Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.2012, Blaðsíða 28

Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.2012, Blaðsíða 28
28 Viðtal 15.–17. júní 2012 Helgarblað T ómas lætur stundum tón- listina óma fram á gang af skrifstofu sinni. Skrifstof- an er á þriðju hæð gamla Landspítalans við Hring- braut. Þar inni á skrifborðinu er stafli af geisladiskum. Margir staflar reynd- ar. Læknanemar sem ganga fram hjá eru vanir tónaflóðinu. Tómas hlustar af ástríðu á tónlist. Stundum er það Wagner, stundum ómþýð rödd hins unga Valdimars sem hann hefur dá- læti á. Hann er aðeins 47 ára en þrátt fyrir það sinnir hann bæði starfi prófessors og yfirlæknis. Hann er í skurðlæknagallanum þegar blaða- maður hittir á hann á skrifstofunni. „Það var um nokkurs konar tilviljun að ræða,“ segir Tómas auðmjúkur um ástæðu þess að hann er ungur í svo umsvifamikilli stöðu. „Forveri minn, prófessor Jónas Magnússon, flutti af landi brott, fór til Bandaríkjanna þar sem hann tókst á við önnur verkefni. Þetta er náttúrulega staða sem losn- ar ekki á hverju ári, ekki einu sinni á 10 ára fresti.“ Kennari kveikti áhugann Tómas lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum í Reykjavík í júní 1985, kandídatsprófi í læknis- fræði við læknadeild HÍ í júní 1991 og tveimur árum síðar BS-prófi við sömu deild. Báðir foreldrar hans eru kennarar og frá unga aldri hafði hann mikinn áhuga á líffræði. Það var þó kennari í MR sem kveikti fyr- ir alvöru áhuga hans á læknisfræði. „Mér fannst alltaf gaman í líffræði þegar ég var í grunnskóla. En ég var með frábæran líffræðikennara í MR, Hálfdán Ómar, og ég held að hann hafi kveikt í býsna mörgum. Kennsla hans var mjög skemmtileg og lif- andi. Hann náði að snúa mér, ég var nefnilega alvarlega að spá í verkfræði framan af námi í MR. Sem betur fer fór ég í læknisfræði og fann strax að ég hafði valið rétt. Ég sé raunar aldrei eftir því sem ég ákvað að taka mér fyrir hendur og myndi velja sömu braut aftur. Svo ætlaði ég, þegar ég var búin með læknisfræðina, að verða hjartalyflæknir, aðallega vegna áhrifa frábærra kennara eins og Guðmundar Þorgeirssonar og fleiri hjartalækna. En svo eru það tilviljan- ir sem stundum grípa inn í. Ég var á kandídatsári þegar ég kynntist Jónasi Magnússyni skurðlækni sem þá var nýorðinn prófessor. Hann spurði nokkur okkar af hverju við spáð- um ekki í skurðlækningar. Ég ákvað að gefa skurðlækningum tækifæri og réð mig til hans. Það tókst með okkur góð vinátta en hann var frábær kennari og lifandi karakter. Það var gott að finna að skurðlækningarnar ættu við mig,“ segir hann frá. Eldskírn í Bandaríkjunum Að loknu fimm ára framhaldsnámi í almennum skurðlækningum, aðal- lega við sjúkrahúsið í Helsingjaborg í Svíþjóð, lagði hann stund á nám í hjarta- og lungnaskurðlækningum við háskólasjúkrahúsið í Lundi sem einnig er í Suður-Svíþjóð. Frá 1999 starfaði Tómas síðan sem sérfræðing- ur við hjarta- og lungnaskurðdeild háskólasjúkrahússins í Lundi en hélt svo til Bandaríkjanna veturinn 2001– 2002 þar sem hann var við störf við Brigham Harvard-háskólasjúkrahús- ið í Boston. Eftir rúmt ár í Boston hélt hann aftur til Lundar uns hann fékk stöðu hér heima á Landspítalanum haustið 2005. Með sérnámi bæði vestan hafs og austan náði hann að sameina kosti skandínavíska kerfis- ins og þess bandaríska þótt ólík séu. „Í Lundi var mjög stór skurð- deild, bæði hjarta- og lungnaskurð- deild, þar sem ég fékk frábæra þjálf- un og góða reynslu. Svo fór ég þaðan til Ameríku sem ungur sérfræðingur. Það var alltaf draumur hjá mér að fara þangað til náms en það hentaði okkur hjónum betur að halda til Sví- þjóðar, enda með tvö börn og konan átti kost á framhaldsnámi í listasögu í Lundi. Og þegar mér bauðst einn vetur að fara og starfa við Brigham Womens-sjúkrahúsinu í Boston sló ég ekki hendinni á móti því tækifæri. Þarna fékk ég tækifæri til að upplifa drauminn,“ segir hann og brosir. „Á þessu Harvard-háskólasjúkra- húsi átti ég spennandi ár, mest í hjartaskurðlækningunum þar. Það var verið að framkvæma hjartaflutn- inga, setja inn gervihjörtu og svona. Þessar aðgerðir gerðum við reyndar líka í Svíþjóð en í Bandaríkjunum var ferlið ólíkt. Það var meiri hraði á öllu og maður fékk svona nokkurs konar eldskírn. Ég gerði líka þá uppgötvun í Bandaríkjunum að ég hafði veðjað á gott nám í Svíþjóð. Svíarnir voru framarlega í því sem þeir voru að gera í hjarta- og lungnaskurðlækn- ingum, sem var ánægjulegt. Í Bandaríkjunum er einnig bara horft fram á veginn og það var hollt að kynnast því viðhorfi og það fyllti mann eldmóði. Það fylgir heilbrigðiskerfinu hér á Norðurlöndum svo mikið niður- skurðartal. Þarna var það ekki í kort- unum. Í staðinn var viðhorfið ávallt og öllum stundum: Hvernig getum við bætt okkur? Hvernig getum við fjölgað aðgerðum? Það helgast auðvitað líka af því að þar er annað kerfi. Sjúklingarnir eru tekjulind sjúkrahússins og koma hvaðanæva úr heiminum til að fara í aðgerð í Boston. Það var gagnlegt að kynnast þessum tveimur kerfum. Því hagkvæma og því framsækna. Ég lærði held ég fyrir mitt leyti að tvinna þau saman og reyni í dag að nýta það besta úr báðum.“ Eldmóður og hvatning Frá 2005 hefur Tómas verið sérfræði- læknir á brjóstholsskurðlækninga- deild LSH og fluttist heim til barna og eiginkonu sem voru komin heim nokkrum árum áður. Árið 2008 fékk hann stöðu pró- fessors. Hann er með yngri prófess- orum á landinu og er þekktur fyrir að vera aðgengilegur og miðla þekkingu áfram á lifandi máta. Hann er fullur eldmóðs og öfundar nemendur sína af því mikla vali sem þeim stendur til boða, til að mynda í stofnfrumufræð- um og genarannsóknum. „Ég fór aftur til Svíþjóðar í nokk- ur ár eftir árið í Boston. Var svolítið að bíða eftir því að fá stöðu hérna heima. Svo fékk ég hana. Það var 2005 og ég er því búinn að vera hér heima í tæp sjö ár. Svo fékk ég fyrir fjórum árum prófessorsstöðu við læknadeildina. Ég þori varla að segja frá því hversu gaman ég hef af því að kenna,“ segir hann og hlær. „Ég var auðvit- að dálítið ungur þegar ég fékk þetta starf. Það er dálítið skrýtið, vegna þess að stundum finnst mér ekkert rosalega langt síðan ég fór úr hreiðr- inu sjálfur. Starfið er afar margþætt. Það eru rannsóknirnar sem ég sinni, þar erum við oft að kanna ókönnuð lönd og bæta þekkingu. Við höfum mikið verið að kanna árangur af aðgerðum, kanna hvað gengur vel og hvernig við getum látið hlutina ganga betur, til dæmis bætt lifun sjúklinga. Þetta eru í rauninni klínískar rann- sóknir sem hafa verið gerðar víða um lönd en hefur vantað í skurðlækning- um á Íslandi. Í rannsóknarteyminu vinna læknanemar og ungir læknar í rannsóknum, oft í frítíma sínum, og það hefur verið gríðarlega gefandi að sjá þessa krakka vaxa og dafna. Fara á þing erlendis og sum þeirra hafa fengið verðlaun fyrir rannsóknirnar. Þá kemur kennarinn upp í mér og ég kann vel við þá tilfinningu. Ég verð stoltur. Mér finnst líka mjög gaman að halda fyrirlestra og fara kennslu- stofuganginn. Hann er á föstudögum og þau ganga með mér til sjúkling- anna eftir stutta kynningu frá mér. Við köstum á milli okkar hugmynd- um og ég reyni að hafa kennsluna bæði lifandi og praktíska. Ég held að þau hafi verið mjög ánægð með þennan hluta námsins þótt ég viðurkenni það alveg að ég set svolitla pressu á þau. Spyr: Hvað myndir þú gera? og þau eru kannski ekki viss og þá segi ég: Þú verður að vera viss! Ég fæ þau til að taka afstöðu og það er mikilvægt. Því þeim mun verða á í messunni en þá læra þau líka á því. Maður verður að hugsa hratt. Ég er oft með kennslustofu- ganginn á ensku og tek með erlenda nema sem eru á deildinni, og veit það sjálfur að þetta hefði ekki verið tekið gilt þegar ég var í námi. Við vor- um ekki eins góð í ensku og krakk- arnir eru núna. Þau eru svo ótrúlega dugleg, þessir krakkar. Það skiptir mig miklu máli að hvetja þau áfram. Ég fékk sjálfur þessa hvatningu og hún skiptir máli. Í Bandaríkjunum lærði maður hvernig hægt er að hvetja ungt fólk áfram, hvetja það til að stunda rannsóknir og nota áhuga- svið sitt og færni til hins ýtrasta, enda eru þeir snillingar í að ná því besta úr öllum. Að vera hvetjandi og jákvæð- ir.“ Komst í heimsfréttirnar Tómas komst í heimsfréttirnar fyrir stuttu þegar birt var grein sem hann vann með vísindamönnum við Karolinska-sjúkrahúsið í Stokk- hólmi, University College í Bretlandi og Harvard Bioscience um fyrstu plastbarkaígræðsluna í heimi. Greinin var birt í The Lancet, einu virtasta vísindatímariti heims. Barkaþeganum, Andemariam Teklesenbet Beyene, 36 ára nem- anda frá Erítreu við Háskóla Íslands, heilsast vel og Tómas er stoltur af sjúklingi sínum sem hann lagði lið á margvíslegan máta fyrir utan að taka þátt í að bjarga lífi hans. „Ég kynntist Andemariam fyrir þremur árum þegar hann kom fyrst á bráðamóttökuna. Hann var þá í andnauð og mjög mikið veikur. Í heimalandi sínu hafði hann verið greindur með astma og þeirri með- ferð haldið áfram hér heima. En þetta var krabbamein. Æxli á stærð við litla golfkúlu var farið að þrengja að öndunarvegi hans. Hann var settur í bráðaaðgerð þar sem átti að fjarlægja mest af æxlinu og ná sýni úr því til að sjá hvers eðlis það væri. Bara til þess að hann gæti andað. Í þessari aðgerð blæddi rosa- lega frá æxlinu sem óx nálægt stór- um æðum til og frá hjartanu. Þá var ég kallaður til sem hjartaskurðlækn- ir og varð að gera hjá honum bráða- aðgerð og tengja hann við hjarta- og lungnavél. Í þeirri aðgerð varð aðalatriðið að stoppa blæðinguna. Ég gat tekið Tómas Guðbjartsson, yfirlæknir á skurðlækningasviði og prófessor í skurðlæknisfræði, átti þátt í að bjarga lífi Andemariam Teklesenbet Beyene, sem hingað var kominn til náms alla leið frá Erítreu. Tómas fjarlægði úr honum krabbameinsæxli á stærð við golfbolta og framkvæmdi seinna á honum fyrstu plastbarkaígræðslu í heimi. Hann tók einnig þátt í aðgerð á Skúla Eggert Sigurz, lögfræðingi á Lagastoðum sem var í bráðri lífs- hættu eftir margar hnífsstungur. Kristjana Guðbrandsdóttir hitti prófessorinn unga og kraftmikla á Landspít- alanum og ræddi við hann um líf og dauða á skurðstofunni og þau kraftaverk sem þar henda. Viljastyrkur sjúklinga skiptir máli Kristjana Guðbrandsdóttir kristjana@dv.is Viðtal „Við vorum margar vikur, bæði daga og nætur, að undirbúa aðgerðina.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.