Húnavaka - 01.05.2014, Side 141

H Ú N A V A K A 139
BIRGITTA HALLDÓRSDÓTTIR, Syðri-Löngumýri:
Bananar og brennivín
Þetta gerðist um vor. Um það bil sem vorið hverfur og sumarið tekur við. Á
þeim tíma sem sauðburðurinn er afstaðinn í sveitum en slátturinn ekki byrjað-
ur. Það hafði verið kalt vor og menn voru yfirleitt orðnir heylitlir undir það
síðasta. Það hafði verið votviðrasamt. Menn börðust við að halda fé í húsi eins
lengi og pláss og fóður leyfði. Bændur smíðuðu spil og hólf, þar sem hola mátti
niður einni eða tveimur lambám. Svo þegar fjárhúsin voru orðin ein allsherjar
spilaborg, þá fóru menn að smíða í hlöðunum. Nóg var rýmið þar, ekki tóku
heyin svo mikið pláss.
Loks varð að láta einlembur út á guð og gaddinn og vona að hægt yrði að
sjá af einu og einu strái í þær eða þá matarbauk. En ekki var það góður kostur
fyrir bændur að gefa mikinn fóðurbæti í þá daga, frekar en nú. Þá mátti búast
við að skuldin í Kaupfélaginu færi upp úr öllu valdi og hvar stóðu bændur þá?
Það var því mikið fagnaðarefni er tíðin batnaði og áhyggjur sveitafólksins
minnkuðu. Þá gátu þessir vesalings bændur loks farið að huga að komandi
sumri. Konur þeirra tóku hreingerningaræði í tilefni sumarkomunnar og
krakkarnir gátu hoppað og skoppað úti í góða veðrinu. Það var eins og allt
lifnaði við eftir undanfarandi deyfð. Fénu var sleppt og kúabændur fóru að
eygja von um að á þessu herrans ári yrði einhvern tímann hægt að láta út kýr.
Bændur, sem áður höfðu verið lagstir í þunglyndi, fóru að hittast aftur, segja
sögur af nágrönnunum og stæra sig af tvílembum. Jafnvel var það til að þeir
væru að grobba sig af heybirgðum sínum. Þó var til að menn geymdu eitt eða
tvö knippi bara til þess að geta sagt að þeir hefðu ekki orðið heylausir.
Einn daginn voru staddir þrír gestir hjá Jóni bónda á Vatni. Þar voru sam-
an komnir vinir hans og gamlir félagar, Karl í Haga, Óli á Bakka og Doddi sem
var lausamaður, ógiftur og hafði verið vetrarmaður í Dal. En Guðmundur
bóndi í Dal átti það margt fé að hann gat ekki hirt það einn. Þeir Ólafur og
Karl voru báðir kvæntir og áttu sæmileg bú. Þó ekki eins og Jón á Vatni. Þessir
mektarmenn sátu þennan dag í eldhúsinu á Vatni í góðu yfirlæti og sötruðu
kaffi sem Stína húsfreyja bar þeim. Hún var glöð í sinni og reyndi að þóknast
þeim sem best. Hún vissi að fyrst þessir heiðursmenn voru komnir, þá mátti
búast við að færi að lifna yfir bónda hennar. En hann var maður svartsýnn og
taldi að allt væri að fara til helvítis, ef harðnaði í ári.
-- Djöfull var hart í vor, sagði Jón og ræskti sig.
-- Já, það var nú ekki fyrir nein smámenni að standa það af sér. Ég er nú
líka harður maður, sagði Doddi og leit glottandi til hinna. Doddi, fullu nafni
Þórður Arinbjarnarson, var maður þrekvaxinn og taldi sig mun fremri hinum