Dagblaðið Vísir - DV - 20.12.2010, Blaðsíða 11

Fréttir | 11Mánudagur 20. desember 2010
„Þetta er grundvallaraðför að því sam-
komulagi sem ríkt hefur um umferð-
ina hér á landi. Þetta er ekki ákvörð-
un sem sæmandi er einum ráðherra
að taka – með einu pennastriki,“ seg-
ir Runólfur Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra bifreiðaeigenda
um áform stjórnvalda í vegagerð.
Til stendur að innheimta vegtolla
allt í kringum Reykjavík og greiða
þannig fyrir þær stóru fyrirhuguðu
vegaframkvæmdir sem í bígerð eru.
Ef fer sem horfir verða risin tollahlið
á Reykjanesbraut, á Vesturlandsvegi
og á Suðurlandsvegi eftir um fimm ár.
Því til viðbótar er fyrirhugað að inn-
heimta veggjöld við Vaðlaheiðargöng
fyrir norðan, þegar þau verða tilbúin
árið 2013 eða 2014.
Dýr Suðurlandsvegur
Í kynningu Hreins Haraldssonar
vegamálastjóra, sem DV hefur und-
ir höndum og ber yfirskriftina „Sam-
starf við lífeyrissjóðina um verkefni í
vegagerð“, má sjá drög að þeim hug-
myndum sem í mótun eru.
Þar er búið að teikna upp dæmi
eða hugmynd að innheimtu á Suður-
landsvegi. Til stendur að reisa fjögur
tollhlið á leiðinni frá Reykjavík til Sel-
foss. Við hvert hlið verða innheimtar
á bilinu 80 til 120 krónur. Samkvæmt
þessari hugmynd, sem vegamála-
stjóri segir þó að alls ekki fullmótaða,
mun það kosta Selfyssing sem vinn-
ur í Reykjavík, 400 krónur að aka í
vinnuna. Annað eins mun það líklega
kosta hann að keyra heim. Reikn-
að er með að eitt hliðið verði á milli
Hveragerðis og Selfoss en FÍB hefur
bent á að í ljósi mikils niðurskurðar
heilbrigðisþjónustu í Hveragerði geti
Hvergerðingar þurft að greiða vegtoll
fyrir það eitt að fara til læknis á Sel-
fossi.
Fram kemur að gert sé ráð fyrir því
að framkvæmdirnar við Suðurlands-
veg kosti nærri 20 milljarða króna og
að vegtollum sé ætlað að standa alfar-
ið undir þeim kostnaði. Framkvæmd-
um á að verða lokið árið 2015.
Ekkert búið að ákveða
Ekki er útlistað hvar tollhlið á Reykja-
nesbraut koma til með að vera en
fram kemur þó í kynningunni að þar
ættu að verða tvær til fjórar stöðvar.
Framkvæmdin sem á að fjármagna
telur 8 kílómetra, kaflinn næst Hafn-
arfirði, en vegstæðið verður fært
nokkuð frá álverinu í Straumsvík.
Framkvæmdum á að ljúka árið 2014.
Framkvæmdin sem á að fjár-
magna með tollum á Vesturlandsvegi
er við Kjalarnes en hún mun kosta
á bilinu 2,5 til 6,7 milljarða króna
og greiðist með vegtollum. Fram-
kvæmdum við þá breikkun á að ljúka
2014.
Þá stendur til að lífeyrissjóðirnir
fjármagni líka Vaðlaheiðargöng, sem
eru 8,9 kílómetrar að lengd og munu
kosta um 7,4 milljarða króna.
Í kynningunni segir að við núver-
andi aðstæður sé ríkinu ekki fært að
taka lán fyrir framkvæmdum og þess
vegna geti þetta fyrirkomulag verið
hentugt. Auk þess þurfi að auka at-
vinnu og fjárfestingu í landinu og
að „arðbær verkefni kunni að vera
áhugaverður fjárfestingarkostur fyrir
lífeyrissjóðina,“ eins og það er orðað.
Ætlunin sé að veggjöld standi alfarið
undir kostnaði við framkvæmdirnar –
þær verði sjálfbærar.
Í kynningunni kemur einn-
ig fram að stofna eigi tvö opinber
verkefnis félög til að halda utan um
þessar framkvæmdir. Þá sé stefnt að
ómönnuðum gjaldstöðvum og sjálf-
virkri gjaldtöku sem tefji umferð lítið
eða ekkert. Um sé að ræða GPS-mæl-
ingu með gervihnöttum en ekki er
búið að fullmóta þessar hugmyndir
frekar en aðrar sem lúta að þessum
verkefnum.
Í stað eldsneytisskatta
„Ef á annað borð verður undirritað
samkomulag við lífeyrissjóðina eða
aðra um að lána fé í þessar fram-
kvæmdir, eins og allt bendir nú til,
þá verða þau lán greidd til baka með
veggjöldum,“ segir hann. Spurður
hvort til standi að setja upp tollahlið
á öðrum vegum úr borginni, til dæm-
is Þingvallaleið, segir hann að það
standi ekki til. „Fyrst og fremst er ver-
ið að tala um þessar þrjár leiðir,“ segir
hann og bætir við að þessar vegafram-
kvæmdir eigi að auka umferðaröryggi
og auka flæði í umferðinni í kring-
um höfuðborgarsvæðið. Fólk hafi þá
val um að fara um tvöfalda og örugga
vegi gegn gjaldi eða aðra vegi.
Hreinn ítrekar að ekkert sé búið að
ákveða um tilhögun þessara tollhliða,
staðsetningar þeirra eða upphæðir
veggjalda. Þessar fyrirætlanir séu
hins vegar angi af stærri breytingu. Til
standi að hætta að gera þær grund-
vallarbreytingar á vegamálum að fé til
vegakerfisins verði innheimt í gegn-
um rafræna vegtolla í stað þess að rík-
ið leggi álögur á eldsneyti, eins og nú
sé gert. Hann segir að nú bíði menn,
bæði stjórnvöld hér heima og önnur
víðs vegar um Evrópu, eftir að tækn-
in verði orðin nógu góð til að hægt
sé að innheimta veggjöld með GPS-
mælingum. Hreinn segir aðspurð-
ur að miðað sé við að veghliðin verði
þannig úr garði gerð að þau tefji ekki
umferð; fólk þurfi ekki að stoppa eða
hægja á sér. Sú tækni eigi að vera orð-
in til á árunum 2015 til 2018 og því
bíði stjórnvöld róleg eftir því að tækn-
in verði orðin nógu góð.
Dýrt kerfi
Runólfi Ólafssyni hjá FÍB líst afar illa
á að þegnar samfélagsins verði und-
ir smásjá yfirvalda í gegn um GPS-
tækni. Hann bendir enn fremur á að
Hollendingar hafi til að mynda verið
búnir að ákveða að taka upp slíkt kerfi
árið 2017 en að því hafi verið frestað
vegna þess hve dýrt sé að koma þessu
upp. „Í sextán milljóna manna landi
þótti þetta of dýrt. Ég sé ekki fyrir mér
að strjálbýlasta land Evrópu, sem tel-
ur 315 þúsund íbúa, taki upp slíkt
kerfi,“ segir hann og bætir við að í
Noregi sé til að mynda gert ráð fyrir
að kostnaðurinn við innheimtu veg-
gjalda nemi 15 prósentum af inn-
heimtugjaldi.
Runólfur segist sjá fyrir sér að veg-
tollarnir verði viðbótarkostnaður fyr-
ir bifreiðaeigendur við þá 33 milljarða
sem ríkissjóður fái í formi eldsneytis-
skatta á hverju ári. „Hugmyndirnar
miða að því að innheimta um þrjá
milljarða króna í formi vegtolla á ári,“
segir hann og bætir við að 450 millj-
ónir muni árlega fara í að starfrækja
GPS-kerfið. Hann segist vilja fara bet-
ur með peningana en þarna sé gert
ráð fyrir. „Þarna á að stofna opinber
hlutafélög við hlið Vegagerðarinn-
ar sem eiga að halda utan um þessar
framkvæmdir. Hvað mun það kosta?,“
spyr hann og bætir við að vel mætti
draga úr kostnaði við fyrirhugað-
ar vegaframkvæmdir til dæmis með
því byggja 2+1 vegi í stað 2+2, eins og
áætlað sé.
Runólfur segir enn fremur að til-
tölulega stutt sé í að þessi hlið verði
að veruleika en harmar að umræða
um þetta breytta fyrirkomulag hafi
ekki farið fram. „Við höfum rekið okk-
ur á að það getur verið afdrifaríkt að
afhenda hlutafélögum gæði almenn-
ings. Mér finnst ráðherra eða ráðherr-
ar ekki þess umkomnir að taka þessa
ákvörðun án kynningar, kosninga eða
umræðu,“ segir hann og bætir við að
hann efist um að fyrirhuguð tollhlið
verði til þess fallin að bæta ímynd líf-
eyrissjóðanna í landinu.
Vegtollar á
Suðvesturlandi
Á kortinu má sjá hugmynd
Vegagerðarinnar um hvar veghlið
á Suðurlandsvegi koma til með að
vera. Ekki er að finna hugmyndir að
því hvar hliðin á Rekjanesbraut og
Vesturlandsvegi eiga að vera – DV
merkir þau hér inn til viðmiðunar.
Tekið skal fram að ekki er búið að
ákveða staðsetningar tollhliðanna
eða verð.
Selfoss
Mosfellsbær
Njarðvík
Hafnarfjörður
Baldur Guðmundsson
blaðamaður skrifar baldur@dv.is
Tollmúr umhverfis
höfuðborgarsvæðið
n Stefnt að vegtollum umhverfis allt höfuðborgarsvæðið eftir fimm ár
n 400 krónur úr borginni til Selfoss n FÍB gagnrýnir áformin harðlega„Ég sé ekki fyrir
mér að strjálbýl-
asta land Evrópu, sem
telur 315 þúsund íbúa,
taki upp slíkt kerfi
90 k
r.
120
kr.
80
kr
.
110
kr
.
Reykjavík