Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1907, Blaðsíða 119

113
1851—60 meðaltal ...
1891—00
1901 ..
1992
1903 ...
1904
1905 ...
1901—05 meðaltal
35.4 ár
55.9 —
67.5 —1
62.6 —
60.0 —
64.4 —
56.1 —
61.8 —
Einstök ár mismunar svo ákaflega mikið. Lengsta meðalæfi á ári er næstum 68
ár, styzta fer niður i 56 ár. Þrátt fyrir liinn mikla áramun er meðalæfin
siðuslu 5 árín 26.4 árum lengri en milli 50 og 60, og 5.9 árum lengri en meðal-
æfin milli 1891 — 00. í Danmörku hefur meðalæfin verið sem næst 57 árum, og er
það há meðalæfi. í Noregi er meðalæfin meira en 60 ár, þar lifa menn lengst, að
því er lijer er kuunugt. Eptir aldamótin eru Islendingar húnir að ná Norðmönnum,
eða í þann veginn, að ná Norðmönnum í langlífi, og er það mikils um vert, svo
sýnist, sem við sjeum að verða langlífasta þjóð i heimi. Að eins verður að taka
það fram, að 5 ár eru of stult tímabil, til að hyggja á, en þau sýna það samt, að
eptir aldamótin er mannsæfin enn að lengjast i samanhurði við það, sem hún var
10 árin síðustu af 19. öldinni. Orsakirnar eru, læknaskipun, yfirsetukonur, dugandi
sóttvarnir, og minni vínfanganautn. Líftöflur lir. kand. Ólafs D. Daníelssonar eru
i Landsh.sk. 1905, giptir, fæddir og dánir 1904 hls. 20.
2. Dánir eptir mánuðum eru sýndir eptir töflu VII, þar eru andvana ekki
meðtaldir. 1891—00 eru 7 fyrstu mánuðirnir af árinu liættulegaslir fyrir lííið. Af
þeim eru marz, apríl, maí og júni hættulegastir. Enginn mánuðurinn er hættulegri
en júní. Fæstir dóu i ágúst og desember. 1901 — 05 eru marz, apríl, maí, júní og
júlí hættulegastir mánuðiruir fyrir Hfið. Marz er þá orðinn hætlulegasli mánuðurinn
í árinu (líklega vegna slysfara á sjó). Maí er næstur lionum, en í febrúar deyja
langfæstir, og honum næst kemur nóvember. Hvernig því er varið, að dánarhættan
sýnist vera að flytja sig til á mánuðunum í árinu, er erfill að segja með vissu
(nema með marzmánuð).
Við töfluna VIII er það athugavert, að árin 1881—85 eru »orðnir úti« ekki
taldir sjerstaklega, heldur með »öðrum slysförum«; 1886—1890 eru »orðnir úti«
taldir sjerstaklega i dánarskýrslum presta, það eru sjerstakir dálkar fyrir þá, en
fyrstu 2 árin af þessum 5 hafa engir orðið úti, ef skýrslur prestanna eru rjettar.
1888—90 verða aftur margir úli. í meðaltalinu 1881—90 er reiknað 5 ára meðaltal
fyrir »orðna úti«, því skýrslurnar eru að eins fyrir 5 ár, en í þremur síðustu dálk-
unum (dánir alls af slysförum, og alls) er reiknað 10 ára meðallal fyrir þá líka
eins og alla aðra. Aðferðin er rjett, en sje meðaltalið í 8 fyrstu dálkunum Iagt
saman kemur út lítið eitt liærra meðaltal í þremur síðustu dálkunum, en lijer er
sett.
1) Þessi tala varö of há i siðustu skýrslum vegna þess, að dánir voru taldir 40
manns of lágt.
15'