Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1965, Side 57

Búnaðarskýrslur 1961—63
55
gæta meira, að tún eru víða talsvert brattlend og hafa þó verið talin full-
gild, þar til við hinar nýju mælingar. Til dæmis hefur tún á jörð einni,
sem Brekka heitir, verið talið 16 ha i spjaldskrá Búnaðarfélagsins, en
aðeins 0,95 ha við hinar nýju mælingar. Á þeirri jörð er þó fremur stórt
bií og allar helztu heyvinnuvélar notaðar. Það mun talsvert algengt, að
tún séu nú talin 2—4 ha minni af þessum sökum samkvæmt nýju mæling-
nunum en hefur verið í spjaldskrá Búnaðarfélagsins.
2) Margar jarðir hafa farið i eyði, síðan byrjað var að færa spjald-
skrá Búnaðarfélagsins. Túnin hafa þá flest fallið í órækt, án þess að
stærð þeirra væri dregin frá heildarstærð túna samkvæmt spjaldskránni.
Eigi hafa tún þessi verið talin nema i tveim sýslum, Gullbringusýslu
og Rangárvallasýslu. í Gullbringusýslu voru þau 182 talsins eða nokkru
fleiri en þau, sem í rækt eru talin, en þar eru líka hlutfallslega flest tún
talin fallin úr rækt. í Rangárvallasýslu voru þessi tún 145 (í rækt talin
vera 508), og mun það ekki meira hlutfallslega en i mörgum sýslum öðr-
um. Flest hafa þessi tún, sem úr rækt eru talin fallin, verið smá. Dæmi
um stórt tún, sem ekki hefur verið tekið með við hinar nýju mælingar,
er tún í Ketilhúsahaga á Rangárvöllum.
3) Á einstaka stað hefur sléttun þýfis i útjöðrum túna verið talin
með nýrækt, þótt það land hafi áður verið mælt sem tún.
4) Túnblettir hafa verið teknir undir húsgrunna og vegi (t. d. vagn-
færar heimreiðir).
Auk þessa geta einhverjar jarðabætur hafa verið ofmældar i árleg-
um mælingum.
Að því, er snertir aðrar mælingar á ræktuðu landi, skal þess getið, að
grunnflötur gróðurhúsa hefur ekki mælzt nema rúml. 10 ha í árslok
1963. — Garðlönd taka breytingum frá ári til árs, og nýrækt garðlanda
er aðallega tilfærsla. Ef gert er ráð fyrir 100 tunnum af kartöflum eða
gulrófum af hverjum hektara lands í meðalárferði, og slíkt er raunar
litil uppskera, eru garðlönd, þar sem þessar garðjurtir eru ræktaðar, um
1000 ha. Önnur garðlönd eru naumast meira en 200—300 ha. Kornakrar
voru hér mestir árið 1962 (þó að uppskera yrði þá harla litil), um 600
ha, en síðan um eða litið yfir 400 ha. Á siðustu árum hafa komið upp
talsvert miklir fóðurkálsakrar. Skýrslur um þá voru mjög i molum fram
að 1964. Sjaldgæft er, að sama land sé notað undir slikan akur nema tvö
ár í senn, og algengast er, að það sé notað þannig aðeins eitt ár, og eftir
það tekið til nýræktar túns. Sumarið 1963 munu hafa verið nálægt 1000
ha lands undir fóðurkáli alls á landinu, eða svipað og brotið var til
fóðurkálsræktar 1964, en það voru 1 013 ha. Þannig rná gera ráð fyrir,
að garðlönd og akrar 1963 hafi verið alls allt að 3 000 ha.
Auk þessa er allmikið til af flæðiengjum, er telja má til ræktaðs
lands, a. m.k. hið bezta af þeim. Flæðiengjarnar hafa þó verið illa ræktar
hin siðustu ár og talsvert mikið af þeim farið í órækt. Hey af flæðiengj-
um hefur verið um 150 þús. hestar árlega, og mætti e.t.v. af þvi ráða,
að flæðiengjar i sæmilegri rækt væru 7—8 þús. ha.