Franskir dagar - 01.07.2004, Blaðsíða 7

Sögusvið óperunnar er á íslandi. Hún segir frá franska fiskimanninum
Tual á skútunni Étoile frá Arvor á Bretagne, sem ferst við suðurströnd
íslands. Tual einn kemst af og dregst illa slasaöur á land í Fífufirði. Þar
verður fyrir honum kviksyndi mikið, sem hann er að sökkva í þegar
bóndinn Jörundur Egilsson bjargar honum og flytur heim á afskekkta
bæinn sinn, þar sem hann býr meö Kötu dóttur sinni, sem hjúkrar hon-
um til lifs. Auðvitað takast ástir með franska sjómanninum og ungu
stúlkunni og þar sem vetur er genginn í garð og ófært til byggða heit-
ast þau eiginorði við kviksyndið Hrafnafen. ÞarsverTual við þennan á-
lagablett að bregðist hann henni megi kviksyndið gleypa hann. Þessi
dramatíska frásögn geymir dulmagnaðar sögusagnir og hjátrú, sem
bæði ísland og Bretagne eru svo rík af. Eins og gjarnan gerist í óperu
þá ferstTual meö dramatískum hætti í lokin, þegar hestur hans sekkur
með hann í foraðið er hann fréttir að frönsku skúturnar séu aftur
komnar inn á fjörðinn og honum halda engin bönd. Og hrafnagerið
þyrlast um Kötu, sem örvilnuð horfir á.
í þessum flutningi syngur Sigrún Hjálmtýsdóttir Kötu, franska fiski-
manninn Tual syngur Gunnar Guðbjörnsson og bóndann Jörund syng-
ur Bergþór Pálsson. Auðvitað er ekki til taks stór sinfóníuhljómsveit, en
Helga Bryndís Magnúsdóttir lætur sig ekki muna um að koma í henn-
ar staö. Þetta óvílna listafólk lætur aðstæður ekki á sig fá þegar svo
spennandi viöfangsefni er á döfinni.
Flytjendur óperunnar Fósturlandsins freyja. Talin frá vinstri: Bergþór Pálsson, Sigrún
Hjálmtýsdóttir, Gunnar Guöbjörnsson og Helga Bryndís Magnúsdóttir.
Sannsögulegur atburður
Vestra-Homi þegar aðrir skipbrotsmenn voru ýmist komnir undir græna
torfu eða farnir áleiðis heim. Ekki er ýjað að þessu i frönskum heimild-
um og læröum skrifum um óperuna. En höfundur hefur sýnilega haft
sömu heimildagögn sem Elín notar til að skrifa um þetta sjóslys og
Legarff annan stýrimann af skútunni Oiseau-de-Mer í bók sinni Fransí
Biskvi. Veltir þar fyrir sér hver af konun-
um á bænum hefði grátið svo óskaplega
þegar hann var sóttur haustið eftir. Ge-
orges Aragon, sem kom á franska eftir-
litsskipinu til aö sækja skipbrotsmann-
inn, lýsir því í grein 1875 hvernig allt
fólkið á bænum kom til að kveöja hann
í fjörunni og þar á meðal ung kona sem
hallaði sér aö honum og grét með
kveinstöfum. Um borð hefur stýrimað-
urinn svo sagt Aragon alla söguna af því
sem hann upplifði í strandinu, sem
kemur í ýmsu heim og saman við það
sem segir i smásögunni og óperunni.
Fífufjörður í óperunni er aö vísu ekki til,
en er staðsettur sem vík milli Vestra-
Horns og Hornvíkur.
Og nú 130 árum síðar er franski
skipbrotsmaðurinn, sem sigldi burt, orð-
inn að hetjutenór í óperu, sem flutt
verður í konsertformi í kirkjunum á Fá-
skrúðsfirði og Höfn í Hornafirði.
Rúsínan í pylsuendanum er að þessi saga gerðist raunverulega, er
sannsöguleg eins og Elín þykist hafa sannreynt með samanburði heim-
ilda og frásagna. Aðalsöguhetjan er i raun franski stýrimaðurinn Leg-
arff, sem af komst í sjóslysinu mikla 1873, þegar fimm franskar skútur
fórust í miklu óveðri í Lóni og hann varð illa slasaður eftir á bænum
Tvœr franskar gólettur i Reykjavikurhöfn sumarlö 2000. Mynd: Guöný Elisdóttir.
7