Iðnaðarmál - 01.02.1971, Síða 32

lausnin getur þá tekið upp fleiri
málmjóna. Upplausnunum þremur er
siðan beint að rafskautum, og falla
þar út hreinir málmar. Til að ná
betri árangri er rafgreiningunni ekki
lokið að fullu, en upplausnirnar, sem
nú innihalda lítið magn málma,
ganga til baka og draga fleiri málm-
jóna úr lífræna fasanum.
Sá hluti upplausnarinnar, sem inni-
heldur mangan og aðra málma eftir
aðskilnað kopars, nikkels og kóbalts,
er dreginn saman (concentrated) og
manganklóríð látið kristallast úr.
Onnur málmklóríð falla síðan út úr
móðurvökvanum. Sérstaklega mikil-
vægt er silfur og molybdenum, og
Deepsea Ventures rannsakar nú,
hvort hagkvæmt muni vera að vinna
þessa tvo málma ásamt öðrum.
Hið kristallaða manganklóríð er
nú þurrkað og því breytt í málm-
kennt Mn með aðferð, sem fólgin er
í hitun manganklóríðsins í ofni á-
samt öðrum málmi. Deepsea Ventures
vill ekki skýra frá því, hver sá málm-
ur er. (T. d. er Na notað á svipaðan
hátt til að framleiða hreint Ti og Zr
úr klóríðum þessara málma).
Valkostir
Deepsea Ventures hefur sótt um
einkaleyfi í Bandaríkjunum og öðr-
um löndum á ýmsum atriðum fram-
leiðslunnar. Þó er tilraunastöð þeirra
ekki síðasti liðurinn í fullkomnun
þessarar tækni. Sú aðferð, sem valin
verður, er háð staðsetningu verk-
smiðjunnar, möguleikum á útvegun
hjálparefna og vali þeirra málma,
sem ætlunin er að vinna (m. ö. o.
markaðsaðstæðum).
Aðrar rannsóknarstofur gera til-
raunir með aðrar aðferðir. Dr. D.
W. Furstenau við Kaliforníuháskóla
í Berkeley vinnur t. d. að aðferðum
við útskolun nikkels, kopars og kó-
balts úr hafnhnoðrum, án þess að
leysa upp mangan.
Aætlanir Deepsea Ventures miða
fyrst að tilraunaverksmiðju, sem
vinnur úr 75 smálestum á dag, síðan
að annarri, sem vinnur 750 smálestir
á dag og að lokum fullkominni verk-
smiðju með 3.000 smálesta vinnslu
á dag. Fyrirtækið byggir útreikninga
sína á því, að með því að vinna úr
einni millj. smálesta af hafhnoðrum
á ári, fáist 12.600 smál. af nikkel,
10.000 smál. af kopar, 2.400 smál. af
kóbalt og 260.000 smálestir af mang-
an. Þetta magn yrði þó aðeins lítill
hundraðshluti af heimsmarkaði þess-
ara málma.
Úr Chem. & Eng. News, 10. maí 1971.
Rafglæðiafhleðsla dregur
úr hlaupi á ull
Flestir hafa séð ullarflik dragast
saman niður í aðeins hluta af upp-
runalegri stærð. Þetta hlaup ullar-
innar er ein af ástæðunum fyrir því,
live gerviefnaþræðir hafa unnið sig
hratt inn á ullarmarkaðinn.
I einni af rannsóknarstöðvum
bandaríska landbúnaðarráðuneytisins
hefur nýlega verið sýnt fram á, að
draga má verulega úr þessu hlaupi
ullarinnar og á þann hátt styrkja
samkeppnishæfni ullarvara.
Þessi uppfinning felst í því, að ull-
arþráðurinn er leiddur í gegnum lág-
hitaðan útvarpsbylgjurafglæðiofn.
Aðferðin er tiltölulega einföld, en
meðhöndluð ull hefur mjög aukna
mótstöðu gegn hlaupi, einnig hefur
slitþolið hækkað og styrkleiki ullar-
innar aukizt, án þess þó að aðrir
eiginleikar hafi breytzt.
Sá, sem stýrir þessum athugunum,
heitir Dr. Attila E. Pavlath. Hann
álítur, að krossbindingar sameinda í
yfirborði ullarþráðanna, er orsakist
af myndun óbundinna radikala, skýri
ef til vill þessa breytingu á ullarband-
inu. Komið hefur í ljós, að sé orka
afhleðslunnar um 50 wött og ullar-
þráðurinn sé um 1 sek. í rafsviðinu,
er hlaup ullarinnar um 0% miðað
við 44,5% hlaup ómeðhöndlaðrar
ullar. Sýnt hefur verið fram á, að
kemisk ágræðsla er auðveldari við
rafglæðiafhleðslu, og hugsanlegt er
að græða ný atóm og sameindir á
ullarþræðina, er hamli gegn festingu
óhreininda.
Úr „Chemical & Engineering News, maí
1971.
62
IÐNAÐARMÁL