Neytendablaðið - 01.09.2010, Blaðsíða 4

Svikamyllur
- algengustu netsvikin kortlögð
Lendi fólk í klónum á svikahröppum er rétt að tilkynna
það til lögreglunnar sem gefur út viðvaranir við nýj ustu
svik unum. Ábendingar um þessi mál sendast til Ríkis lög-
reglu stjóra á netfangið: svikapostur@rls.is
Allir geta orðið fórnarlömb svikara en eftir því sem við verðum varari um okkur verða
svika hrapparnir uppfinningasamari og fágaðri. Internetið hefur opnað nýjar leiðir fyrir
slynga svika hrappa sem hafa aukið mjög umsvif sín og samkvæmt rann sóknum írska neyt-
endablaðsins Consumer Choice gengur starf semi þeirra afar vel. Samkvæmt blaðinu hefur
1 af hverjum 44 internetnotendum tapað peningum vegna internetsvika síðustu tólf mán-
uðina. Skoðuð var reynsla rúmlega 5000 neytenda og í ljós kom að tapið á hvern mann var
frá 15.000 krónum upp í eina milljón. Hér á eftir verður fjallað um helstu svikamyllurnar
og hvernig hægt er að kom ast hjá því að falla í gildruna.
Nígeríubréfið svo kallaða er ein elsta svikamyllan og hefur verið í
umferð síðan á áttunda áratugnum. Með tilkomu internetsins fékk
Nígeríu bréfið nýtt líf og má búast við því að flestir tölvupóstnotendur
fái slíkt bréf fyrr eða síðar. Svikin fara þannig fram að fólk fær bréf
frá einhverjum sem segist vera embættismaður eða konungsborinn
og kveðst þurfa á aðstoð að halda til að millifæra mikla fjármuni
frá Nígeríu (eða öðru Afríkulandi). Markmiðið er að fá viðtakanda
póstsins til að gefa upp bankaupplýsingar og stundum aðrar
við kvæmar persónuupplýsingar. Svikahrapparnir biðja einnig um
að fá peninga senda fyrirfram til að geta greitt mútur til að koma
fjármununum úr landi. Flestir telja kannski fáránlegt að ein hver
falli fyrir svona gylliboðum en samkvæmt nígeríska sendi ráð inu á
Írlandi gengur fólk enn í þessa gildru. Neytendur sem fá Nígeríu­
bréf ið eða álíka sendingar ættu að eyða tölvupóstinum og loka
fyrir sendandann. Aldrei ætti að eiga nokkur samskipti við þessa
ein staklinga.
Lottósvik eru ein algengasta svikaaðferðin. Fórnarlömbin fá tölvu­
póst þar sem segir að þau hafi unnið þúsundir eða milljónir evra
í erlendu lottói. Lottósvikin geta komið frá hvaða landi sem er en
þau eru látin líta út fyrir að tengjast lögmætum lottófyrirtækjum
eins og kanadíska lottóinu og evrópsku lottóunum El Gordo og El
Mundo. Viðtakandanum er oft sagt að halda sigrinum leyndum
og hafa samband við þjónustufulltrúa. Þegar haft er samband við
þjón ustu fulltrúann er farið fram á að greidd séu „vinnslugjöld“ eða
„millifærslugjöld“ svo hægt sé að koma vinningnum í réttar hend­
ur. Vinningurinn berst hinsvegar aldrei.
Það er rétt að ítreka að ekki er hægt að vinna lottói nema að kaupa
miða. Það fyrirfinnst ekkert sem kallast netfanga­útdráttur eða
lottó þar sem enginn miði hefur verið seldur. Lögmæt lottófyrirtæki
nota ekki tölvupóst til að tilkynna um vinninga og í næstum öllum
til vikum er það á ábyrgð miðaeigandans að hafa samband við
lottó fyrirtækið. Það er einnig ólöglegt fyrir alvöru lottó að rukka
sigur vegara um einhvers konar „vinnslugjald“ til að geta leyst
út vinninginn þannig að þegar beðið er um fyrirframgreiðslu af
þess um toga er öruggt að um svik er að ræða.
Nígeríubréf
Lottósvik
4 NEYTENDABLA‹I‹ 3. TBL. 2010