Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 02.01.1907, Page 17

XI
■veiðastöðvarnar flytja út verður að taka, lil þess að vega á móti vörunum sem hval-
weiðastöðvarnar llytja inn. Þær hafa ílutt út vörur fyrir alls ....... 1200 þús. kr.
'Og verður að borga af því, allar þær vörur, sem þeir ilj’tja inn (ekki
horga Islendingar þær frá sjer eða af sínu)............. 577 þús. kr.
og verkalaun lil hjerlendra manna áætluð.............. 200 — — 777
Mismunur 423 þús. kr.
Þessar 423 þús. kr. eru vextir og viðhald á húsum og skipum og veiðarfær-
um, og ágóði hvalveiðamanna, en ganga ekki lil þess að vega á móti öðrum vörum
sem hjer eru flutlar að. Á Mjóafirði er ekki margt fólk, en i hverjum hinum 5 verzl-
unarstaðanna, sem taldir eru með ^/2 miljónar verzlunarmagni, eru 400—1033 íbúar.
VII. Verzlanir.
í verzlunarskýrslunum 1903 og 1904 hefur verið samin tafla yfir inníendar-
og útlendar verzlanir, og sveitaverzlanir eptir það að farið er að safna skýrslum um
þær. Þessi taíla nær ekki til lausakaupmanna, sem ráku hjer verzlanir á skipum
einkum lil 1870 og 1880, þólt það væri þá í minna stýl en áður var. Eptir 1889
hverfa þeir úr sögunni, svo vel má líta svo á, að eptir 1900 hati ekki komið lijer
lausakaupmaður frá öðrum löndum. 1849 ráku jieir */« allrar verzlunar hjer. Ef
lausakaupmenn liefðu verið taldir meðan þeir komu, hefði tala útlendra verzlana
orðið miklu meiri áður, en hún er í töflu VI. En dálkarnir fyrir innlendar og er-
lendar verzlanir eiga aðeins við »fastar« verzlanir. Sje verzlunareigandinn búsettur
hjer á landi, er verzlunin kölluð innlend, sje hann búsettur erlendis, er verzlunin
kölluð erlend.
Tafla VI.
Á r i n : Sveita- verzlanir Innlendar fastar verzlanir Erlendar fastar verzlanir Innlendar °g erlendar verzlanir 'Terzlanir, samtals
1849 55 55
1855 26 32 58 58
1863 24 35 59 59
1865—70 meðaltal 28 35 63 63
1876—80 36 39 75 75
1881—85 3(?) 49 43 92 95
1886—90 78 38 116 116
1891—95 (4 ára) meðaltal 18 111 36 147 165
1896—00 meðaltal 16 150 45 195 211
1901 24 180 42 222 246
1902 27 187 46 233 260
1903 20 216 46 262 282
1904 35 249 55 304 339
1905 30 283 62 345 375
1901 — 05 meðaltal 27 223 50 273 300
Verzlunareigendurnir eru miklu færri en verzlanirnar. Nú er hver vík lög-
gilt, og nú reyna kaupmenn að hafa þar húð, sem þeir áður liöfðu salthús. Kostn-
aðurinn við að reka útbúin verður meiri nú en áður fyrir það. Áður var álitið ó-
mögulegt að hata verzlun þar sem lítið var verzlað, en þá komu lausakaupmenn á
þær hafnir, og fóru höfn af höfn.
Nú er algengt að heita má að sami kaupmaður eigi íleiri verzlanir en eina.