Dagblaðið Vísir - DV - 01.03.2013, Blaðsíða 19

Loforðin sem stjórnin sveik
Fréttir 19
Samkomulag um þetta var undirritað í
utanríkisráðuneytinu.
A ð hluta staðist: „Stuðlað verði
að betri orkunýtingu, svo sem
með uppbyggingu iðngarða og
iðjuvera, garðyrkjustöðva, endurvinnslu
og annarrar starfsemi sem nýtir gufuafl
sjálfbærra jarðvarmavirkjana.“ Fyrir­
huguð er bygging risastórs gróðurhúss við
Nesjavallavirkjun þar sem rækta á tómata til
útflutnings.
Í vinnslu: „Með sérstöku ákvæði
í stjórnarskrá verði undirstrikað
að fiskistofnarnir umhverfis
landið séu sameign þjóðarinnar. Úthlutun
aflaheimilda er tímabundinn afnotaréttur
og myndar ekki undir neinum kringum­
stæðum eignarrétt eða óafturkallanlegt
forræði einstakra aðila yfir heimildun­
um.“
Frumvarp um breytingar á stjórnarskránni
gera ráð fyrir svona ákvæði. Frumvarpið
hefur verið lagt fyrir þingið en óljóst er
hvort það nái fram að ganga fyrir kosningar.
Í vinnslu: „Bregðast þarf frekar
við áliti Mannréttindanefndar
Sameinuðu þjóðanna, m.a. með
því að gæta atvinnufrelsis og að tryggja að
jafnræðis verði gætt við úthlutun afnota­
réttarins og aðgengi að hinni sameiginlegu
auðlind.“
A ð hluta staðist: „Takmarka
framsal á aflaheimildum, auka
veiðiskyldu og endurskoða tilfærsl­
ur á heimildum milli ára. Stofna auðlinda­
sjóð sem fer með ráðstöfun fiskveiðiréttinda
í eigu þjóðarinnar. Arður af rekstri sjóðsins
renni til atvinnuuppbyggingar.“
Ríkisstjórnin hefur lagt fram frumvarp um
breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu.
Þegar hafa nokkrar breytingar verið gerðiar
á fiskveiðistjórnunarkerfinu en þær eru þó
langt frá því sem lýst var í stjórnarsáttmál­
anum.
S taðist: „Heimila frjálsar
handfæraveiðar smábáta yfir
sumarmánuðina.“
Frjálsar handfæraveiðar hafa verið
stundaðar við strendur landsins undanfarin
sumur.
Í vinnslu „Lög um stjórn fiskveiða
verði endurskoðuð í heild með það
að markmiði að stuðla að vernd
fiskistofna, stuðla að hagkvæmri nýtingu
auðlinda sjávar, treysta atvinnu og efla
byggð í landinu, skapa sátt meðal þjóðar­
innar um eignarhald og nýtingu auðlinda
sjávar.“
Nokkrar tilraunir hafa verið gerðar til að
breyta fiskveiðistjórnunarkerfinu. Þær
breytingar sem þegar hafa gengið í gegn eru
þó langt því frá óumdeildar og ekki er hægt
að segja að sátt hafi náðst um eignarhald
og nýtingu sjávarútvegsauðlindarinnar. Enn
frekari breytingar liggja fyrir þinginu.
E kki staðist: „Leggja grunn
að innköllun og endur­
ráðstöfun aflaheimilda á 20
ára tímabili í samræmi við stefnu beggja
flokka.“
Þær breytingar sem gerðar hafa verið á
fiskveiðistjórnunarkerfinu hafa ekki falið í
sér innköllun aflaheimilda.
A ð hluta staðist: „Íslendingar
áskilja sér hér eftir sem hingað til
rétt til nýtingar sjávarauðlinda
samkvæmt alþjóðlegum skuldbindingum.
Forsendur fyrir veiðum og nýtingu sjávar­
spendýra, sela og hvala, verði endurmetnar
frá grunni með tilliti til sjálfbærni og
efnahagslegrar þýðingar fyrir þjóðarbúið í
heild sem og alþjóðlegra skuldbindinga og
ímyndar Íslands.“
Ísland er enn hvalveiðiþjóð en ekki liggur fyr­
ir úttektin um heildræn áhrif sem boðuð var.
E kki staðist: „Friðlandið í Þjórsár­
verum verði stækkað og friðun þess
lokið hið fyrsta.“
Þrátt fyrir að málið hafi verið í vinnslu í ráðu­
neytinu hefur ekkert bólað á því í þinginu.
S taðist: „Ný náttúruverndar­
áætlun til 2013 verði afgreidd á
vorþingi.“
Náttúruverndaráætlunin var afgreidd.
S taðist: „Vatnatilskipun ESB verði
innleidd og aðlöguð íslenskum
aðstæðum með því að lokið verði
við frumvarp til nýrra vatnalaga, sem tryggi
verndun og sjálfbæra nýtingu ferskvatns og
skilgreini aðgang að vatni sem grundvallar­
mannréttindi.“
Ný vatnalög voru samþykkt á Alþingi.
A ð hluta staðist: „Lokið verði
við aðgerðaáætlun um samdrátt
í losun gróðurhúsalofttegunda
um 50–75% til 2050, með tímasettum og
tölulegum markmiðum, eigi síðar en vorið
2010. Í áætluninni verði lögð sérstök áhersla
á samdrátt í losun frá samgöngum og
fiskiskipum.“
Ný aðgerðaáætlun felur í sér að dregið verði
úr nettólosun gróðurhúsalofttegunda um
allt að 30% til ársins 2020.
S taðist: Verðleggja losunarheim­
ildir gróðurhúsalofttegunda og
gera viðskipti með þær mögu­
leg.
Viðskiptir með losunarheimildir eru
mögulegar en ekki er búið að verðleggja
heimildirnar.
S taðist: „Ný skipulags­ og mann­
virkjalög verði lögð fram á Alþingi
að höfðu samráði við sveitarfélög.
Þar verði kveðið á um landsskipulagsstefnu,
sem mótuð verður í samstarfi ríkis og
sveitarfélaga, þar sem litið verði til landsins
sem einnar heildar.“
Alþingi samþykkti mannvirkjalögin árið
2010.
S taðist: „Innleiðingu Árósasamn­
ingsins í íslenskan rétt verði hraðað
og nauðsynlegar lagabreytingar
kynntar á haustþingi 2009.“ Samn­
ingurinn var fullgiltur á Alþingi en hann fjall­
ar um aðgang almennings að upplýsingum,
þátttöku hans í ákvarðanatöku og aðgang
að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum.
E kki staðist: Tryggja að erfða­
breytt matvæli séu merkt þannig
að neytendum sé ljóst innihald
matvæla við innkaup. Sérmerking um
erfðabreytt matvæli hefur ekki tekið gildi
hér á landi en matvörumerkingin Skráar­
gatið hefur verið innleidd hér á landi. Treysta
má því að vörur merktar Skráargatinu séu
mjög hollar .
S taðist: „Lögð er rík áhersla á að
ljúka gerð rammaáætlunar um
vernd og nýtingu náttúrusvæða
sem allra fyrst og hún verði lögð fyrir Alþingi
á vetri komanda og fái lögformlega stöðu í
stjórnkerfinu. Engar frekari ákvarðanir tengd­
ar virkjun neðrihluta Þjórsár verði teknar þar
til rammaáætlun liggur fyrir.“ Ramma­
áætlunin hefur verið samþykkt á Alþingi.
E kki staðist: „Stuðlað verði að
gagnsæi í orkusölusamningum
og leitað leiða til að aflétta leynd
af orkuverði til erlendra stóriðjufyrirtækja.
Stefnt verði að jafnræði í verðlagningu
raforku í ólíkum atvinnugreinum.“
Orkusölusamningar hafa ekki verið gagnsæir
og garðyrkjubændur kvarta enn sáran yfir
því að þeir þurfi að kaupa rafmagn hærra
verði en aðrir stórnotendur.
S taðist: „Ríkisstjórnin grípi til
aðgerða til að útrýma kynbundnu
ofbeldi, m.a. með lögfestingu
austur rísku leiðarinnar þannig að of­
beldismenn verði fjarlægðir af heimilum
sínum og banni við nektardansi. Aðgerða­
áætlun gegn mansali, kynbundnu ofbeldi
og heimilis ofbeldi verður fylgt eftir.“
Austurríska leiðin var samþykkt á Alþingi
sumarið 2011. Nektardans hefur einnig verið
bannaður.
S taðist: „Ein hjúskaparlög verði
lögfest. Hugað verði að réttarbót­
um í málefnum trans­gender fólks
í samræmi við ábendingar Umboðsmanns
Alþingis.“ Jóhanna Sigurðardóttir og
Jónína Leósdóttir gengu í hjónaband af því
tilefni.
A ð hluta staðist: „Rík áhersla
verður lögð á að tryggja rétt
og þátttöku fólks af erlendum
uppruna og lög um hælisleitendur verði
endurskoðuð. Ný lög sett um málefni inn­
flytjenda.
Aðbúnaður hælisleitenda er slæmur og afar
fáir þeirra sem sækja um fá hæli. Innanríkis­
ráðherra hefur hins vegar sagt að til standi
að hverfa frá strangri lagahyggju og opna
faðminn á grundvelli mannúðar og félags­
legra sjónarmiða.
S taðist: „Ríkisstjórnin leggur
áherslu á baráttu fyrir mann­
réttindum og kvenfrelsi, friði
og afvopnun og gegn fátækt, félagslegu
ranglæti, misskiptingu og hungursneyð, m.a.
með markvissri þróunaraðstoð.“
Íslendingar leggja árlega á annan milljarð
króna til þróunaraðstoðar. Í fjárlögum 2013
er gert ráð fyrir 1,7 milljörðum í þróunarað­
stoð í gegnum Þróunarsamvinnustofnun auk
2,2 milljörðum í þróunarmál og alþjóðlega
hjálparstarfsemi.
A ð hluta staðist: „Ríkisstjórnin
mun beita sér fyrir því að nýr
alþjóðlegur loftslagssamningur
verði samþykktur í Kaupmannahöfn og leggi
sitt af mörkum með því að flytja út þekkingu
sína og reynslu af endurnýjanlegum orku­
gjöfum.“ Ríkisstjórnin beitti sér vissulega
fyrir nýjum alþjóðlegum loftslagssamningi
eins og lofað var, en ráðstefnan skilaði engu.
S taðist: „Áhersla verði lögð á
að byggja upp pólitísk tengsl
við heimastjórn Palestínu og að
Íslendingar styðji sjálfsákvörðunarrétt og
sjálfstætt ríki þeirra og styðji áfram Friðar­
ráð palestínskra og ísraelskra kvenna.“
Utanríkisráðherra hefur farið í opinbera
heimsókn til Palestínu og talað máli þeirra
opinberlega. Í nóvember 2011 viðurkenndi
Alþingi fullveldi Palestínu.
E kki staðist: „Ísland verði
boðið fram sem vettvangur fyrir
friðarumræðu, þar á meðal fyrir
alþjóðlegar ráðstefnur og fundi fræðimanna
og stjórnmálaleiðtoga um þau efni.“
Engar fréttir hafa borist af efndum þessa
háleita loforðs.
Í vinnslu „Ákvörðun um aðild
Íslands að Evrópusambandinu verði
í höndum íslensku þjóðarinnar sem
mun greiða atkvæði um samning í þjóðarat­
kvæðagreiðslu að loknum aðildarviðræðum.
Utanríkisráðherra mun leggja fram á Alþingi
tillögu um aðildarumsókn að Evrópusam­
bandinu á vorþingi. Stuðningur stjórnvalda
við samninginn þegar hann liggur fyrir er
háður ýmsum fyrirvörum um niðurstöðuna út
frá hagsmunum Íslendinga í sjávarútvegs­,
landbúnaðar­, byggða­ og gjaldmiðilsmál­
um, í umhverfis­ og auðlindamálum og um
almannaþjónustu. Víðtækt samráð verður
á vettvangi Alþingis og við hagsmunaaðila
um samningsmarkmið og umræðugrundvöll
viðræðnanna.“
Hægt hefur verið á aðildarviðræðunum
þangað til þingkosningar hafa farið fram. Þá
kemur það í hlut nýrrar ríkisstjórnar að ákveða
framhaldið.
Helgarblað 1.-3. mars 2013
n Staðið að fullu við rúmlega helming loforðanna n Rýnt í hvað hefur staðist í stjórnarsáttmálanum n Margt er enn í vinnslu þegar nokkrir dagar eru eftir af kjörtímabilinu