Hagskýrslur um iðnað - 01.01.1963, Side 27

Iðnaðarskýrslur 1960
25*
þeirra mætti gera innbyrðis samanburð á þessum greinum. Slysatryggðar vinnu-
vikur verða hins vegar ekki flokkaðar uiður á þessar framleiðslugreinar, þar sem
mikill bluti fiskvinnslunnar er í sama áhættuflokki.
Þau 23 fyrirtæki í grein 204a-b, sem skiluðu skýrslu, höfðu 27,27% slysa-
tryggðra vinnuvikna í greininni árið 1959 og um 30% af mótteknu fiskmagni árið
1960. Virðast þær tölur gefa nokkra von um, að hlutföllin milli efnis- og vinnuliða
í úrtaksfyrirtækjunum sýni rétta mynd af heildinni, þrátt fyrir tiltölulega lágt
úrtakshlutfall.
Sala fiskúrgangs er talin með framleiðsluvörum og uppbætur til eigin skipa
hjá vinnslustöðvum Bæjarútgerðar Reykjavíkur eru taldar ágóðaráðstöfun en ekki
hráefniskostnaður.
í almennum skýringum (á bls. 20*) er getið um erfiðleika við umreikning hrá-
efnakaupa fiskiðnaðarfyrirtækja til nýs verðlags. Miklar breytingar á markaðsverði
fiskmjöls erlendis hafa einnig gert umreikning rekstrarteknanna til nýs verðlags
erfiðan í grein nr. 312a-d. í almennu skýringunum (á bls. 17*) er því einnig lýst,
hvernig söluverðmæti fiskiðnaðarfyrirtækja, sem selja vöruna sjálf á erlendan
markað, hefur verið samræmt þeirri útreikningsaðferð, sem höfð er hjá fyrirtækjum,
sem selja um hendur sölusamtaka eða sjálfstæðra útflytjenda.
Loks er þess að geta, sem minnzt er á í almennum skýringum (á bls. 19*), að
tölur um eignir og skuldir í þessum iðnaðargreinum eru annars eðhs og vafalaust
raunhæfari en í öðrum greinum iðnaðarins. Þess vegna verður að fara varlega í að
bera saman framleiðsluverðmæti á fjármagnseiningu í fiskiðnaði og öðrum iðnaði
á grundvelli þessara talna.
Aðrar greinar.
1) í nokkrum iðnaðargreinum er töluverð framleiðsla hjá öðrum fyrirtækjum en
iðnaðarfyrirtækjum, sem ckki eru talin í töflum III—XI (sbr. skýringar á
bls. 15*-16*), og því verður að nota með varúð ýmsar tölur í töflunni, t. d. við
samanburð við framleiðsluverðmæti eða hráefnanotkun í sömu grein, sem tölur
hafa verið fengnar um eftir öðrum leiðum. Þetta á t. d. við greinar nr. 233
(netagerð), 243 (fatagerð), 383-5 (bifreiðaviðgerðir) og áður nefndar greinar
nr. 201 (heimaslátrun ekki tahn í skýrslunni) og 204a-b (aðgerð í landi og
htils háttar fiskvinnsla hjá útgerðarfyrirtækjum, án þess að vinnslan sé tahn
sjálfstætt fyrirtæki í þessum skýrslum).
2) Greinar nr. 391-2 (aðahega gleraugnasmíði) og 386 (flugvélaviðgerðir) eru ekki
taldar með í töflum III—XI, vegna þess að ekkert fyrirtæki er tahð starfa
sjálfstætt í þciin greinum. Gleraugnasmiðin er bæði samtvinnuð verzlun og
auk þess aðeins um örfáar vinnuvikur að ræða, sbr. töflu I. Flugvélaviðgerðir
íslenzkra flugfélaga eru svo til eingöngu í eigin þágu, og þess vegna eru þær
ekki taldar með.
3) Athygli skal sérstaklega vakin á hinu lága úrtakshlutfahi i greinum nr. 242
(skóviðgerðir) og 393-4 (úrsmíði og skartgripagerð). Tölur í þeim greinum eru
því ekki áreiðanlegar. Auk þess koma aðeins fá skósmíðaverkstæði fram á
skýrslunni, því að fæst þeirra hafa nokkurt slysatryggt vinnuafl í þjónustu
sinni. Úrsmíðin er hins vegar mjög tvinnuð saman við verzlun.
4) í greinum nr. 381 og 383-5 eru tölur um eignir og skuldir ckki áreiðanlegar
af þeim sökum, að mörg fyrirtækjanna reka verzlun og aðra starfsemi, og
reynzt liefur erfitt að reikna út hlutdeild iðnaðarins í efnaliagsreikningnum.
5) í greinum nr. 208, 209a-c og 213-14 er innlent toUvörugjald þýðingarmikiU
d