Læknablaðið - 15.05.2009, Blaðsíða 45

UMRÆÐUR 0 G FRÉTTIR
U M LANDSPÍTALANN
ekki allir sammála okkur (eða aðferðum okkar) og
mörgum þótti við vera harðdrægir. Enginn er ósár.
En barátta okkar skilaði þó að lokum árangri sem
ekki má glutra niður."
Kom niður á þjónustu
Páll segist alls ekki hafa hugsað sér að eyða svo
miklum tíma og orku í baráttu fyrir bættri stjórn
spítalans. Hann hefði sannarlega getað hugsað
sér aðrar áherslur á þeim árum sem í þetta hafa
farið. „Sannfæringu minni og réttlætiskennd
var hins vegar misboðið með þeim hætti að
það var ekki um annað að ræða en takast á við
þetta. Það má síðan segja að eftir sameininguna
árið 2000 hafi verið farið úr öskunni í eldinn
hvað varðar stjórnun Landspítalans því þá var
fjölgað sviðsstjórum sem allir voru ráðnir án
auglýsingar eða hæfnismats og þeir settir faglega
yfir yfirlækna sérgreina, sem höfðu verið ráðnir
á grundvelli auglýsingar og sannanlegrar hæfni.
Sviðsstjórarnir voru „valdir" með ógegnsæjum
hætti og enginn gat sótt um störfin. Nýjar
starfslýsingar þessara sviðstjóra voru í raun
starfslýsingar yfirlækna eins og lög skilgreina störf
yfirlækna. Þessu mótmæltum við margir úr hópi
yfirlækna spítalans og síðan læknaráðið einnig.
Fyrst var reynt að mótmæla innan spítalans og
svo með bréfum, fundum og lögfræðiálitum.
Loks var málinu skotið til umboðsmanns alþingis
sem úrskurðaði að við læknamir hefðum haft rétt
fyrir okkur í meginatriðum. Ný heilbrigðislög
tóku mið af áliti umboðsmanns, sbr. greinargerð
heilbrigðisnefndar. Varðandi opinbera stjórnsýslu
þá hvílir sú skylda á stjórnendum að fara eftir því
sem tiltekið er í lögum og starfsvið yfirlæknis
hefur verið faglega skilgreint í heilbrigðislögum
allt frá 1932. Þar stendur hins vegar ekkert
um sviðsstjóra. Spyrja má hvaða starf það sé?
Yfirlæknar eru skilgreindir í lögum og eru því
sérstakt stjórnunarlag. Þeir em ábyrgir hver fyrir
sinni grein. Sviðsstjórar geta hins vegar starfað
samkvæmt framseldu valdi frá forstjóra og borið
rekstrarábyrgð en þeir geta ekki og mega ekki
bera faglega ábyrgð á sérfræðigreinum. Þar eru
lögin ótvíræð og í þágu sjúklinganna hvað varðar
ábyrgð og skyldur yfirlæknis. Að auki töldum
við fráleitt að rekstrarábyrgð (ákvörðunarvald)
væri aðskilin frá faglegri ábyrgð. Heilbrigðisnefnd
Alþingis tók undir það. í einkafyrirtækjum
má hins vegar, ólíkt ríkisfyrirtækjum, gera allt
sem ekki er beinlínis bannað í lögum. Þarna
er grundvallarmunur sem þáverandi forstjóri
(Magnús Pétursson, innsk. blaðam.) bar ekki gæfu
til að átta sig á og komst upp með það lengi vel."
Telurðu að þessi stjórnskipan stofnunarinnar hafi
beinlínis skaðað þjónustu við sjúklingana?
„Eg er ekki í vafa um það. Þetta hafði þau áhrif
að yfirlæknar sérgreinanna fjarlægðust æ meira
yfirstjóm sjúkrahússins og það var á endanum
orðið þannig að yfirlæknarnir voru aldrei kallaðir
til af stjóm stofnunarinnar. Stjórnunarmódelinu
verður helst líkt við tímaglas þar sem efrihlutinn
þandist út og mittið þrengdist sífellt þannig
Gítarinn er aldrei langt frá
Páli Torfa þó luftgítarinn
hafi verið látinn nægjafyrir
þessa myndatöku.
LÆKNAblaðið 2009/95 377