Skessuhorn - 28.03.2012, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 28. MARS
Rík is stjórn in kynnti sl. mánu­
dag frum varp Stein gríms J Sig fús­
son ar sjáv ar út vegs­ og land bún að­
ar ráð herra um stjórn fisk veiða sem
og frum varp um veiði gjöld. Frum­
varp ið um fisk veiði stjórn un ger­
ir ráð fyr ir að nú ver andi hand haf­
ar afla heim ilda fái stærst an hluta
þeirra í þeim teg und um sem hafa
ver ið kvóta sett ar í formi nýt ing­
ar leyfa sem á kveðn ar kvað ir eru á.
Afla hlut deild um er skipt í tvo flokka
í frum varp inu, nýt ing ar leyfi til út­
gerða og til rík is ins í leigu potta.
Rót tæk breyt ing í þessu nýja fisk­
veiði frum varpi er hækk un á veiði­
gjaldi, en því er skipt í tvo flokka.
Veiði gjald ið og sér staka veiði gjald­
ið munu renna ó skipt í rík is sjóð.
Á ætl að er að veiði gjald ið skili rík­
is sjóði 18 til 20 millj örð um króna
ár lega á næstu þrem ur árum en að
frá dregn um tekj um nú og á ætl­
aðri lækk un tekju skatts verði tekju­
auk inn 11­13 millj arð ar króna á
ári. Gert er ráð fyr ir að bát ar upp
að 30 tonn um verði und an þegn­
ir sér stöku veiði gjaldi og bát ar frá
30­100 tonn um greiði helm ing inn
af gjald inu. Á kvæði um veiði gjöld
eru sett fram í sjálf stæðu frum varpi,
en gjöld in verða tengd af komu og
geng is á hrif um.
Auð lind in verði
þjóð ar eign
Í frum varp inu er gert ráð fyr ir
að til verði nýr leigu pott ur rík is ins
sem sel ur eða leig ir afla mark reglu­
bund ið á mark aði, á kvóta þingi sem
verð ur end ur vak ið. Fram sal afla­
hlut deilda er bund ið við 20 ára
gild is tíma upp hafsnýt ing ar leyfa og
tak mark að með skýr um á kvæð um.
Fram leng ist nýt ing ar leyfi breyt­
ast þau í „ hrein" nýt ing ar leyfi, þ.e.
fram sal þeirra er ekki heim ilt. Við
fram sal afla hlut deild ar, á 20 ára
tíma bil inu, nýt ur rík ið 3% í leigu­
pott ana.
Meg in grein frum varps um stjórn
fisk veiða er 1. grein þess en hún
trygg ir að nytja stofn ar við Ís land
séu ævar andi sam eign þjóð ar inn­
ar og að rík ið fyr ir hönd þjóð ar­
inn ar ráð stafi veiði heim ild um með
til tek in mark mið að leið ar ljósi, en
þau eru fimm tals ins: Að stuðla að
vernd un og sjálf bærri nýt ingu fiski­
stofna við Ís land, að stuðla að far­
sælli sam fé lags þró un með hags­
muni kom andi kyn slóða að leið ar­
ljósi, að treysta at vinnu og byggð í
land inu, að há marka þjóð hags leg­
an virð is auka af sjáv ar auð lind inni
og tryggja þjóð inni eðli lega auð­
lind arentu, og að sjáv ar út veg ur inn
sé arð sam ur og búi við hag stætt og
stöðugt rekstr ar um hverfi.
Í til kynn ingu frá ráðu neyt inu
um fram varp ið seg ir að með því sé
reynt að leita jafn væg is milli þess­
ara sjón ar miða en sum þeirra tog­
ist á, svo sem byggða sjón ar mið og
hrein arð sem is sjón ar mið. Grund­
vall ar sjón ar mið ið um sjálf bæra nýt­
ingu auð lind ar inn ar sé ó um deilt.
Í frum varp inu er gert ráð fyr ir að
strand veið ar verði með ó breyttu
sniði en stefnt verð ur að því að
draga úr rækju­ og skel bót um og
byggða kvóta til þess að geta byrj­
að með eins stór an leigu pott og
mögu legt er. Ef for send ur skap­
ast til aukn ing ar á afla hlut deild um
stækki leigu pott ur inn ört. Í frum­
varp inu er einnig opn að á mögu­
leika á ný liðun í grein inni.
Hags muna að il ar
mót mæla
Í til kynn ingu við fram lagn ingu
frum varps ins seg ir að það sé sann­
fær ing stjórn ar flokk anna að með
nýj um frum vörp um um stjórn fisk­
veiða og veiði gjöld sé lagð ur fram
efni við ur í sátt ar gjörð um sjáv ar út­
vegs mál sem all ir eigi að geta unað
vel við. Tekj um af út leigu veiði heim­
ilda verði deilt með rík is sjóði, sveit­
ar fé lög um og mark aðs­ og þró un­
ar sjóði fyr ir sjáv ar út veg inn (40%­
40%­20%).
Við brögð haga muna að ila við frum­
varp inu létu ekki á sér standa þeg­
ar það var kynnt á mánu dag. Ad olf
Guð munds son for mað ur LÍÚ seg­
ir að frum varp ið um veiði gjald ið sé
eyði legg ing á sjáv ar út veg in um. Með
því sé geng ið alltof langt í skatt lagn­
ingu á grein inni. Ad olf seg ir reikn­
ings leg ar for send ur í frum varp inu
rang ar. Hann seg ir 11­13 millj arð ana
í aukn ar tekj ur rík is sjóðs ranga tölu,
hún sé nærri 32 millj örð um og það sé
nán ast tíföld un á veiði gjald inu. Tals­
menn út gerða og fisk vinnslu segja að
stór hækk að veiði gjald komi í veg fyr­
ir að fyr ir tæki geti greitt af lán um og
end ur nýj að bún að.
Sæv ar Gunn ars son for mað ur Sjó­
manna sam bands Ís lands seg ir að í
frum varp inu felist mikl ar á lög ur sem
geri út gerð inni erf ið ara fyr ir að end­
ur nýja flot ann og um leið verði ekki
auð veld ara fyr ir sjó menn að semja
um laun sín, ekki sé á bæt andi eft ir
að sjó manna af slátt ur inn var skert ur.
Ljósi punkt ur inn í frum varp inu sé að
veiði gjald ið eigi að fylgja af kom unni
og að kvóta þing ið verði end ur vak ið.
þá
Hið þekkta afla skip Jóna Eð­
valds var síð deg is á föstu dag­
inn að kasta nót inni fyr ir síld í
Breiða firði. Feng ust um 800 tonn
í tveim ur köst um og var siglt með
afl ann að því loknu. Þetta mun
vera fyrsta til raun til síld veiða á
Breiða firði um hríð en hér var
ein ung is um rann sókn ar leið ang­
ur að ræða. Fyrr í vet ur var á ætl­
að að 280 þús und tonn af síld hafi
ver ið inni á Kolgrafa firði. Nú hef­
ur eitt hvað af þeirri síld fært sig
um set og er vafa laust hluti henn­
ar kom inn í nót ina hjá Jónu Eð­
valds.
mm/ Ljósm. sk.
Búr hval rak á fjör una í Beru­
vík á Snæ fells nesi að far arnótt
síð asta sunnu dags, nán ar til tek­
ið nið ur af Klofn ings rétt. Hjón­
in Guð björg Gunn ars dótt ir þjóð­
garðs vörð ur og Pét ur Ingi Guð­
munds son að stoð ar skóla meist ari
FSN fóru á stað inn á sunnu dag­
inn og skoð uðu dýr ið. Pét ur seg ir
skepn una gríð ar lega stóra, um 15
metra langa, og lík lega hafi hvaln­
um skol að á land nótt ina áður.
Fjöl marg ir hafa síð an á sunnu dag
lagt leið sína í Beru vík til að skoða
hval inn, enda ekki á hverj um degi
sem búr hval af þess ari stærð rek ur
á land. Ein hverj ir ó prút tn ir hafa
nú stolið tönn um hvals ins. Fyrr á
öld um þótti hval reki mesta bú bót
sem hugs ast gat. Fyr ir því lágu
þung við ur lög að á sæl ast hval reka
og dæmi um að menn hafi ver ið
drepn ir fyr ir þjófn að af því tagi.
Búr hval ir eru stærst ir allra
tann hvala, yf ir leitt 8­20 metr ar að
lengd og vega þá 20­50 tonn. Kýr­
in er tals vert minni en tarf ur inn.
Höf uð ið er mjög stórt eða þriðj­
ung ur af lengd hvals ins. Hann er
dökk grár að of an verðu, ljós ari á
hlið un um en silf ur grár að neð­
an. Búr hval ur hef ur um 50 tenn­
ur í neðri skolti og stærsta heila bú
sem þekk ist í lif andi dýri og kaf­
ar dýpst allra hvala. Fæða hans er
risa blek fisk ur, tún fisk ur, risa skata,
há karl og stór kol krabbi. Búr hval­
ur lif ir í öll um heims höf um og er
er fjöl kvæn is dýr. Hann er far hval­
ur og til Ís lands koma ein ung is
ung karl dýr og gaml ir tarfar.
mm/ Ljósm. Tómas
Freyr Krist jáns son.
Konný Breið fjörð á Arn ar stapa með væn an fisk úr sjó. Ljósm. hb úr safni Skessu horns.
Nýtt frum varp um stjórn fisk veiða lagt fram
Búr hval rak í Beru vík á
Snæ fells nesi að far arnótt sunnud ags
Tek in voru sýni úr síld inni sem far ið
verð ur með til rann sókn ar.
Kastað fyr ir síld í
rann sókn ar skyni
Jóna Eð valds kom að landi í Grund ar firði eft ir að hafa náð 800 tonn um af síld um
borð en eft ir það var siglt með síld ina til vinnslu.