Bæjarins besta - 03.04.2008, Síða 13

FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 2008 13
ins heima, og þegar ég spurði
af hverju ég væri í þessu félagi,
þá rak hann upp stór augu og
sagði: Nú, pabbi þinn er í fé-
laginu, af hverju skyldir þú
ekki vera það líka?
Ég lét þar við sitja og átti
ágæta samleið með þessum
flokki, þó ég sé nú á miðjunni
held ég fremur en hægri mað-
ur. Já, ég lét gott heita og
þetta var allt í lagi þangað til
Halldóra konan mín kom vest-
ur, kommúnisti úr Reykjavík.
Hún komst að því, líklega árið
1978, að hún var orðin sjálf-
stæðismaður og komin í félag-
ið. Þá var Eiríkur Finnur
Greipsson formaður minnir
mig, og hún spyr hann með
nokkrum þjósti hvers vegna
hún sé skráð í þetta félag.
Hann horfir á hana stórum
augum og segir: Nú, Reynir
er í félaginu! Þetta varð til að
forherða hana í kommúnis-
manum. En þetta þótti bara
sjálfsagt, maður fæddist ein-
faldlega í einhvern flokk.
En síðan var ég að valda
þessum flokki meira tjóni en
að ég gerði honum eitthvert
gagn. Ég man þegar efnt var
til borgarafundar á Flateyri til
að mótmæla fyrirhugaðri rad-
arstöð Kanans á Barðanum.
Þeim sem stóðu fyrir fundin-
um þótti rétt að sýna mikla
pólitíska breidd fundarins og
hafa einn úr hverjum flokki
skráðan fyrir fundarboðinu, en
fundu engan sjálfstæðismann
annan en mig sem var tilbúinn
að mótmæla komu Kanans
sem átti að skapa aukna hag-
sæld fyrir byggðarlagið. Ég
var alveg til í að mótmæla
þeim ósköpum og var einn af
fundarboðendum.
Ég held að Sjálfstæðis-
flokkurinn á Flateyri hafi al-
drei fyrirgefið mér það. Þetta
var mikill átakafundur og
gríðarleg heift í mönnum.
Guði sé lof þá fór þetta í stað-
inn á Bolafjall og menn vita
hvernig staðan þar er í dag.“
Strikaður út úr
Sjálfstæðisflokknum
– En núna ertu í andstöðu
við alla flokka, eða hvað?
„Nei, ég reyni bara til horfa
til þess sem menn sýna af sér,
hvar í flokki sem þeir eru. Ef
þeir standa sig sæmilega í
verkum sínum, þá styð ég þá.
Ég var reyndar settur út úr
Sjálfstæðisflokknum nokkru
eftir mál Árna Johnsens. Þá
var ég strokaður út af félaga-
skrá. Ég held að það sé eins-
dæmi. Þetta gerðist í kjölfarið
á því að ég skúbbaði um Árna
Johnsen og það mál allt sam-
an. Ég kom löngu síðar á kjör-
stað og ætlaði að styðja Vil-
hjálm Þ. Vilhjálmsson í próf-
kjöri, en þá var mér sagt að ég
væri ekki á félagaskránni.
Þeir voru hins vegar snöggir
að elta mig meðan þeir vildu
hafa mig í flokknum. Þeir voru
fljótir að uppgötva það þegar
ég flutti fyrst í Þorlákshöfn
og síðan til Reykjavíkur og
voru undir eins búnir að senda
mér gíróseðlana á nýja heim-
ilisfangið. En varðandi þetta
prófkjör, þá braut ég odd af
oflæti mínu til að geta stutt
metsölubók. Á eftir henni
skrifaði ég um alheimsfegurð-
ardrottninguna Lindu Péturs-
dóttur, Linda, ljós og skuggar,
og hún seldist mjög vel.
Svo kom babb í bátinn. Ég
skrifaði bókina Skuggabörn
um eiturlyfjaheiminn og hún
seldist undir væntingum. Aft-
ur á móti horfði stór hluti þjóð-
arinnar á samnefnda heimilda-
mynd sem þeir gerðu saman
Lýður Árnason, læknir og
góður félagi minn, og Jóakim
Reynisson, verkfræðingur og
barnabarn Jóakims Pálssonar
útgerðarjöfurs í Hnífsdal.
Myndin var sýnd í Sjónvarp-
inu og fékk þjóðarathygli en
bókin seldist dræmlega. Síð-
asta bókin mín var örlagasaga
Rögnu Aðalsteinsdóttur á
Laugabóli við Ísafjarðardjúp.
Ég er reyndar með þrjár
metsölubækur, sem verður að
teljast gott. Og hinar, ja, hvað
er gott? Þegar maður er einu
sinni búinn að vera með met-
sölubók, þá vill maður alltaf
vera með metsölubók.
Ég hef náð tveimur bókum
í nálægt tíu þúsund eintaka
sölu, annars vegar Sonju, sem
er heimskonan, og hins vegar
algerri andstæðu hennar, sem
er Ragna á Laugabóli. Ég verð
nú að viðurkenna að ég varð
mjög hissa á því. Ég skrifaði
Rögnu mest af hugsjón og var
aldrei með neinar sérstakar
væntingar um sölu. Mér fannst
saga hennar einfaldlega alltaf
heillandi. Salan á þeirri bók
kom mörgum öðrum en mér á
óvart. Það var enginn sem
hafði spáð henni þessu gengi
í jólabókaflóðinu. En það kom
engum á óvart að bókin um
Sonju skyldi slá í gegn.
Það sem er skemmtilegt er
að þetta eru svo gjörólíkar per-
sónur. Önnur lifir alla sína
ævi í vestfirskum dal og sér
vissulega bæði ljósið og
skuggana og allt það, hin er á
fleygiferð um alla heims-
byggðina. Það er áhugavert
að velta því fyrir sér hvor hafi
í rauninni öðlast meiri lífs-
fyllingu. Ég held að Ragna
hafi vinninginn þar. Það er
ekki allt fengið með haug af
peningum og fullt af frægu
fólki í kringum sig. Kannski
er mikilvægara að geta horft á
grasið gróa, kannski veitir það
meiri lífsfyllingu að gefa smá-
atriðunum í lífinu gaum.“
Þrefalt lífs-
tíðarfangelsi
– Þú hefur snúið þér að því
að horfa á grasið gróa þegar
þú fórst úr sjómennskunni í
blaðamennskuna ...
„Ja, ég held að það hafi ver-
ið farsælt vegna þess að maður
á helst ekki að vera þar sem
maður vill ekki vera. Eins og
ég sagði, þá var sjómennskan
aldrei nema til bráðabirgða.
Ég fór bara á sjóinn af því að
ég þoldi ekki við í frystihúsi
og tolldi lengi á sjónum vegna
þess að þar voru miklir pen-
ingar.
Í rauninni hefur mér alltaf
fundist sjórinn vera heldur
skrítið fyrirbæri. Átökin við
hafið og svoleiðis klisjur hafa
aldrei heillað mig. Sveitagenin
í mér eru ráðandi – grösugur
dalur og áin sem liðast eftir
honum miðjum höfða miklu
frekar til mín en opið haf. Ein-
hvern tímann fann ég það út
að ég væri búinn að afplána
þrefalt lífstíðarfangelsi á sjó
ef miðað er við að sitja inni í
átta ár. Auðvitað var gaman
þegar vel fiskaðist og gaman
að koma í land með fullt skip
og allt það. En það var að
sama skapi djöfullegt að fara
út á sjó aftur. Þarna ertu svo
félagslega einangraður, bara
þetta þrönga samfélag í þess-
um járnkassa úti á sjó. Þannig
líf hefur aldrei heillað mig.“
Þegar Addi
stökk í sjóinn
– Þú sagðist hafa verið ung-
ur á bát hjá Adda Kitta Gau.
Hvernig var hann sem skip-
stjóri? Ég hef þekkt hann í
áratugi og aldrei kynnst hon-
um nema sem einstaklega ljúf-
um og hlýjum manni. Og al-
drei heyrt honum lýst öðruvísi
í landi. Aftur á móti hef ég
heyrt að hann hafi verið snar-
vitlaus úti á sjó ...
„Já, hann var alveg kol-
geggjaður. Ég varð vitni að
því fræga atviki þegar hann
stökk í sjóinn í bræðiskasti.
Ég var á dekkinu og Benni
Överby sem var stýrimaður
og fleiri góðir menn. Addi er
eldhugi og öskraði eins og
vitfirringur og allt þurfti að
ganga á ljóshraða. Við vorum
nýkomnir út á sjó og allir
meira og minna hálfþunnir og
ruglaðir og ekkert gekk eins
og það átti að ganga. Við vor-
um einhvern veginn búnir að
vefja rússanum utan um belg-
inn – rússinn er tóg sem er
notað til að draga pokann upp
að skipshliðinni þegar verið
er að taka trollið – og þetta
var allt í einhverju doðarugli
og kallinn öskrandi í gluggan-
um. Ég man ekki hvort hann
kallaði okkur múkka í mann-
askít, það var að minnsta kosti
eitthvað álíka.
Svo heyrum við allt í einu
ennþá rosalegra öskur, síðan
hurðarskell og að síðustu
heyrðum við skvamp. Þá hafði
hann ætlað að stökkva niður á
dekk, hundrað og eitthvað
kílóa maður, og hafði það fyrir
sið að stökkva af bátapallinum
og niður á lunninguna og
þaðan niður á þilfarið. En bát-
urinn tók veltu þegar hann
stökk þannig að lunningin var
ekki þar sem hún átti að vera
og hann lenti beint í hafinu.
Það er skömm frá því að
segja, en við hlógum svo mik-
ið þegar hann var hangandi
þarna í trollinu og horfði upp
til okkar bænaraugum, að við
ætluðum hreinlega ekki að
hafa hann um borð. Það var
ekki fyrr en Benni Överby tók
sig taki að það hafðist að ná
kallinum inn á þilfarið. Þetta
er ákaflega falleg minning
þegar kallinn fór í sjóinn.“
– Hlær hann ekki að þessu
sjálfur núna?
„Jú, hann gerir það, og Addi
er algert ljúfmenni. Sumir eru
bara þannig á sjó, að þeir um-
hverfast og breytast í villi-
menn. Ég var með nokkrum
þannig skipstjórum. Veiðieðl-
ið ber menn einhvern veginn
ofurliði. Það eru ýmsar sögur
til af Adda á þessum árum en
ég held að hann hafi róast
mikið með árunum. Þarna var
hann 25 ára gamall en við
hinir í áhöfninni vorum flestir
þetta sextán til átján ára, al-
gerir vitleysingar og heldur
skrautlegt lið. Þegar þessi bát-
ur kom í land var allt byggð-
arlagið undirlagt.“
Erfiðast að hreinsa
ímynd DV
– Snúum okkur að nútíman-
um. Er DV hið nýja komið
fyrir vindinn? Er leiðin fram-
undan greið? Hverjar eru lífs-
líkurnar?
„Reksturinn í fyrra var mjög
erfiður og tapið mikið en blað-
ið naut stuðnings Baugs sem
er meirihlutaeigandi, rétt eins
og að Ísafold og seinna Birt-
íngi. Þegar ég loksins féllst á
að færa mig yfir á DV í ágúst-
byrjun í fyrra eftir áeggjan
Hreins Loftssonar stjórnarfor-
manns, þá var það mín skoðun
að þetta væri vonlítið.
Kannski er erfiðasta verk-
efnið á DV að hreinsa ímynd
blaðsins. Ég var nú með þá
hugmynd að breyta um nafn á
blaðinu og menn sögðu að
það yrði gert ef það væri skil-
yrði fyrir því að ég kæmi.
Sömu meirihlutaeigendur eru
að Tímaritaútgáfunni Birtíngi
og DV og þeir leiddu mér fyrir
sjónir að DV ætti sér miklu
Villa og skráði mig í flokkinn
aftur. Svo hef ég ekkert heyrt
frá þeim síðan og ekki fengið
neinar tilkynningar um at-
burði né heldur gíróseðla.
Hvort þeir ætla ekkert að leyfa
mér að vera í flokknum veit
ég hreinlega ekki. En það er
þá líka allt í lagi.“
Kemst ekki úr
Samfylkingunni
„Það er snúnara með Sam-
fylkinguna. Einhvern tímann
vildi ég styðja Össur. Guð-
mundur Sigurðsson smali frá
Flateyri, frægasti kosninga-
smali allra tíma, fékk mig til
að skrá mig í flokkinn upp á
það að ég gengi úr honum
strax daginn eftir. Ennþá er
Samfylkingin samt að elta mig
varðandi félagsgjöld og eitt-
hvað. Ég virðist vera á skrá
þar endalaust.
En Guðmundur má eiga
það, að hann er búinn að koma
allri þessari fjölskyldu í flesta
stjórnmálaflokka. Einhvern
tímann fyrir mörgum árum var
félagatali Framsóknarflokks-
ins laumað inn á DV og ég fór
að blaða í þessum ósköpum.
Þá sá ég að Halldóra kona
mín var skráð í Framsóknar-
flokkinn og að minnsta kosti
tvö af börnunum okkar. Þá
höfðu menn verið að bakka
Alfreð upp og einhvern veg-
inn doblað hana til að ganga í
flokkinn gegn því að hún yrði
skráð úr honum daginn eftir.
Ég held að hún sé ennþá
nauðug í Framsóknarflokkn-
um. Guðmundur smalar alveg
miskunnarlaust inn í alla flokka.
Hann hlífði mér að vísu við
því á þeim tíma að setja mig í
Framsókn, sem betur fer. Það
kostaði nú dálítið uppnám hjá
krökkunum að frétta að þau
væru í Framsóknarflokknum.
Yfirleitt er nú auðveldara
að komast inn í flokka en úr
þeim. Nema hvað mig og
Sjálfstæðisflokkinn varðar, þá
var hvort tveggja jafnauðvelt
og gerðist í báðum tilvikum
án þess að ég væri spurður.“
Þrjár metsölubækur
– Bækurnar, hvað ertu bú-
inn að senda frá þér margar
bækur, eins og það er orðað?
„Sjö bækur, þar af þrjár
ævisögur. Fyrsta bókin var Á
hælum löggunnar, saga Sveins
Þormóðssonar blaðaljósmynd-
ara. Næst var Seiður Græn-
lands, þar sem segir frá Ís-
lendingum á Grænlandi. Það
kom mörgum á óvart að hún
seldist bara fjandi vel og var
meira að segja held ég sölu-
hæst á Ísafirði.
Þriðja bókin var Ameríski
draumurinn þar sem ég ætlaði
að búa til röð formúlubóka.
Sú bók seldist fremur illa þótt
ég hefði flaggað þar Bjarna
Tryggvasyni geimfara og
fleiri stórmennum. En það
merkilega var að ég hafði tekið
eina sögupersónuna, Sonju
Wendel Benjamínsson Zorr-
illa, út úr Ameríska draumn-
um til að gera um hana sér-
staka bók sem heitir Sonja, líf
og leyndardómar, og hún varð Reynir á spjalli við ættfræðinginn, Kjartan Gunnar Kjartansson, sem starfar á DV.