Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 02.01.1913, Side 10

IV
Ef aðflutia varan hefði verið talin eins þessi þrjú siðuslu ár eins og liún
var talin 1881—1908, þá hefði hún kostað:
Árið 1909 13.305 þús. kr., 158.0 kr. á hvern mann, en er hjer 9.876 þús. kr.
— 1910 15.307 — — 181.1 -------— —----------— 11.480 -
— 1911 19.054 — — 221.6 -------— —-------- 14.230 ------
Verð aðfluttrar og útfluttrar vöru þessi sömu ár hefði þá orðið:
1909 .................... 26.310 þús. kr. eða á mann 312.4
1910 .................... 28.990 — — — - — 342.1
1911 .................... 32.800 — — — - — 382,4
Þessir útreikningar eru settir til þcss, að það sje hægara að bera þrjú síð-
ustu árin saman við árin á undan. Við þann samanburð sjest, að aðflutt og úlflutt
vara hefur aldrei verið jafn mikils virði samanlögð og árið 1911. Eitt ár áður, 1907,
liefur aðllulta varan með gamla reikningslaginu numið 18 miljónum króna, en það
var eins og tekið hefur verið fram mikið eyðsluár. 1911 verður aðflutta varan með
gamla reikningslaginu 19 miljóna króna virði í búðunum, og er þó ekkert eyðsluár,
en í aðfluttu vörunni er meira af kolum en áður var, sem útlendir fiskimenn á
gufuskipum kaupa hjer við land, og þá að sjálfsögðu borga. IJað eykur verslunina
án þess að landsmenn sjálfir þurfi að borga viðaukann við aðfluttu vöruna. Að-
og útfluttar vörur verða alls 1911 með gamla reikningslaginu 33 miljónir kr. eða
því sem næst, og er það meira verð en verslunin nokkru sinni áður hefur náð. —
1907 komst hún öll upp í liðugar 30 miljónir króna. í lieild sinni hefur verslunin
þrefaldast á 30 árum.
En svo samanburðinum eftir eldri reikningsaðferðinni sje slept, þá er vert
að líta á árin 1909—1911, sem öll eru verðselt á sama hátt. Það verður þá fyrst
fyrir, hver kaupleysingi landið er álitið að vera 1909. Öll aðflutta varan er að eins
9900 þús. kr. virði. Næsta ár hefur hún þó komist upp i 11500 þús. kr., og 1911 upp
í 14200 þús. kr. Aðflutta varan hækkar um 4300 þús. kr. á tveimur árum. Segja
má, að aðflutninginn sje ekki að marka, kaupmenn flytji það til landsins, sem þeir
vænta að geta selt fyrir borgun, og þeir geta rent blint í sjóinn. Já, þeir geta það.
En það verður ekki hægt að neita, að meira sje undir útfluttu vörunni komíð, en
hún var 1909 12800 þús. kr. virði, 1910 13500 þús. kr. virði og 1911 lijer um bil
16 miljóna kr. virði. Svo liátt hefur útflulta varan aldrei hlaupið fyrr í 31 ár.
Verð útfluttu vörunnar hefur aukist um 3200 þús. kr. á tveimur árum. Það er ekki
hægt að neita því, að svo sje, og það sýnir enn í dag eins og útflutla varan og
verð hennar hefur sýnt árin 1887 —1890, hve fljólt þetta land og landsbúar ná sjer
aftur eftir mikið áfall. Að því mun síðar verða vikið, hverjar þær vörur eru, sem
mest hafa aukið kaupeyri landsmanna út á við.
Það er alveg óhætt að fullyrða, að verslunarviðskiftin við önnur lönd eru
ekki metin of hátt í skýrslum vorum. Tollskyldar vörur koma í skýrslurnar með
þeim upphæðum, sem tollur hefur verið greiddur af, og nákvæmari skýrslur um þær
er ómögulegt að fá. Af öðrum vöruin má ávalt gjöra ráð fyrir, að eitthvað falli
burtu, og hvað mikið það sje, það veit enginn. Aður sýndíst svo, sem 20—25% af
ótolluðum vörum fjelli burtu, en nú mun það vera komið niður i 10—12°/o, eða
jafnvel niður fyrir 10%, eftir því sem harðara er gengið eftir þvi, að verslunar-
skýrslurnar sjeu gefnar og sendar til stjórnarinnar.
Viðski/ti nokkurra landa við önnur lönd árið 1910, eru sett hjer til þess, að
þeir, sem það vilja sjá, geti borið viðskifti íslands saman við viðskifli annara landa.