Iðnaðarmál - 01.02.1971, Qupperneq 5

f
Gfm
Tæring og tæringarvarnir á
heitavatnslögnum ............ 34
Samstarf — Samruni
Forystugrein ................ 35
Athuganir á vindhraða og vind-
álagi á Islandi ............. 36
Aðalfundur Iðnaðarbanka Is-
lands ....................... 45
Frá vettvangi stjórnunarmála —
Hvernig er einkaritarinn yðar? 46
Tölvufræði — kennslugrein í
menntaskólum ............... 52
Yfirborðsáferð steinsteypu .... 53
Frá vettvangi stjórnunarmála —
Ástand og horfur í rafreikni-
málum á Islandi ............. 59
Hinn fullkomni ævivegur....... 60
Nytsamar nýjungar.............. 61
Forsíða:
Hús í Arnarnesi. Arkitekt: Manfreð
Vilhjálmsson.
Baksiða:
Hús í Kópavogi. Arkitekt: Högna
Sigurðardóttir.
Ljósmyndari: Kristján Magnússon.
Endurprentun háð leyfi útgefanda.
Ritstjórn:
Sveinn Björnsson (ábyrgðarm.),
Herdís Björnsdóttir,
Stefán Bjarnason,
Hörður Jónsson,
Jón Bjarklind,
Stefán Snæbjörnsson.
Ráðgjafi um íslenzkt mál:
Bjarni Vilhjálmsson cand. mag.
Útgefandi:
Iðnþróunarstofnun Islands,
Skipholti 37, Reykjavík,
Sími 81533 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 300,00 árg.
PRENTSMIÐJAN HÓLAR HF.
V______________________________________)
lONAÐARMÁL
18. ÁRG. 1971 . 2. HEFTI
Samstarf - Samruni
í IÐNAÐARMÁLUM hefur á síðustu árum oft verið vikið að skipulags-
byggingu íslenzkra atvinnuvega og þá sérstaklega iðnaðarins.
Með skipulagsbyggingu er ekki eingöngu átt við fjölda og stærðarskipt-
ingu fyrirtækja í einstökum greinum, heldur kemur þar einnig til fjölbreytni
framleiðslu- eða vörutegunda innan einstakra fyrirtækja.
Sú skipulagsbygging, sem einkennir iðnað okkar, varð til undir kringum-
stæðum, þegar hinn litli heimamarkaður takmarkaði umsvif hans að mestu
leyti og tollvernd átti að vera sverð hans og skjöldur í einu og öllu.
Nú hafa þessar aðstæður gerbreytzt. Keppt er að því að afla markaða
erlendis, tollvernd á fyrir sér að hverfa og flestir vænta þess, að iðnaðurinn
taki til sín bróðurpartinn af vinnuaflsaukningu á komandi árum. M. ö. o.
iðnaðurinn fær það hlutskipti í þjóðarbúinu, jafnframt því að verða vaxtar-
broddurinn í þjóðarbúskapnum, að taka upp beina samkeppni við iðnað
háþróaðra grannríkja.
Undir þessum kringumstæðum verður ekki komizt hjá að horfast í augu
við þá staðreynd, að hin gamla skipulagsbygging iðnaðarins hentar illa.
Að vísu eru orðin til nokkur iðnfyrirtæki, sem eru þokkalega stór á ís-
lenzkan mælikvarða og dæmi má einnig finna um samstarf iðnfyrirtækja,
sem hefur orðið til að draga úr ókostum smáreksturs.
Nú er stærð ekki einhlítur mælikvarði á hagkvæmni fyrirtækja. Mögu-
leikar á sérhæfingu, þjónustuhlutverk gagnvart eigin umhverfi, fjarlægðar-
vernd og fleira kemur þar m. a. til. En þegar á heildina er litið, eru flest
íslenzk iðnfyrirtæki örsmá á alþjóðlegan mælikvarða og jafnvel smærri en
efni standa til með þeim augljósu ókostum, sem því fylgja.
Þessu er unnt að breyta eins og fordæmin frá frændþjóðunum sýna. Kem-
ur þá hvort tveggja til greina, náið samstarf um vissa þætti í rekstrinum
eða beinlínis samruni fyrirtækja. Slík skipulagsbreyting getur vart orðið
lækning á aðstöðu fyrirtækja, þegar í óefni er komið, heldur á hún að
byggjast á forsjálni og fara fram að undangenginni hagkvæmnisrannsókn á
öllum þáttum.
Ástæða er til að vekja máls á þessu vandamáli enn einu sinni, því að
staða iðnaðarins getur tvímælalaust mikið styrkzt frá því sem nú er, ef
horfzt er í augu við þennan vanda.
S. B.
IÐNAÐARMÁL
35