Húnavaka - 01.05.2003, Blaðsíða 130

128
H U NAVAKA
ir Skemmuvöllur. Vestan við kirkjuna og neðra íveruhúsið heitir Kirkju-
völlur. Utan við þann völl heitir Hesthúsgrund. Ofarlega á grundinni var
hesthús sem nú er horfið. Eyri heitir svæðið við Hlíðará suður og niður
frá kirkjunni og líka upp með ánni upp að garðsenda. A milli húsa heit-
ir svæði neðarlega í túninu og Undirbakki þar fyrir neðan. Ytra-tún heit-
ir stór gamall túnauki frá tíð föður míns sem er samtengdur gamla
túninu. Neðan við túnið er stórt svæði er kallast Sandur en er að mestu
leyti grasigróin slétta er nær frá Hlíðará og langt út fyrir túnið þar sem
Svartá fellur að háum bakka er kallast Svartibakki.
Faðir minn var mikill bóndi. Hann byggði upp öll hús á jörðinni en
ekkert af þeim var úr varanlegu efni. Hann byrjaði á því að byggja kirkju
úr timbri árið 1888.
„Það var mikið gæiumerki", sagði Árni á Geitaskarði. Yfirsmiður var
Þorsteinn smiður frá Sauðárkróki. Iveruhús úr timbri byggði hann árið
1892, sunnan við gamla torfbæinn, er Klemenz afi minn byggði. Yfirsmið-
ur var Einar á Síðu. Eg fæddist í gamla bænum á sama ári sem nýja hús-
ið var byggt.
Oll peningshús byggði hann. Veggir voru úr torfi og grjóti. Hlöður
byggði hann við livert hús. Vöru hlöðurnar sjö að tölu, allar grafnar í
jörðu og kjallarar þeirra hlaðnir úr gijóti. Það sem var ofanjarðar var úr
timbri er var klætt með þakjárni. Þök fjárhúsa voru reft með timbri og
þakin torfi. Hús þessi voru dreifð um túnið. Á niðurtúni mynduðu þau
ferhyrning. Oll þessi hús hétu eitthvað. Á niðurtúni, Samstæðuhús, Torf-
hlöðuhús, Syðsta og neðsta hús, Ysta og neðsta hús og Grundarhesthús.
Efsta hús á upptúni var Hrútakofi um 100 m frá þeim. Hesthúskofi innan
túngirðingar ofan við Hringhóla eyðilagðist af snjóflóði úr Bæjargili. Síð-
ast byggði faðir minn fjárhús og hlöðu stutt frá bænum. Torfkirkjan og
toríbærinn voru jöfnuð við jörðu. Eftir stóð skemma og smiðja á hlað-
inu. Skemman var rifin svo að sveitungarnir gætu byggt þar þinghús og
samkomuhús. Oll hús sem faðir minn byggði eru nú fallin nema kirkjan.
Hún er enn nothæf til guðsþjónustu þótt hún sé orðin köld í vetrarveðr-
um.
Faðir minn var á undan sínum tíma með túnræktina. Eitt vorið lét
hann slétta sjö dagsláttur á óræktarmó við túnið. Tveir menn tóku að sér
þetta verk. Annar var Sigfús Eyjólfsson er þá bjó í Bólstaðarhlíð á móti
föður mínum. Hinn var Sigurður er síðar varð mikill bóndi og trúmaður
á Egg í Skagafirði. Þegar þessum og öðrum jarðabótum var lokið var Ból-
staðarhlíðartún annað stærsta tún á Norðurlandi. Túnið á Hólum í
Hjaltadal var eina túnið sem var stærra.
Vatnsleiðsla var leidd í bæ og fjós árið 1912. Var það fyrsta vatnsleiðsl-
an þeirrar tegundar hér í sveit. Var leiðsla þessi 300 faðma löng. Skurður-
inn var tvær álnir á dýpt og tók Sigfús Eyjólfsson að sér að grafa hann.
Áður voru kýr reknar tvisvar á dag að Hlíðará og þeini brynnt þar.
Faðir minn hlóð garða um tún sitt á þrjá vegu og girti það með gadda-