Dagblaðið Vísir - DV - 08.08.2014, Blaðsíða 10

Helgarblað 8.–11. ágúst 201410 Fréttir
S
amband Íslands og Rúss-
lands er á krossgötum eftir að
Bandaríkin og Evrópusam-
bandið samþykktu hertar og
víðtækar þvingunaraðgerðir
gegn Rússum í síðustu viku. Aðgang-
ur Rússa að evrópsku fjármagni verð-
ur takmarkaður sem og útflutningur
á hergögnum og tækni sem gagnast
við olíuvinnslu og heimskautarann-
sóknir.
Rússar áforma að vinna allt að
60 milljónum tonna af olíu á heim-
skautssvæðinu fyrir árið 2030 og eru
stjórnvöld þar mjög háð innflutningi
á hátæknivöru sem gagnast í heim-
skautarannsóknum.
Hingað til hafa Íslendingar og
Norðmenn innleitt þvingunarað-
gerðir Evrópusambandsins gegn
Rússum að fullu. Telur Gunnar Bragi
Sveinsson, utanríkisráðherra, rétt
að innleiða þessar nýju breytingar
á næstu vikum þótt hann óttist að
þær hafi ekki nægjanleg áhrif. Hann
hefur að undanförnu kúvent stefnu
fyrri stjórnvalda og forseta Íslands í
viðhorfi til Rússlands og stuðningi
við Úkraínu.
Gunnar styður Úkraínu
Gunnar Bragi hefur nú heimsótt
Úkraínu þrívegis og í júlí bauð hann
fram liðsinni Íslands við að kort-
leggja tækifæri í virkjun jarðhita
og efla endurnýjanlega orkugjafa
sem og skrásetja fasteignir. Gunnar
Bragi hefur jafnframt tekið harða af-
stöðu gegn Rússum vegna afskipta
þeirra í Austur-Úkraínu og hefur þar
með stutt stefnu Bandaríkjanna og
Evrópusambandsins. „Ísland styður
fyllilega lýðræðislega kjörna stjórn
Úkraínu og harmar stuðning Rúss-
lands við uppreisnaröfl í austurhluta
landsins, ólöglega innlimun Rúss-
lands á Krím og mannfall óbreyttra
borgara af völdum átakanna. Ísland
hvetur Rússland til þess að sýna í
verki að það vilji stuðla að friðsam-
legri lausn Úkraínumálsins,“ segir
Gunnar Bragi.
Þarna kveður við nýjan tón hjá
Gunnari Braga því áður hafa Ís-
lendingar lagt mikla áherslu á að
auka samstarf við Rússland, einkum
í orku- og norðurslóðamálum. Hann
segir að pólitísk samskipti land-
anna séu nú hins vegar í lágmarki.
„Þvingunaraðgerðunum er ætlað að
hafa meðal annars þau áhrif að Rúss-
land vinni með öðrum þjóðum að
friðsamlegri lausn Úkraínudeilunn-
ar. Ekki hefur enn komið til áhrifa
þess á norðurslóðasamstarfið,“ segir
Gunnar Bragi.
Vinaþjóðin Rússland
Íslendingar greiddu götu Rússa að
Alþjóðaviðskiptastofnuninni (WTO).
Aðild þeirra var samþykkt í des-
ember 2011 að loknu samninga-
ferli undir forystu Stefáns Hauks Jó-
hannessonar. Skömmu áður höfðu
Íslendingar undirritað samstarfs-
samning við Rússa í jarðhita-, hita-
veitu- og raforkumálum, sem og fisk-
veiðum og flugstarfsemi. Í grein sem
Össur Skarphéðinsson, þáverandi
utanríkis ráðherra, skrifaði í Morgun-
blaðið 9. desember sama ár við þetta
tilefni lýsir hann viðhorfi sínu til
Rússlands.
„Aðgangur að tækni Vesturlanda
getur gert atvinnulíf þeirra fjölbreytt-
ara og flýtt ríkari nýtingu mikilla nátt-
úrulegra auðlinda, ekki síst þeirra
sem liggja á torsóttum svæðum
handan norðurheimskautsbaugs –
sumar undir hafsbotni. Þessi blanda,
háþróuð tækni Vesturlanda, öflug
verkþekking heima fyrir, einstakt for-
skot Rússa á sumum sviðum ásamt
miklum auðlindum, er lykill þeirra
að því að verða öflugt efnahags-
veldi og lyfta lífsgæðum rússnesks
almennings á sama stig og gerist á
Vesturlöndum.
Endurgjald Vesturlanda fyrir
samstarf af þessu tagi liggur í nýjum
mörkuðum sem vaxandi velmegun
Rússlands mun skapa, auknum stöð-
ugleika í álfunni og minni líkum á
átökum,“ skrifaði hann.
Norðurslóðir aðskilið mál
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Ís-
lands, hefur sömuleiðis verið einarð-
ur stuðningsmaður samstarfs Íslands
og Rússlands, einkum í málefnum
norðurslóða, og hitt bæði Vladimír
Pútín, Rússlandsforseta, og Dmitry
Medvedev, fyrrverandi forseta, til að
ræða slíka möguleika. Hafði Pútín
lýst áhuga sínum á að heimsækja Ís-
land á þessu ári. Það var enn fremur
skýr viljayfirlýsing Rússa um aukið
samstarf við Íslendinga þegar Pútín
skipaði Anton Vasiliev sem sendi-
herra á Íslandi í mars, en hann var
áður helsti embættismaður Rússa á
sviði norðurslóðamála.
Á norðurslóðaráðstefnu í mars
tók Ólafur Ragnar upp hanskann fyr-
ir rússnesk stjórnvöld sem lágu þá
undir gagnrýni Norðmanna vegna
afskipta af átökunum á Krímskaga.
Ólafur Ragnar vildi aðskilja norður-
slóðarmál ágreiningi ríkja. „Það þarf
ekki að taka meira en klukkustund
að eyðileggja samstarf á norðurslóð-
um,“ var haft eftir honum á fundin-
um. Stuttu áður hafði Ólafur Ragn-
ar heimsótt vetrarólympíuleikanna í
Sochi, þar sem hann lá undir ámæli
fyrir að minnast ekki á mannréttinda-
mál á óformlegum fundi með Pútín.
Ráðstefna með Pútín
Í viðtali við rússneska blaðið St.
Peters burg Times í apríl sagði Ólaf-
ur Ragnar að það hefði tekið langan
tíma að ná áhuga Pútíns á samvinnu
á norðurslóðum og í viðskiptum, en
hann liti á St. Pétursborg sem höf-
uðborg norðurslóða. „Við höfum
enn áhuga á að flytja út fiskafurðir til
Rússlands. Það er einnig stigmagn-
andi áhugi innan Rússlands á ís-
lensku kjöti og landbúnaðarafurðum
úr gróðurhúsum.“
Björn Bjarnason, fyrrverandi ráð-
herra og ritstjóri Evrópuvaktarinnar,
skrifaði grein í síðustu viku þar sem
hann segir þvingunaraðgerðir ESB og
Bandaríkjanna hafa gert draumsýn
Ólafs Ragnars að engu. En þó er ljóst
að Ólafur Ragnar vinnur ennþá full-
um þunga að framgangi þessa máls.
Hefur forsetinn hitt sendiherra
Rússa á Íslandi í þrígang frá því átök-
in brutust út í Úkraínu en samt sem
áður hefur samstarf í norðurslóðar-
málum verið megin viðfangsefni
þeirra viðræðna. Síðast hitti Ólafur
Ragnar sendiherrann í júlí þar sem
þeir ræddu samstarf vegna undir-
búnings ráðstefnunnar Hringborð
Norðurslóða, Arctic Circle, á Íslandi
í október.
Ólafur Ragnar og Pútín voru með-
al helstu ráðstefnugesta sem sóttu
„The Arctic – Territory of Dialogue“
í Yamalo-Nenets héraðinu í Norður-
Rússlandi 24. og 25. september 2013.
Samkvæmt upplýsingum frá forseta-
embættinu hefur forsetanum aftur á
móti ekki enn borist boð um að mæta
á slíka ráðstefnu í Rússlandi á þessu
ári eða því næsta og ekki hefur enn
verið tekin ákvörðun um hvort hann
muni þiggja slíkt boð ef það bærist.
Lítil áhrif á viðskiptalífið
Rússar brugðust illa við viðskipta-
þvingunum Evrópusambandsins og
samþykktu á fimmtudag að leggja al-
hliða innflutningsbann á nautakjöt,
svínakjöt, fisk, mjólk og mjólkurvör-
ur. Í ákvörðun ríkisstjórnarinnar seg-
ir að bannið nái til allra aðildarríkja
Evrópusambandsins, Noregs, Kanada
og Bandaríkjanna, en sér staka athygli
vekur að Íslands er þar hvergi getið.
Talið er að áhrif þvingana
Evrópusambandsins annars vegar
og Rússlands hins vegar verði lítil
á viðskiptatengsl Íslands og Rúss-
lands í hinu stóra samhengi, þrátt
fyrir að útflutningur á makríl og öðr-
um fiskafurðum til Rússlands hafi
stóraukist síðustu ár. „Rússland er
og hefur sögulega verið mikilvæg-
ur markaður fyrir íslenskar vörur
en á undanförnum árum hafa tvö til
fjögur prósent af heildarútflutningi
íslenskra fyrirtækja farið til Rúss-
lands,“ segir Þorsteinn Víglunds-
son, framkvæmdastjóri Samtaka at-
vinnulífsins. n
„ Ísland styður fylli-
lega lýðræðislega
kjörna stjórn Úkraínu og
harmar stuðning Rúss-
lands við uppreisnaröfl
í austurhluta landsins,
ólöglega innlimun Rúss-
lands á Krím.
n Utanríkisráðherra styður aðgerðir gegn Rússum n Forseti skipuleggur ráðstefnu
Ólafur og Pútín
Forsetinn hefur áfram lagt
áherslu á samstarf við
Rússa í norðurslóðamálum
þrátt fyrir alþjóðlegan
diplómatískan þrýsting
gegn þeim vegna ástands-
ins í Úkraínu. MyNd ReuteRs
Gunnar Bragi Styður þvingunaraðgerðir
gegn Rússum og hefur fordæmt aðgerðir
þeirra í Úkraínu á meðan Ólafur Ragnar
hefur reynt að efla samskiptin. MyNd ReuteRs
Gunnar og Ólafur
á öndverðum meiði
Róbert Hlynur Baldursson
skrifar frá Brussel
Gripið til
aðgerða í
Fjallabyggð
Bæjarfélagið reynir að sporna
við fíkniefnaneyslu
„Bæjaryfirvöld vilja leita allra
leiða til að sporna við þessari
óheillavænlegu þróun og tryggja
þar með íbúum sveitarfélagsins
öruggt umhverfi. Af þessu tilefni
skal bent á að virkasta aðhaldið
felist í árvekni íbúanna sjálfra
og ekki síst foreldra,“ segir í til-
kynningu frá Fjallabyggð.
DV fjallaði á dögunum um
innbrotahrinu sem hefur staðið
yfir á Ólafsfirði nú um nokkurt
skeið. Bæjarbúar sögðu þá að
þeir væru orðnir langþreyttir á
aðgerðaleysi lögreglunnar og
íhuguðu að taka lögin í eigin
hendur. Fyrst og fremst er um
að ræða fámennan hóp sem er
sagður er vera djúpt leiddur í
fíkniefnaneyslu. Fleiri en einn
bæjarbúi hafði orð á því að yrði
ekkert gert kæmi til barsmíða.
Á fimmtudag var birt frétt
á vef bæjarfélagsins þar sem
greint var frá því að bæjaryfir-
völd sæju fulla ástæðu til að
grípa til aðgerða. Þar er fyrst og
fremst lögð áhersla á nauðsyn
þess að gera átak gegn fíkni-
efnasölu í sveitarfélaginu til að
girða fyrir að þar verði griða-
staður fyrir neyslu og sölu vímu-
efna. Því hafa bæjaryfirvöld
ákveðið að koma á fót nokkurs
konar nágrannavörslu með það
að markmiði að fylgjast með
fíkniefnaneyslu og sölu.
Auk vörslunnar ætla bæjar-
yfirvöld að fá sérfræðinga frá
lögreglunni til að upplýsa íbúa
um helstu einkenni vímu-
efnaneyslu.
Réðst á konu
á göngustíg
Lögreglumenn á eftirliti í aust-
urbæ Kópavogs voru stöðv-
aðir af konu, rétt eftir mið-
nætti á miðvikudag, sem kvaðst
skömmu áður hafa orðið fyrir
líkamsárás þar sem hún gekk
eftir göngustíg þar nærri. Í dag-
bók lögreglunnar kemur fram
að árásarmaðurinn hafi ver-
ið farinn af vettvangi þegar
lögreglu bar þar að en kon-
an ætlaði að fara á slysadeild
Landspítalans til aðhlynningar.
Skömmu síðar stöðvuðu lög-
reglumenn bifreið í Kópavogi en
ökumaður hennar var grunaður
um akstur undir áhrifum fíkni-
efna. Ökumaðurinn var einnig
eftirlýstur en gefin hafði verið út
handtökuskipun á hendur hon-
um vegna skýrslutöku í eldra
máli og var hann því vistaður í
fangageymslu.