Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1907, Blaðsíða 113

107
Af þessum 12 voru fábjánar............................... 2 manns
Lítið eða ekkert lært gat................................... 1 —
Fingramál og að lesa, skrifa og reikna heima hjá sjer hafa lært 2 —
Engrar kennslu hafa notið ............................... 7 — 12 manns
Af þessum síðasttöldu....................................... 7 manns
eru á milli 31—40 ára........................ 3 manns
_ . _ 41—50 — 1 —
— - — 51—60 —........................ 1 —
— - — 61—70 — 2 — 7 —
Af þeim sem eru milli 31 og 40 ára eru 2 37 ára gamlir. Heyrnar- og mál-
leysingjaskólinn hefur verið vel notaður frá þvi fyrsta. Fjöldi hevrnar- og mál-
leysingja í ÁrnessjTslu kemur af því, að þar er skólinn, og þeir sem eru í lionum
eru þar þegar prestarnir semja skýrslurnar.
Byrðin af þessu fólki, sem hvílir á þjóðfjelaginu, er einhver hluti af kostnað-
inum við heyrnar- og málleysingjaskólann. Allan kostnaðinn má ekki telja, því
unglingarnir yrðu að ganga á einhvern skóla, þó þeir hefðu heyrn og mál. Annars
vinnur þetta fólk vanalega fvrir sjer sjálft, þegar það er orðið fulltíða. Af 66 m.
unnu fyrir sjer sjálfir ......................................... 37 m.
Á ómagaaldri verður að telja alla þá sem eru yngri en 10 ára ... 11 —
Á sveit voru eptir skýrslunum ................................... 5 —
Nemendur á Stóra-Hrauns-skóla.................................... 13 — 66 —
Á sveil voru 5 manns, en það eru 7.6 af hundraði, en af landsbúum voru
á sveit 3.0°/o (eða 2.9) síðast þegar skýrslur um það efni voru birtar. Auðvitað er
sumt af þessu fólki á vegum ættingja sinna, og fellur þeim að einhverju leyti til
byrði eptir að það er orðið fulltíða, en optast vinnur það fyrir sjer, og stundum er
það dugnaðarmenn til vinnu.
5. Mannfjölditw i kanpstöðnm og kauptúnum hefur verið árið 1893: 10.352,
1901: 17060, 1904: 20615 og 1905: 22.629 manns. Kaupstaðarfólki liefur eptir því
fjölgað á 12 árum um 12000 manns, og árið 1905 um 2014 manns. Fjölgunin
nemur þó ekki svo miltlu í raun og veru. 1905 eru talin 3 ný kauptún, og Stokks-
eyri, sem nú er greinilega ákveðin í mannfjöldaskýrslunum, hefur áður verið talin
of lágt Iíldegast uin 300 manns, því í mannfjöldaskýrslum var ómögulegt að sjá
fvrir ókunnuga, hvað átti að tcljast til Stokkseyrar-þorpsins og hvað ekki. Nj'ju
kauptúnin eru:
Bolungarvík i ísafjarðarsýslu ........................ 316 manns
Hesteyri í sömu sýslu ............................. 71 —
Hvammstangi i Húnavatnssýslu ......................... 43 — 430 manns
Stokkseyri talin of lágt 1904 bætist við ....................... 300
Alls 730 manns
sem flestalit hefur átt heima i kauptúnum og þorpum 1904. Sjeu þessi 730 dregin
frá 2014, verður vöxturinn i kaupstöðum og kauptúnum árið 1905 miíli 12 og 1300
manna, en það er öll fjölgunin á landinu og 4—500 manns að auki. Að líkindum
liefur fækkað í sveitunum 1905 um 1000 manns.
Af öllum kaupstöðum og kauptúnum eru 10 með 500 ibúa eða fleiri.
8 hafa 300—500, 6 liafa 200—300 íbúa. Þorp með 300 íbúa eða fleiri hafa þau
sjerrjettindi, að geta orðið hreppur út af fyrir sig. 28 manns af hverjum 100 eru
taldir til heimilis í einhverju þorpi.
I3ess utan er Dalvik með 41 m., og ýms þorp er efasamt hvort á að telja.