
an frá ár inu 2000, eða í 11 ár, og
búið sam an í Snæ fells bæ frá ár inu
2003. Löng un in til að stofna fjöl­
skyldu kvikn aði árið 2004 og voru
þær bún ar að reyna að eign ast börn
í lang an tíma þeg ar Sól veig verð ur
loks ó létt. Snæ dís verð ur síð an líka
ó létt þrem ur dög um áður en Þór­
dís fæð ist. „Fyrst þeg ar við byrj uð­
um að reyna var þetta ekki í boði
á Ís landi,“ byrj ar Sól veig, „svo við
urð um að fara til Kaup manna hafn­
ar fyrstu árin og ferð irn ar þang að
voru ó fá ar. Síð an fór ART Med­
ica, einka stofa í Kópa vogi, að bjóða
upp á þessa þjón ustu fyr ir sam kyn­
hneigð pör og þang að leit uð um við
í nokk ur ár. Það erf ið asta var að við
vor um alltaf í laumu spili með þetta,
fljúg andi til Kaup manna hafn­
ar nokkrum sinn um á ári, en við
vild um halda þessu útaf fyr ir okk­
ur. Þetta tók mjög á og var þar að
auki orð ið mjög dýrt. Það má samt
taka fram að Kenn ara sam band ið er
al veg frá bært fé lag í þess um efn um
og nið ur greiða stór an hluta í þessu
ferli.“
Sam kyn hneigð pör geta sem
sagt nú orð ið leit að sér hjálp ar hér
á landi við að eign ast börn og ný­
ver ið var ein stæð um kon um einnig
gert það kleift. Það má því segja að
enn sé ver ið að vinna smá sigra þeg­
ar kem ur að mann rétt inda mál um
bæði kvenna og sam kyn hneigðra.
Gerð ist hratt og vel
Snæ dís og Sól veig segj ast ekki
hafa á ætl að að eign ast tvö börn með
svo stuttu milli bili en Þór dís fædd­
ist árið 2009 og Berg lind 2010.
Þær voru báð ar bún ar að reyna
að verða ó létt ar í mörg ár en ekk­
ert virt ist ganga. „Það er alltaf löng
bið í glasa frjóvg un og átti ég tíma
nokkrum dög um áður en Sól veg
var sett,“ seg ir Snæ dís. „Við á kváð­
um því að nýta tím ann því við viss­
um að við yrð um að bíða lengi eft ir
næsta. Okk ur datt í raun ekki í hug
að þetta myndi takast því þetta var
í fimmta skipt ið sem ég fór í glasa­
fróvg un, en í raun inni varð ég ó létt
þrem ur dög um áður en Þór dís fæð­
ist. Það eru því að eins rúm lega átta
mán uð ir á milli þeirra systra. Það
hef ur ör ugg lega gert gæfumun inn
að ég var mun ró legri en áður þar
sem við átt um þeg ar von á barni
og þá hafði ég einnig far ið í nála­
stung ur hjá hjúkr un ar fræð ingi og
ljós móð ur hér í Ó lafs vík sem ég er
sann færð um að hafi virk að.
Þetta var að sjálf sögðu oft erfitt
á tíma bili þeg ar stelpurnar voru
yngri en núna finnst okk ur mjög
gam an að hafa svona stutt á milli
þeirra. Þær eru orðn ar mikl ar vin­
kon ur, leika sér mik ið sam an og
eru til dæm is á sömu deild í leik­
skóla sem er mjög sjald gæft með al
systk ina.“
„Við viss um síð an ekki fyrr en
eft ir á að sami sæð is gjafi hafi ver­
ið not að ur,“ bæt ir Sól veig við, „það
var bara ein hver á kvörð un sem
lækn arn ir tóku. Eft ir á að hyggja
finnst okk ur það hins veg ar æð is­
legt, enda mik ill systra svip ur með
þeim.“
Þær segj ast varla enn þá vera bún­
ar að ná því að vera loks ins orðn ar
tveggja barna mæð ur eft ir að hafa
reynt í svo mörg ár að verða ó létt­
ar. „ Þetta gerð ist hratt og vel þeg ar
þetta loks ins gerð ist. Nú eig um við
tvö heil brigð börn og gæt um ekki
beð ið um neitt meira,“ segja þær
auð mjúk ar.
Með sam eig in leg an
mat reiðslu á huga
Snæ dís og Sól veig starfa báð ar í
Grunn skóla Snæ fells bæj ar, Snæ dís
er í þrótta kenn ari og Sól veig mynd­
list ar kenn ari. „Sem sýn ir kannski
hversu ó lík ar við erum,“ segja þær
og hlæja. „Það sem sam ein ar okk ur
hins veg ar er með al ann ars sam eig­
in leg ur á hugi á mat reiðslu og eyð­
um við mikl um tíma sam an í eld­
hús inu. Við spil um mik ið, þó það
hafi auð vit að minnk að að eins síð an
stelp urn ar fædd ust. Síð an byrj uð­
um við að spila golf í sum ar, keypt­
um okk ur golfsett og erum mjög
á nægð ar með að vera bún ar að finna
okk ur úti vist og hreyf ingu sem við
get um stund að sam an. Þá ferð­
uð umst við mik ið sam an áður en
stelp urn ar fædd ust. Keypt um okk­
ur þá oft flug til Kaup manna hafn ar
og hopp uð um það an í næsta lausa
flug. Þannig höf um við til dæm­
is tvisvar ferð ast til Grikk lands og
einu sinni til Tyrk lands, en svona
ferðastu auð vit að ekki með börn,“
seg ir þetta sam heldna par en Snæ­
dís og Sól veig hafa ver ið í stað festri
sam vist frá 2006.
Aldrei fund ið
fyr ir for dóm um
„Þeg ar ég átti Þór dísi stungu
ljós mæð urn ar upp á því að örva
Snæ dísi fyr ir brjósta gjöf svo við
gæt um báð ar haft hana á brjósti,“
seg ir Sól veig. „Það var auð vit að
ekki hægt því hún var þeg ar orð­
in ó létt en okk ur fannst æð is legt
að þær skyldu stinga upp á þessu að
fyrra bragði. Við höfð um ekki hug­
mynd um að þetta væri hægt. Þetta
seg ir okk ur mik ið um hversu langt
við erum kom in í jafn rétt is bar áttu
sam kyn hneigðra hér á landi. Ég
kveið til dæm is svo lít ið fyr ir því að
flytja hing að á sín um tíma, en við
höf um aldrei fund ið fyr ir nein um
for dóm um í okk ar garð hér í Snæ­
fells bæ. Um sjón ar kenn ari í ung­
linga bekk má ef laust bú ast við ein­
hverj um for dóm um en svo er alls
ekki. Yngri krökk un um finnst þetta
frek ar for vitni legt og eru ó hrædd
að spyrja, sem er bara eðli legt. Fyr­
ir nokkrum árum var hérna einnig
fransk ur mað ur að kenna en hann
bjó með belgísk um manni og áttu
þeir strák sem gekk í skól ann. Þeir
bjuggu hér í tvö ár og urðu aldrei
fyr ir neinu að kasti. Ís lend ing ar eru
bara mjög fram ar lega í þess um efn­
um.“
„Það eina sem við finn um fyr ir er
papp írs vinn an,“ bæt ir Snæ dís við.
„Þeg ar við þurf um að fylla út ein­
hver um sókn ar eyðu blöð er aldrei
gert ráð fyr ir þess ari fjöl skyldu­
gerð. Af hverju er til dæm is ekki
bara beð ið um nöfn for eldra í stað
nöfn móð ur og föð ur? Við reyn um
samt að láta þetta ekki fara í taug­
arn ar á okk ur, þessu á bara eft ir að
breyta.“
Flók ið að
gefa dætr un um nafn
Eitt af því sem þær Snæ dís og
Sól veig lentu í vand ræð um með
voru nöfn in á dætr um sín um. Á Ís­
landi gilda strang ar regl ur varð­
andi nafn gift ir og sætt ust Snæ dís
og Sól veig á þá lausn að stelp urn ar
bera báð ar milli nafn ið Snæ dís ar en
eru Sól veig ar dæt ur. „Okk ur fannst
mik il vægt að þær bæru sama eft ir­
nafn og erum mjög á nægð ar með
þessa lausn. Þetta er samt mjög
flók ið og strangt ferli og það tók
tíma að koma þessu sam an. Auð vit­
að verð ur þetta að vera flók ið svo
fólk mis noti þetta ekki eins og allt
ann að.“
Þá segja þær að stæð ur sín ar í raun
hafa ver ið próf stein fyr ir Fæð inga­
or lofs sjóð því það sé sjálf sagt sjald­
gæft að börn fæð ist með svo stuttu
milli bili í sömu fjöl skyld unni af
sitt hvorri móð ur inni. Sam tals voru
þær í fæð inga or lofi í 18 mán uði og
fengu alltaf mik inn stuðn ing frá yf­
ir mönn um skól ans.
Mik il vægt að
ræða mál in
Það eru ýms ar spurn ing ar sem
vakna við breytta fjöl skyldu mynd
og voru þær Snæ dís og Sól veig
mjög opn ar og lið leg ar við að svara
spurn ing um blaða manns. Hvern­
ig virk ar móð ur til finn ing in til
dæm is í þeirra dæmi? Finnst þeim
þær eiga meira í þeirri dótt ur sem
þær báru und ir belti? „Við vor um
hrædd ar um að svo yrði og rædd­
um þann mögu leika vand lega á
með an á með göng unni stóð,“ svara
þær af mik illi ein lægni. „Stelp urn ar
eru sjálf ar ör lít ið hænd ari brjósta­
mömm unni eins og er, en sjálf­
ar finn um við alls ekki fyr ir nein­
um mun. Eft ir að hafa geng ið sam­
an í gegn um alla þessa erf ið leika er
ekki hægt að líta á þetta öðru vísi og
það sem skipt ir mestu máli er að
ræða hlut ina. Þór dís er sjálf far in að
prófa sig á fram varð andi hvað hún
á að kalla okk ur. Við erum auð vit að
báð ar mamma, en til þess að hafa
ein hvern grein ar mun kall ar hún
okk ur stund um Snæ dís mamma og
Sól veig mamma. Við á kváð um að
þær myndu bara ráða sjálf ar fram úr
þess um vanda,“ segja þær og brosa.
Eng inn pabbi
Að spurð ar hvort þær hafi á hyggj­
ur af for dóm um eða ein elt is í garð
Þór dís ar og Berg lind ar þeg ar þær
eld ast, segja Snæ dís og Sól veig
ekki hafa á hyggj ur af því: „Mið að
við hvað okk ur hef ur ver ið vel tek­
ið erum við viss ar um að það verði
ekki vanda mál. Auð vit að verð um
við samt að vera vak andi fyr ir því.
Það er til fé lag sam kyn heigðra for­
eldra á Ís landi sem væri snið ugt að
sækja þeg ar þær verða eldri því það
er mik il vægt fyr ir þær að sjá að þær
eru ekki einu börn in á land inu sem
eiga tvær mömm ur eða tvo pabba.
Það eina sem fólk verð ur kannski
að passa sig á, þeg ar það heyr ir að
sami sæð is gjafi hafi ver ið not að ur,
er að nota aldrei orð ið pabbi. Fólki
finnst mjög snið ugt að þær eigi
sama „ pabba“ en það er auð vit að
eng inn pabbi. Það er mik il vægt að
stelp urn ar fari ekki að gera sér hug­
mynd ir um að hann sé til.
Að öðru leyti erum við bara
ó sköp venju leg fjöl skylda,“ segja
Snæ dís og Sól veig að lok um og eft­
ir stutta heim sókn að Mýr ar holti í
Ó lafs vík er blaða manni ljóst að þær
hafa svo sann ar lega rétt fyr ir sér.
ákj
Snæ dís og Sól veig eiga sam an tvö börn með sama sæð is gjafa
„Erum ó sköp venju leg fjöl skylda“
Fjöl skyld an að Mýr ar holti 14 í Ó lafs vík. Frá vinstri; Sól veig, Þór dís, Snæ dís og Berg lind.