Dagblaðið Vísir - DV - 14.01.2009, Blaðsíða 14

Svarthöfða var brugðið, og fannst illa vegið að sínum manni, þegar Robert Wade sagði að réttast væri að gera
Davíð Oddsson seðlabankastjóra að
sendiherra Íslands á Vanúatú. Í fyrstu
taldi Svarthöfði að þetta yrði Davíð
til hinnar mestu háðungar, eins og
Wade meinti það svo sannarlega. En
svo hugsaði Svarthöfði málin betur og
komst að því að kannski er þetta ekki
svo galið.
Við skulum ekki gleyma því að það er fyrir tilstuðlan Dav-íðs sem Ísland og Vanúatú eru yfir höfuð í stjórnmála-
sambandi. Þetta gerðist árið 2004
(þegar Íslendingar voru í framboði
til öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna
– en það er allt önnur Ella). Að vísu
var það ekki Davíð sem undirritaði
yfirlýsinguna um stofnun stjórnmála-
sambands milli ríkjanna. Sá heiður
féll í skaut Geir H. Haarde sem sótti
allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna
í fjarveru Davíðs. Og skrifaði þá líka
upp á stjórnmálasamband við Míkró-
nesíu og Gíneu-Bissá. Þá var líka lögð
áhersla á það í tilkynningu frá utan-
ríkisráðuneytinu að öll ríkin
reiddu sig á fiskveiðar sem
mikilvæga atvinnugrein.
Og hver þekkir betur
en Davíð Oddsson
mikilvægi þess að
hlúa vel að fiskistofn-
um? Hver veit betur
hvernig á að byggja
upp gott fiskveiði-
stjórnunarkerfi?
Davíð væri því ekki
aðeins góður fulltrúi
Íslands á Vanúatú
heldur gæti
hann
líka
verið góður ráðgjafi þarlendra stjórn-
valda.
Við megum heldur ekki gleyma því að margt er líkt með Íslandi og Vanúatú. Bæði lönd (og Ísland einkum
eftir bankahrunið) byggja útflutnings-
tekjur sínar á tiltölulega fáum stoðum.
Bæði löndin eru langt frá helstu mörk-
uðum sínum. Bæði eru eyríki sem eru
viðkvæm fyrir náttúruhamförum.
Svo má ekki gleyma því að skattalöggjöf Vanúatú og hugmyndafræði Davíðs í skattamálum styðja vel hvor
við aðra. Vanúatú hefur verið lýst
sem skattaparadís og það með réttu.
Áhersla hefur verið lögð á lága skatta.
Þannig eru helstu skatttekjur stjórn-
valda í formi tolla og 12,5 prósenta
virðisaukaskatts. Skattafrelsið á ekki
síst við þegar kemur að fyrirtækjum
enda hafa þau mörg
hver flykkst þangað
með starfsemi sína.
Þar til á síðasta ári
gátu innistæðueig-
endur á Vanúatú líka
verið öruggir um
að skattayfirvöld í
heima-
landi þeirra fengju aldrei að vita af
þeim reikningum sem þeir ættu í
skattaparadísinni í Suðurhöfum. Því
miður hafa óvinir skattgreiðenda við
stjórnvölinn í ríkjum á borð við Ástr-
alíu og fleiri viðskiptalönd þrýst á hin
frjálslyndu stjórnvöld á Vanúatú að
herða reglur um bankastarfsemi. Því
ætla Vanúatar nú að gera bankakerfið
sitt gegnsærra en verið hefur.
Svo má ekki gleyma því sem er kannski helsti kosturinn við að senda Davíð til Vanúatú. Þarna getur hann safnað kröftum og
snúið aftur líkt og Napóleon gerði eftir
útlegð sína á Elbu. Þá hafði Frakk-
landskeisari beðið ósigur á vígvöllum
Evrópu en stóð upp á ný og sneri aftur
til valda. Gleymum því heldur ekki að
níunda sería Survivor-þáttanna var
tekin upp á Vanúatú. Og hver er meiri
pólitískur Survivor en Davíð Odds-
son?
Nema auðvitað að útlegðin á Vanúatú væri ekki eins og tímabundin útlegð Napó-leons á Elbu heldur svipaði
meira til seinni útlegðar hans, á St.
Helenu í órafjarlægð frá Evrópu og
fyrri völdum.
Miðvikudagur 14. janúar 200914 Umræða
SkattaparadíS davíðS
svarthöfði
spurningin
„Ef þetta er
jólasnjórinn í lífi
Íslendinga á
þessum tímum,
þá fagna ég því
með fólki,“ segir
Siggi stormur.
jólin á Íslandi
voru rauð víðs
vegar um land en
í gær byrjaði skyndilega að snjóa í
reykjavík og var færðin á höfuðborg-
arsvæðinu erfið á köflum.
Er jólaSnjórinn
lokSinS kominn?
sandkorn
n Guðlaugur Þór Þórðarson heil-
brigðisráðherra virtist vera í veru-
legum bobba eftir að Sigurbjörg
Sigurgeirsdóttir, stjórnsýslufræð-
ingur og framsögumaður á borg-
arafundi, upplýsti að „ráðherra“
hefði hringt
í hana og
verið með
hótanir.
Mátti skilja á
Sigurbjörgu
að starfsör-
yggi hennar
yrði ógnað
ef hún væri
ekki varkár í orðum. Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir skar hann hins
vegar úr snörunni með yfirlýsingu
um að hún væri ráðherrann. Hún
hefði hins vegar aðeins skorað á
Sigurbjörgu af vinsemd að tala af
„varfærni“.
n Fækkun útgáfudaga hjá Frétta-
blaðinu er til marks um þá nauð-
vörn sem íslenskir fjölmiðlar
standa í þessa dagana. Ari Ed-
wald, útgefandi Fréttablaðsins,
hefur tekið rækilega til hendinni
í sínu fyrirtæki en betur má ef
duga skal í
samkeppni
við ríkisrek-
ið Morgun-
blaðið sem
er með opið
tékkhefti á al-
menning. Það
var þó dálítið
skondið að
lesa þau ummæli Jóns Kaldal,
ritstjóra fríblaðsins, að niður-
skurðurinn væri í raun stórsókn.
Einhver kynni að tala um veru-
leikafirringu.
n Prófessorinn Robert Wade
sem varaði hvað fyrstur við hruni
íslenska efnahagskerfisins gerði
mikla lukku á borgarafundinum
í Háskólabíói þótt hann hefði
fram að færa hroðalega framtíð-
arspá fyrir Ísland. Hann fór yfir
hin hastarlegu viðbrögð vegna
greinar hans og þótti vænst um
það þegar Geir H. Haarde sagði
að gagnrýni hans væri jafnmikils
virði og kjallaragrein í DV.
n Hannes Hólmsteinn Gissur-
arson skrifaði grein um íslenska
efnahagsundrið í Wall Street
Journal í upphafi árs 2004.
Greinin bar yfirskriftina „Krafta-
verk á Íslandi“ og fjallaði um það
hvernig Íslendingar urðu ein
ríkasta þjóð Evrópu. Í greininni
segir Hannes: „Af hverju gerð-
ist þetta á Íslandi? Hin alþjóð-
lega frjálshyggjuvæðing sem
gekk yfir heiminn átti þátt í því.
Frjálshyggjuhagfræðingar eins
og Friedrich Von Hayek, Milton
Friedman og James Buchanan
heimsóttu
allir landið á
níunda ára-
tugnum og
höfðu ekki
aðeins áhrif
á Hr. Odds-
son heldur
líka á marga
af hans kyn-
slóð. Hægrimenn unnu í hinni
hugmyndafræðilegu baráttu hér
á landi.“ Nú er spurning hvort
kraftaverkið sem Hannes lýsir
hafi breyst í martröð og hverjum
beri um að kenna.
LyngháLs 5, 110 Reykjavík
Útgáfufélag: Útgáfufélagið Birtíngur ehf.
Stjórnarformaður: hreinn Loftsson
framkvæmdaStjóri: elín Ragnarsdóttir
ritStjórar:
jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
fréttaStjórar:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
og Þórarinn Þórarinsson, toti@dv.is
auglýSingaStjóri:
ásmundur helgason, asi@birtingur.is
dv á netinu: dv.is
aðalnúMer: 512 7000, ritstjórn: 512 7010,
áskriftarsÍMi: 512 7080, auglýsingar: 515 70 50.
Umbrot: dv. Prentvinnsla: landsprent. Dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
„Ef ég væri ekki
væskill þá
myndi ég berja
fíflið sem braust
inn í bílinn minn
um helgina.“
n Sigmar Guðmundsson sjónvarpsmaður á RÚV
á Facebook-síðu sinni. - Fréttablaðið
„Ég reyni að
gera 200
armbeygjur
áður en ég fer í
flug.“
n Magnús Scheving um hvernig hann heldur
sér í formi á meðan hann ferðast um heiminn að
kynna Latabæ. - telegraph.co.uk
„Það er langur vegur frá
að menn séu sáttir.“
n Trúnaðarmaður Jarðborana en laun
verkamanna hafa lækkað um 25% en yfirmanna
og stjórnendanna aðeins 10%. - DV
„Mér fannst
klárt að eitthvað
væri ekki í lagi.“
n Dieter Samson, 65 ára
Þjóðverji, sem segist ekki hafa vitað að í bíl hans
leyndust 20 kíló af hassi og 1,7 kíló af amfetamíni
þegar hann kom með Norrænu. - DV
„Líklega er erfiðasti hluti
þessara umbreytinga
framundan en ekki að
baki.“
n Raffaella Tenconi, hagfræðingur Straums í
London, um að róðurinn eigi bara eftir að
þyngjast í íslensku efnahagslífi. - DV
„ Það er „tótal ríspekt“
fyrir Bó af minni hálfu.”
n Bubbi Morthens segir ekki grunnt á því góða
milli hans og Björgvins Halldórssonar. -Fréttablaðið
Seinni kreppa Íslands
Leiðari
R íkisstjórnin er í þann veginn að koma Íslendingum inn í aðra kreppu. Þessi kreppa er ekki á hagfræðilega sviðinu eins og sú sem nú er að hefjast, heldur því félagsfræðilega. Og yfirvöld munu sýna fram á vanhæfni sína á félagsfræði-
lega sviðinu, rétt eins og þau flæktu fæturna í grundvallarhagfræði.
Báðar þessar kreppur spretta af spillingu stjórnmálamanna. Það
mætti hindra seinni kreppuna með því að leyfa kosningar og því
er hún fyrst og fremst á ábyrgð Samfylkingarinnar og Sjálfstæðis-
flokks: 1. Atgervisflótti verður þegar ungt og hæft fólk yfirgefur land-
ið, því það getur ekki treyst yfirvöldum, sem ráða beint eða óbeint
yfir nánast öllum fyrirtækjum og stjórna þeim í eigin hag en ekki al-
mennings. 2. Siðrof verður hjá þeim sem sjá að þeir einir gjalda fyrir
kreppuna sem eiga síst sök á henni. Þetta leiðir af sér aukna glæpa-
tíðni, skemmdarverk og í versta falli óhæfuverk eða byltingarástand.
3. Siðferðisþrek þeirra sem ákveða að sætta sig við spillt stjórnvöld
minnkar. Spillingin verður sjálfsagður hluti lífsins. Þetta á sér for-
dæmi í mörgum öðrum löndum. 4. Stjórnkerfið sýkist enn meira.
Sekir stjórnmálamenn neyðast til að ráða fyrst og fremst fólk sem er
þeim persónulega hliðhollt og ólíklegt til þess að ganga gegn þeim.
Klíkuskapur hinna óhæfu festir rætur enn dýpra í stjórnkerfinu.
Endanleg afleiðing þessa verður að endurreisn Íslands verður á
brengluðum grunni og lífskjör í landinu versna enn. Klíkuskapur og
spilling aukast, gegnsæi minnkar, atgervisflóttinn eykst enn, glæpa-
tíðni hækkar, siðferðisþrek þjóðarinnar til að veita aðhald lamast og
tækifæri fólks til að komast áfram á eigin forsendum minnka. Fé-
lagsfræðilega kreppan mun hafa hagfræðileg áhrif til lengri tíma en
sú fyrri.
Samtrygging hinna seku er sýkingin í stjórnkerfinu sem kæfir í
fæðingu drauminn um heilbrigt lýðræði á rústum blekkingarinn-
ar. Vandinn er sá að bæði kosningar og eðlilegt lýðræði eru andstæð
hagsmunum þeirra stjórnmálamanna sem drógu þjóðina fram af
hengifluginu. Því er nauðsyn að lýðurinn ráði.
jón trauSti rEyniSSon ritStjóri Skrifar. Félagsfræðilega kreppan mun hafa hagfræðileg áhrif til lengri tíma en sú fyrri.
bókstafLega