Húnavaka - 01.05.1996, Blaðsíða 144

142
HUNAVAKA
ýtt var upp á liana. Bilið milli þeirra var svo langt að hægt var að koma
sæti eða ýtubeðju á milli þeirra.
Ef fúlgan var ekki mjðg löng var vörpunni oftast komið fyrir við
enda hennar og var þá hafður aflíðandi halli á honum. Staurnum var
komið fýrir uppi í heyinu þar sem beðjan átti að lenda. Kaðalþræðirn-
ir lágu á heyinu og jörðinni. Teinunum var stungið í jörðina svo varp-
an drægist ekki til þegar heyið var dregið upp á hana.
Þegar búið var að koma vörpunni fyrir var heyi ýtt upp á hana eða
það var dregið. Þegar ýtt var að fúlgu voru hestarnir látnir koma beðj-
unni viðstöðulaust upp á vörpuna áður en ýtan var losuð frá.
Þegar beðjan eða sætið var komið upp á vörpuna voru teinarnir los-
aðir, kaðalþættirnir teknir saman og bundið að með kaðli sem lagður
var )41r beðjuna og fúlguna í dráttarbúnað. Síðan var tekið í og valt
beðjan þá upp í fúlguna. Oft var staðið á staurnum svo hann drægist
ekki til. Þegar beðjan var komin upp í fúlguna var henni dreift með
heykvísl.
Ef ekki var aðstaða til að draga beðjurnar upp á endunum var vörp-
unni komið fýrir við hlið fúlgunnar. Hægtvar að færa hana til eftir því
hvar beðjan átti að koma. Staurinn mátti ekki vera svo langt inni á
heyinu að beðjan ylti yíir fúlguna. Að öðru leyd gengu atburðir eins
fýrir sig og fýrr er lýst.
Mikill vinnusparnaður og hagræði var að því að nota vörpu. Tveir
dráttarhestar gátu dregið um tveggja hesta beðjur upp í fúlgur á
þennan hátt. Þegar dráttarvélin kom var hún notuð til að taka í kað-
alinn og var þá hægt að setja enn stærri beðjur og sæti á vörpuna.
Hestar voru mjög nærtækt og ódýrt vinnuafl á árunum 1920-60. Að
jafnaði voru 8 vinnuhestar í Brekku á tímabilinu. Búið var frekar
luossmargt. Uppeldi á vinnuhestum olli sáralitlum útgjöldum. Upp-
eldi og tamning fór að langmestu leyti fram á býlinu sjálfu.
Skýr munur var gerður á vinnuhestum og reiðhestum. Þeir hestar
sem voru viljugir, höfðu góðan gang og aðra reiðhestskosd voru alls
ekki notaðir sem dráttarhestar. Þeir voru í mesta lagi notaðir undir
heyband. Unt helgar þegar fólk lyfti sér upp vildi það hafa reiðhesta
sína óþreytta.
Þegar farið var að temja trippi kom fljótlega í ljós hvort það væri
reiðhestsefni eða ekki. Ef útséð var um að það yrði reiðhestur í fram-
tíðinni var það tamið með tilliti til þess að það yrði vinnnhestur.
Vinnuhestar voru ekki sérstaklega ræktaðir en þurftu að hafa vissa
eðliskosti svo þeir gætu kallast góðir. Þeir þurftu fýrst og fremst að