Dagblaðið Vísir - DV - 06.10.2008, Síða 14

mánudagur 6. október 200814 Umræða
ReyniR TRausTason RiTsTjóRi skRifaR Áríðandi er að þessi mánudagur marki upphaf endurreisnar
Íslandi allt
Leiðari
Á þeim erfiðu tímum sem nú ríkja er áríðandi að þjóðin standi saman
um að lágmarka það tjón sem
orðið hefur á gangverki sam-
félagsins. Nú er tími fyrir sér-
hvern mann að líta í kringum
sig og hugsa hvað hann geti
lagt af mörkum. Þúsundir eru
í sárum vegna fjárhagsörð-
ugleika og yfirvofandi krísu
efnahags. Enginn má láta hjá
líða að standa með nágrönn-
um eða vinum í þeim sporum.
Mestu skiptir að ná upp dampi
og fá hjól atvinnulífsins til að
snúast. Íslendingar standa nú
andspænis einni stærstu ögrun lýðveldissögunnar sem er sú að
bjarga þjóðarbúinu. Og það þarf enginn að velkjast í vafa um að
það muni takast. Þótt yfirbyggingin riði til falls eru undirstöð-
urnar sterkar. Sterkur sjávarútvegur og iðnaður er ávísun á öfl-
uga endurreisn. Sem þjóð verðum við auðvitað að greina hvert
vandamálið er. Einhverjir halda því fram að um sé að kenna
þeim sem stóðu í fremstu línu
útrásarinnar. Alræmdur tals-
maður frjálshyggjunnar sagði
að kreppan nú væri ekki
vegna þess að kapítalism-
inn væri vondur. Heldur væri
um að kenna kapítalistunum.
Þetta er bull. Það er engin leið
fyrir þá sem kjörnir hafa verið
til að stjórna landinu að velta
ábyrgðinni yfir á einstakling-
ana. Alþingi setur umferðar-
reglurnar. Hver einasti þing-
maður verður að horfast í
augu við sjálfan sig og spyrja:
Hvar brást ég Íslandi? Og það
er síðan þjóðarinnar að líta
yfir hópinn sem hún valdi til forystu og spyrja: Hvar brugðust
þeir þjóðinni?
Áríðandi er að þessi mánudagur marki upphaf endurreisnar.
Hörkudugleg þjóð við ysta haf lætur ekki bugast af bankakrísu.
Til þess er of mikið í húfi fyrir komandi kynslóðir. Nú taka allir
höndum saman og snúa vörn í sókn. Seinna verður gert upp við
Sandkorn
n Jónas Kristjánsson, fyrrver-
andi ritstjóri, er afar ósáttur við
það að lífeyrissjóðir lands-
manna skuli til viðræðu um það
að flytja fé til landsins í tilraun til
að sporna gegn bankakreppunni
hér. Ritstjór-
inn fyrrver-
andi er þó
hvergi nærri
orðlaus eins
og lesa má
á vef hans.
„Ráðamenn
sjóðanna
hafa svikið
umbjóðendur sína, teflt ellilaun-
um landsmanna í tvísýnu. Þeir
hafa svikið hlutverk sjóðsstjóra.
Hafa kastað góðum peningum
eftir vondum peningum,“ sagði
Jónas í gær og daginn áður sagði
hann: „Þeir mega ekki fórna 100
milljörðum af sparifé fólks til að
hjálpa Geir að pissa í skóinn.“
n Beiðni Björgólfs Guðmunds-
sonar og félaga úr Hafskipsmál-
inu um rannsókn á aðkomu og
gjörðum embættismanna í mál-
inu hefur kannski vakið minni
athygli en búast hefði mátt við á
öðrum tíma.
Enda hætt við
að flest hverfi í
skuggann þeg-
ar efnahagur
landsins leikur
á reiðiskjálfi.
Það vekur þó
athygli sumra
að meðan
krafist er rannsóknar á gjörðum
embættismanna er ekkert sagt
um aðkomu stjórnmálamanna
sem létu sig málið varða og hvað
þá aðkomu þeirra sem áttu og
tengdust Eimskipum. En nú
bíða menn næstu daga.
n Annars var Landsbanki Björg-
ólfs meira í fréttunum um helg-
ina en eigandinn sjálfur. Þannig
voru sparifjáreigendur í mestu
vandræðum með að taka út er-
lendan gjaldeyri, hvort sem þeir
áttu þann gjaldeyri á reikning-
um í bankanum eða ætluðu
sér að nálgast hann til að nota
í ferðalögum erlendis. Þannig
hitti blaðamaður DV konu fyrir
utan miðbæjarútibú bankans á
föstudag. Hún gekk á milli úti-
búa í von um að ná sér í gjald-
eyri. Vandinn var til staðar víðar
því þegar blaðamaður ætlaði
að kaupa gjaldeyri í SPRON á
Skólavörðustíg voru vel innan
við 2.000 dollarar eftir í bank-
anum.
n Írska leiðin eða rússneska
leiðin veltu sumir fyrir sér um
helgina og áttu þá við hvora
leiðina stjórnvöld myndu fara.
Írar hafa farið þá leið í sínum
bankavandræðum að tryggja
allar bankainnistæður einstakl-
inga. Þannig hafa þeir viljað
reyna að róa markaði. Rússar
hafa í seinni tíð verið þekktir
fyrir að loka kauphöllum sínum
í kjölfar slæmra frétta og bíða af
sér storminn frekar en að láta
hlutabréf hrynja. Og var ekki
laust við að sumir veltu fyrir sér
hvort Íslendingar myndu feta í
fótspor Rússa og þar með bjóða
upp á nýstárlegan starfsdag fyrir
Þórð Friðjónsson og samstarfs-
fólk hans.
LyngháLs 5, 110 Reykjavík
Útgáfufélag: Útgáfufélagið Birtíngur ehf.
Stjórnarformaður: hreinn Loftsson
framkvæmdaStjóri: elín Ragnarsdóttir
ritStjórar:
jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
fréttaStjórar:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
og Þórarinn Þórarinsson, toti@dv.is
auglýSingaStjóri:
ásmundur helgason, asi@birtingur.is
dv á netinu: dv.is
aðalnúmer: 512 7000, ritstjórn: 512 7010,
áskriftarsími: 512 7080, auglýsingar: 515 70 50.
Umbrot: dv. Prentvinnsla: landsprent. Dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
„Ef hún treystir
sér skulum við
bera á hana olíu
og leyfa henni að
taka snúning í
búrinu.“
Eiður Birgisson skipuleggjandi svokallaðs Dirty
Night sem Sóley Tómasdóttir, femínisti og
varaborgarfulltrúi, er ósátt við. - DV
„Hann vill ekki
vera Ragnar, ég
er Benjamín.“
Sagði átta ára gutti við annan í
Hafnarfirði í frímínútum. - DV
„Maður fórnar
sér fyrir listina,
það er ekki
annað hægt.“
Þórunn Lárusdóttir í léttu gríni en hún er ólétt og
leikur ólétta konu í leikritinu Engisprettur. - DV
„Ég á líklegast eftir að
stökkva upp á svið og
reyna að slumma hann.“
Egill Gillzenegger var heldur betur spenntur fyrir
komu næntís tónlistarmannsins Haddaway á
Klakann. - DV
„Endaði á að
neita mér um
það á þeim
forsendum að
ég væri of sætur.“
Baltasar Kormákur um að Óskar Jónasson hafi
upprunalega skrifað aðalhlutverk Sódóma Reykjavík
handa honum. - 24 stundir
bókStafLega
Sé horft yfir völlinn og tveir meg-
inismar stjórnmálanna, komm og
kapp, teknir út er vart hægt að kom-
ast að annarri niðurstöðu en þeirri
að báðir hafi hnigið á mannlegum
breyskleika. Ég um mig, frá mér til
mín. Á Íslandinu hefur kappismi
ríkt umliðin ár og drifið margt upp.
Spilverk hans gengur jú út á mann-
lega virkjunarkosti og arðinn sem að
lokum skilar sér unnvörpum í bætt-
um lífskjörum allra. Og ekki er ég frá
því að þjóðin hafi komist á bragðið.
Að minnsta kosti upplifað einhverja
stemningu.
Tíu ár kappismans skila nú sínu
uppgjöri. En er niðurstaðan fallein-
kunn kenningarinnar eða þeirra
sem henni fylgdu úr hlaði? Vegferð
þjóðarinnar til sjálfstæðis var löng
en endaði með sigri. Sjálfstæðið gaf
okkur langþráð frelsi. Fangbrögð-
in hafa verið misjöfn en eftir rúm 60
ár í þeim faðmi er vaxandi fylgi við
inngöngu í risavaxið ríkjabandalag.
Skilaboðin eru vantrú á getu þjóðar-
innar, hún þurfi göngugrind. Seyðið
sem við nú súpum ýtir mjög undir
þessa skoðun.
Framsal fiskimiðanna olli gríðar-
legri eignatilfærslu og nokkrir sem
nutu góðs af þeirri hryllingsgjörð
áberandi í útrásarsveitinni, nú inn-
rásarsveitinni. Einkavæðingin á sín-
um tíma litaðist ennfremur mjög af
ríkisafskiptum. Þó ekki af nauðsyn-
legum lagarömmum, síður en svo,
heldur hverjir hnossin hrepptu. Al-
menningi virtist slétt sama enda
glórulaus á markaðstorgi Mammons.
En nú er raus um skuldadaga hætt að
vera raus og veislan búin. Ráðamenn
klifa á kúlinu en enginn trúir þeim
lengur, hraunið er komið til byggða.
Stefnuræða forsætisráðherra
innibar hvorki boðskap né reisn.
Nánast buguð. En sukkið og sjálftak-
an sem fylgdi einkavæðingunni
liggur á borðum almennings. Líka
lygahraukur ráðamanna. Við stjórn-
málamönnum blasir hraðskák og
fyrsti leikurinn að koma okkar dýr-
mætustu auðlind, fiskimiðunum,
í örugga höfn áður en útlending-
ar yfirtaka veðin. Einnig er augljóst
að veiða meira og auka gjaldeyris-
forðann þannig. Viðskiptahallinn og
þjóðarsátt um kaup og kjör eru líka
brýn viðfangsefni. Almenningur er
tilbúinn til þessara verka, vilji stjórn-
valda hinsvegar óljós. Glitnir bað um
hjálp, kannski ríkisstjórnin ætti að
gera það líka, einungis yfir Arnarhól
að fara.
Yfir Arnarhól að fara
Ertu farin/nn að birgja þig upp af matvöru?
„nei, alls ekki og hef ekkert hugsað
mér það, þetta fer að lagast.“
Magnús RagnaRsson
40 ára fangavÖrður
„nei, ég er ekki farinn að birgja mig
upp og hef ekki hugsað mér að gera
það í bili allavega.“
úlfhilduR ThoRaRensen
32 ára starfsmaður hjá reykjavíkurborg
„nei, ekki ennþá, ég efast um að ég ég
geri það, við erum með svo góða
innlenda matvöru.“
guðRún Jonsen
35 ára hagfræðingur
„nei, auðvitað ekki, ég er bara að
kaupa fyrir næstu viku eins og
venjulega.“
Jónína hólMsTeinsdóTTiR
58 ára kennari
dómStóLL götunnar
kjaLLari
lÝðuR ÁRnason
heilbrigðisstarfsmaður
skrifar
„Við stjórnmálamönnum
blasir hraðskák og fyrsti
leikurinn að koma okkar
dýrmætustu auðlind,
fiskimiðunum, í örugga
höfn áður en útlending-
ar yfirtaka veðin.“