Úr þjóðarbúskapnum - 01.07.1957, Blaðsíða 9

Byggingarframkvæmdir á íslandi
árin 1945-1955
1. Almennt
ÞaS er töluverðum erfiSleikum bundiS aS
taka saman ýtarlegar töflur um byggingar-
framkvæmdir á íslandi fram aS árinu 1953,
vegna þess hve upplýsingar eru af skornum
skammti. Reykjavík er eini staSurinn, sem ýt-
arlegar upplýsingar liggja fyrir um. HagfræSi-
deild Landsbankans safnaSi aS vísu upplýs-
ingum um byggingarframkvæmdir í kaupstöS-
um um nokkurra ára skeiS og einnig frá tölu-
verSum fjölda kauptúna, aSallega siSan 1947.
Þær upplýsingar, sem bárust frá kaupstöSum,
voru yfirleitt tæmandi, en mikiS vantaSi á,
aS upplýsingar frá kauptúnum gætu gefiS
skýra mynd af byggingarframkvæmdum þar,
vegna þess hve margir skiluSu eigi skýrslum.
Skýrslur Landsbankans eru nýttar eftir föng-
um i þessum töflum, en til viSbótar var leitaS
eftir upplýsingum um byggingar í þágu sjávar-
útvegsins í kauptúnum. Var sérstaklega leitaS
til FiskveiSasjóSs, S.Í.S., Stofnlánadeildar sjáv-
arútvegsins og til Gísla Hermannssonar hjá
SölumiSstöS hraSfrystihúsanna.
Um byggingar í sveitum hafa áSur veriS
birtar töflur í þessu timariti (marz 1956).
Þær töflur náSu þó ekki yfir allt tímabiliS,
og nokkrar áætlanir þurfti aS gera til viS-
bótar. Yfirleitt liefur þurft aS áætla meira og
minna allar byggingarframkvæmdir i sveitum
árin 1945—1953 nema styrkhæfar byggingar,
því áreiSanlegar upplýsingar eru til um þær.
Opinberar byggingar liafa veriS all erfiSar
viSfangs. Á þetta aSallega viS um skólana.
StuSzt hefur veriS viS upplýsingar frá húsa-
meistara ríkisins, íþróttafulltrúa rikisins og
fræSslumálastjóra.
Um áreiSanleik talnanna er þetta aS segja:
Allar tölur fyrir árin 1953—1955 eru góSar.
Þær eru teknar úr skýrslum innflutningsskrif-
stofunnar fyrir tvö siSari árin, en úr skýrsl-
um Landsbankans fyrir áriS 1953. Enn frem-
ur eru tölur fyrir allar byggingarframkvæmd-
ir í Reykjavík, styrkhæfar byggingar í sveit-
um og félagsheimili viSs vegar um landiS
sæmilegar öll árin.
Um byggingarframkvæmdir utan Reykja-
víkur, aSrar en þá sérflokka, sem nefndir eru
aS ofan, má segja, aS sæmilegar upplýsingar
eru fyrir hendi varSandi kaupstaSi og nokkur
stærri kauptún allt tímabiliS, öSrum tölum
ber aS taka meS nokkurri varúS.
Þess ber aS geta, aS hætt er viS einhverri
tvítalningu á milli áranna 1953 og 1954, þar
sem skýrslur Innflutningsskrifstofunnar taka
viS af skýrslum hagfræSideildar Lands-
bankans.
Tölur þessar eiga aS sýna stærS og verS-
mæti þeirra bygginga, sem fulIgerSar voru á
hverju ári. Oft eru þó byggingar taldar full-
gerSar, þegar einhver hluti þeirra er tekinn í
notkun. Er þá framhaldiS taliS til viSbygg-
inga. Á þetta sérstaklega viS utan Reykjavík-
ur um stórar byggingar, sem tekur mörg ár
aS ljúka viS. Er erfitt aS finna nokkurn ein-
hlítan mælikvarSa, sem nota mætti til aS
ákvarSa, hvenær taka skyldi byggingar á
skýrslu í fyrsta skipti, þar sem þaS getur
tekiS frá einu upp í tíu ár eSa jafnvel lengri
tíma aS Ijúka sumum þeirra. Þessar töflur
gefa því ekki alltaf alls kostar rétta hugmynd
um þær byggingar, sem fulIgerSar eru á hverju
ári, þótt heildarmyndin yfir 11 ára tímabiliS
sé nokkuS sönn aS þessu leyti. Sama óvissa
ríkir varSandi þaS fjármagn, sem notaS hefur
veriS til aS byggja á ári hverju, þaS getur
hafa veriS bæSi minna og meira en hiS til-
færSa verSmæti þeirra bygginga, sem hér er
taliS, aS lokiS hafi veriS viS á hverju ári. SíS-
an Innflutningsskrifstofan hóf áriS 1954 aS
gera skýrslur um byggingarstarfsemina í land-
inu, hefur liún lagt sérstaka áherzlu á aS áætla
tilkostnaS byggingarstarfseminnar á ári hverju,
en lagt minna upp úr því aS flokka bygging-
3