Dagblaðið Vísir - DV - 23.03.2011, Síða 16

16 | Erlent 23. mars 2011 Miðvikudagur
Kínverjar kaupa
upp Bordeaux
Stjórnarsinnar, hliðhollir Muamm-
ar al-Gaddafi leiðtoga Líbíu, hafa
verið duglegir við að hneppa blaða-
og fréttamenn í varðhald og halda
þeim í gíslingu. Á þriðjudagsmorgun
var ákveðið að sleppa fjórum þeirra,
en gíslarnir eru allir bandarískir og
starfa fyrir The New York Times.
Eru þeir nú komnir til Túnis í öruggt
skjól og lýstu fyrir fjölmiðlum ótta-
blandinni reynslu sinni, en þeir voru
í haldi um sex daga skeið. Eina kon-
an í hópnum, ljósmyndarinn Lynsey
Addario, þurfti að þola mikla kyn-
ferðislega áreitni á meðan henni var
haldið í gíslingu.
Blaðamennirnir fjórir voru stadd-
ir á átakasvæði stjórnarsinna og bylt-
ingarmanna nálægt borginni Ajda-
biya í austurhluta Líbíu þegar þeir
ákváðu að flýja þar sem of mikil
hætta steðjaði að þeim. Líbískur bíl-
stjóri þeirra flutti þá brott en gerði
þau mistök að stöðva bifreiðina þar
sem stjórnarsinnar höfðu sett upp
vegatálma. Stjórnarsinnar notuðu
reipi, rafmagnssnúrur, víra og jafnvel
skóreimar til að binda blaðamenn-
ina og bílstjórann, en ekkert er vitað
um örlög hans.
Káfuðu á henni
Þar sem blaðamennirnir lágu á grúfu
með hendur bundnar fyrir aftan bak
heyrði Anthony Shadid, einn blaða-
mannanna, hvernig einhver skipaði
hermönnunum að skjóta þá í höfuð-
ið. „Síðan kallaði einhver úr fjarlægð
að ekki mætti drepa okkur þar sem
við værum bandarísk,“ sagði Shadid,
sem starfar alla jafna fyrir The New
York Times í Beirút.
Addario var hent upp í bifreið
ásamt hinum blaðamönnunum.
Hermennirnir sem gættu þeirra ráð-
færðu sig við samherja sína við hvern
vegatálma á leiðinni til Ajdabiya og
í hvert sinn sem það var gert voru
gíslarnir beittir barsmíðum. Addar-
io brast í grát eftir að hún var slegin
í höfuðið, en viðbrögð hermannanna
voru að hlæja að henni. Einn þeirra
tók þá að káfa á brjóstum hennar, um
leið og hann henti henni aftur inn í
bíl. „Það var gripið í mig og káfað á
mér. Hver einasti maður sem komst
nálægt okkur átti eftir að káfa á mér,
ég held að þeir hafi snert hvern ein-
asta hluta líkama míns.“
„Þú munt deyja í kvöld“
Í næstu bílferð hélt einn hermann-
anna um höfuð Addario og strauk
henni um hárið. „Hann strauk mér
um hárið á sjúklegan hátt á meðan
hann hvíslaði að mér í sífellu: „Þú
munt deyja í kvöld, þú munt deyja í
kvöld.““
Fyrstu nóttina sem blaðamenn-
irnir voru í haldi þurftu þeir að sofa
með hendur bundnar fyrir aftan bak
í aftursæti bifreiðar. Aðra nóttina
voru þeir leiddir í fangaklefa þar sem
þeir fengu tvær flöskur, aðra fulla af
vatni og hina tóma – svo að þeir gætu
kastað af sér vatni.
Mikill fögnuður
Gíslarnir fögnuðu frelsi sínu skiljan-
lega þegar til Túnis var komið. Bill
Keller, ritstjóri The New York Times,
gat ekki leynt gleði sinni. „Vegna
ástandsins í Líbíu gátum við ekki
tjáð okkur um blaðamennina fyrr
en þeir væru komnir í öruggt skjól í
Túnis. Nú getum við hins vegar fagn-
að.“ Keller vildi einnig skila sérstök-
um þakkarkveðjum til tyrkneskra
sendifulltrúa, sem hjálpuðu til við að
semja um að gíslunum yrði sleppt.
Bandarísk stjórnvöld neituðu að
senda fulltrúa, þannig að tyrknesk
stjórnvöld ákváðu að blanda sér í
leikinn og miðla málum.
Enn er ekki vitað um afdrif 13
blaða- og fréttamanna í Líbíu, en sex
þeirra eru líbískir. Hinir eru frá Al-Ja-
zeera fréttastöðinni, Agence France-
Presse auk ljósmyndara frá Getty
Images.
n Blaðamönnum New York Times, sem haldið var í gíslingu um sex daga
skeið, var sleppt á þriðjudag n Eina konan í hópnum þurfti að þola mikla
kynferðislega áreitni n Enn er ekki vitað um afdrif 13 blaðamanna í Líbíu„Hann strauk mér
um hárið á sjúk-
legan hátt á meðan hann
hvíslaði að mér í sífellu:
„Þú munt deyja í kvöld,
þú munt deyja í kvöld.“
Björn Teitsson
blaðamaður skrifar bjorn@dv.is
Bandarísk herþyrla særði sex uppreisnarmenn í björgunarleiðangri:
Bandarísk herþota hrapaði
Bandarísk herþota af gerðinni F-15E
hrapaði til jarðar nálægt borginni
Bengasi í Líbíu um hádegisbilið á
þriðjudag. Flugmennirnir tveir sem
voru um borð náðu að skjóta sér út
áður en þotan hrapaði. Flugmenn-
irnir hlutu aðeins minni háttar
meiðsl og er talið að þeir muni ná sér
að fullu. Annar þeirra er þegar kom-
inn í bandaríska flugmóðurskipið
USS Kearsarge í Miðjarðarhafi. Við
björgun hans var notuð herþyrla, en
flugmaður hennar sá vopnaða menn
hlaupa í átt til flugmannsins þeg-
ar hann var í þann mund að lenda.
Hann ákvað að skjóta í átt til þeirra
og sögðu sjónarvottar að alls hafi sex
særst alvarlega í skotárásinni. Sam-
uel Locklear, aðmíráll í bandaríska
sjóhernum, vildi ekki staðfesta þetta
í samtali við fréttamenn á þriðjudag.
Hann sagði hins vegar að rannsókn
yrði sett af stað til að komast til botns
í málinu.
Hinn flugmaðurinn er sagður vera
í öruggum höndum í Bengasi, höfuð-
stað uppreisnarmanna. Honum var
fagnað eins og hetju að sögn blaða-
manns breska blaðsins Daily Telegr-
aph sem var á staðnum. Younis Amr-
uni, 27 ára uppreisnarmaður, sagði
að flugmaðurinn hefði ekki haft neitt
að óttast. ,,Ég faðmaði hann að mér
og sagði honum ekki að óttast því við
værum vinir hans,“ sagði Amruni.
Flugmennirnir voru að sinna
loftgæslu til að framfylgja alþjóð-
legu flugbanni yfir Líbíu, sam-
kvæmt ályktun öryggisráðs Samein-
uðu þjóðanna númer 1973 sem var
samþykkt á fimmtudag síðastliðinn.
Bandamenn hófu skipulagðar loft-
árásir á valin skotmörk í Líbíu á laug-
ardag og hefur þeim verið fram hald-
ið hverja nótt síðan. Markmiðið er að
lama herlið Muammars al-Gaddafis,
sem hefur lýst því yfir að hann hygg-
ist berjast til síðasta manns.
bjorn@dv.is
Fjölmargir Frakkar naga nú neglurn-
ar af áhyggjum yfir því að þeir kunni
að missa eitt af því sem þeir eru hvað
stoltastir af. Um er að ræða franska
rauðvínið, sem er sennilega jafn
tengt, ef ekki tengdara, franskri þjóð-
arsál og baguette-brauðin, röndóttu
peysurnar og alpahúfur. Nánar til-
tekið eru það hin ríkulegu vínhéruð
sem er að finna nálægt borginni Bor-
deaux, sem hafa löngum verið flagg-
skip franskrar víngerðar, sem hverfa
nú óðum í hendur erlendra aðila – þá
hendur Kínverja sérstaklega.
Sívaxandi markaður
Eftir því sem tekjur Kínverja hafa auk-
ist jafnt og þétt undanfarin ár, hefur
neysla þeirra á hvers kyns vestrænum
lúxusvörum aukist í sama mæli. Þar
er rauðvín alls ekki undanskilið. Sam-
kvæmt vínverslunarráði Bordeaux,
Vinexpo, hefur útflutningur á vínum
frá héraðinu fjórfaldast á árunum
2004 til 2009 – fór úr verslun fyrir um
250 milljón dollara í upphafi tímabils-
ins í einn milljarð dollara í lok þess.
Búist er við að útflutningur eigi eftir
að aukast enn frekar, um ekki minna
en 54 prósent á næstu þremur árum.
Kínverjar elska Bordeaux
Það er nefnilega eitthvað við Bord-
Kynferðisleg áreitni
líbísKra hermanna
n Kínverskir fjárfestar hafa keypt upp stór svæði í vínræktarhéruðum í ná-
grenni við Bordeaux í Frakklandi n Kínverjar neyta rauðvíns í sífellt meira
mæli n Vínsérfræðingar ánægðir þó almenningur óttist erlend yfirráð
Björn Teitsson
blaðamaður skrifar bjorn@dv.is
Bordeaux-vín Á hverju ári eru seld vín
frá Bordeaux að andvirði 20 milljarða
dollara, eða sem samsvarar um 230
milljörðum íslenskra króna.
Átök í Líbíu Bandarísk herþota hrapaði til jarðar í nágrenni Bengasi á þriðjudag.