Hagskýrslur um iðnað - 01.01.1963, Blaðsíða 22

Hagskýrslur um iðnað - 01.01.1963, Blaðsíða 22
20* Iðnaðarskýrslur 1960 Umreikningur gjalda, tekna, eigna og skulda til nýs verðlags (sjá töflur III og IV—X). 1 áður greindum skýringum við tölur einstakra dálka er ekki minnzt á það atriði, 6em í senn hefur valdið fyrirtækjunum mestum erfiðleikum við útfyllingu eyðublaðsins og rýrir öðru fremur gildi þeirra upplýsinga, sem í þessari skýrslu eru. Fyrirtækin voru beðin um að umreikna ýmsa bði til þess verðs, sem varð ríkjandi eftir að öll áhrif efnahagsráðstafananna á fyrri liluta árs 1960 voru komin fram. Þetta hefur ekki tekizt svo vel sem skyldi, þótt mjög mikil vinna hafi verið lögð í þennan umreikning, bæði hjá fyrirtækjunum sjálfum og í Hagstofunni. Ástæðurnar fyrir þessu eru margvíslegar, en þessar helztar: 1) Þegar beðið var um umreikning ýmissa gjaldahða skýrslueyðublaðsins til verð- lags eftir efnahagsráðstafanir 1960, var sérstaklega höfð í huga gengisbreyt- ingin í febrúar og hækkun innflutningssöluskatts úr 7,7% í 16,5%x), eins og tekið var fram í bréfinu, sem sent var með úrtakseyðublaðinu. Hjá fyrirtækj- um, sem nota margar tegundir hráefna, var shkur umreikningur mjög erfiður, þar sem hráefnin voru oft með mismunandi yfirfærslugjaldi (og áhrif gengis- breytingarinnar því mismunandi), sum hráefnin voru með innflutningsgjaldi (sem var lækkað hlutfallslega), en önnur ekki, o. s. frv. Niðurfehing 9% gjalds- ins á iðnaðarvörum og þjónustu og lögfesting 3% söluskatts á lokastigi við- skipta jók enn á erfiðleikana við umreikning gjalda. — 9% gjaldinu og 3% söluskatti er hins vegar haldið utan við tekjurnar, eins og áður er skýrt frá. Mörg fyrirtæki hafa orðið að áætla hækkun þeirra kostnaðarhða, sem beðið var um umreikning á, þ. e. hráefnum, umbúðum, hjálparefnum, „öðrum orku- gjöfum“ og verzlunarvörum. Líkur benda til, að mörg fyrirtæki hafi í áætl- unum sínum ofmetið verðhækkanir þessara kostnaðarliða með því að leggja til grundvallar útreikning á verði þeirra hráefna, sem fyrirtækin höfðu notað um alllangt skeið, fyrir og eftir efnahagsráðstafanirnar. Möguleikar, sem mörgum fyrirtækjum opnuðust við niðurfelhngu ýmiss konar innflutnings- hamla, eins og bindingar innkaupaheimilda við ákveðin lönd, leiddu hins vegar stundum til hagstæðari innkaupa, og nokkur fyrirtæki hafa hagað umreikn- ingi kostnaðarhðanna til nýs verðlags þannig að bera saman verð á raun- verulegum vörusendingum fyrir og eftir efnahagsráðstafanir, þótt ekki væri um sömu hráefnategundir að ræða. Með þeirri aðferð hefur verðhækkunin yfirleitt reynzt minni en eha í shkum tilfellum. Reynt hefur verið að lagfæra slíka skekkju í skýrslum fyrirtækjanna að þessu leyti og dregið hefur verið úr hækkun innfluttra hráefna, þar sem vitað hefur verið um fob-verðs-lækkanir eins og þær, sem að ofan greinir (sjá einnig lið nr. 4 hér á eftir). 2) Ekki var beðið um umreikning nokkurra gjaldahða til nýs verðlags. Þetta á m. a. við viðhaldsvörur, vexti af lánsfé og innlent tollvörugjald. Viðhaldsvörur hækkuðu í innkaupi vegna gengisbreytingarinnar o. fl., eins og aðrar vörur (sbr. síðar), vextir stórhækkuðu og vaxtagreiðslur til útlanda hækkuðu vegna gengisbreytingarinnar. Innlent tollvörugjald var einnig hækkað í febrúar 1960. í skýrslunni hefur ekki verið reynt að hækka þessa hði. Nokkrir hðir, sem ekki var beðið að umreikna til nýs verðlags, hafa hins vegar htið breytzt, einkum bein laun og launakostnaður í ýmsum gjaldaliðum skýrslunnar, t. d. viðhaldi og margvíslegri þjónustu, sem talin er í 10. dálki töflu VI (endur- skoðun o. fl.), húsaleiga og raforka. 3) í fiskiðnaðinum eru sérstök vandkvæði við umreikning innlendra hráefna til 1) Hér verður cinnig að hafa í huga, að leyft var að taka innflutningssöluskattinn inn í álagsgrundvöll innfluttra vara nokkru eftir hækkun gjaldsins, en álagningarprósentur voru hins vegar lækkaðar nokkuð.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Hagskýrslur um iðnað

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Hagskýrslur um iðnað
https://timarit.is/publication/1130

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.