Vestfirðir - 26.11.2015, Blaðsíða 12

12 26. Nóvember 2015
Teigsskógur aftur
í umhverfismat
– 12 ár frá byrjun
Vegagerðin hefur lagt fram nýja skýrslu um mat á umhverfisáhrifum af
vegagerð í Austur Barðastrandarsýslu. Kynntir eru fimm kostir en megin-
áhersla Vegagerðarinnar er á veg um Teigsskóg við vestanverðan Þorska-
fjörð. Gert er ráð fyrir nýjum 20 km vegi frá Melanesi að Þórisstöðum í
Þorskafirði með nýjum brúm á Djúpafirði og Gufufirði, sem áætlað er að
kosti 4,9 milljarða króna. Brú og þverun yfir Þorskafjörð er áætluð kosta
1,8 milljarða króna. Samtals yrði heildarkostnaðurinn 6,7 milljarðar króna
við að ljúka endurbyggingu Vestfjarðavegar 60 um A-Barðastrandarsýslu.
Þessi kostur er kallaður Þ-H leið eftir staðarnöfnunum Hallsteinsnes og
Þórisstaðir sem afmarka hinn umdeilda Teigsskóghluta leiðarinnar. Ódýr-
asti kosturinn er svonefnd Hálsaleið, sem Vegagerðin lagði til í upphafi.
Þar er gert ráð fyrir nýjum vegi yfir Ódrjúgsháls og Hjallaháls ásamt sömu
brúm og þverunum og í hinum kostinum. Kostnaður við Hálsaleiðina er
talinn vera 5.230 milljónir króna og er hún 20% ódýrari en Þ-H leiðin.
Hálsaleiðin yrði 6 km lengri en Þ-H kosturinn. Hins vegar Hálsaleiðin
ekki meðal kostanna sem boðið er upp á til umhverfismats vegna andstöðu
sveitarstjórna í báðum hlutum Barðastrandarsýslu.
Hinir kostirnir fjórir eru allir mun
dýrari en Þ-H leiðin eða frá 9,7 millj-
arð króna upp í 11,2 milljarða króna.
Í tveimur þeirra er gert ráð fyrir jarð-
göngum í gegnum Hjallaháls og hinir
tveir miðast við miklar þveranir frá
Melanesi yfir á Reykjanes annars vegar
og yfir á austanverðan Þorskafjörð hins
vegar. Telja verður að Þ-H leiðin sé sú
eina sem er raunhæf kostnaðarlega séð.
Hreinn Haraldsson, vegamálastjóri
segir í svari við fyrirspurn blaðsins Vest-
firðir að „ef áætlanir vegagerðarinnar
standast og ekkert óvænt kemur upp
á er miðað við að lokarannsóknir og
verkhönnun fari fram eftir mitt ár 2016
og útboð þá um haustið. Við reiknum
með að inni í samgönguáætlun verði
fjárveiting sem miði að því að fram-
kvæmdir gætu eitthvað hafist fyrir árs-
lok það ár, en það er háð ganginum í
undirbúningsferlinu, veðurlagi o.s.frv.
Etv er raunhæfast að miða við að fram-
kvæmdir hefjist ekki af krafti fyrr en
vorið 2017, en þó eru þarna ýmsir
verkþættir sem etv mætti fara af stað
með að vetri ef allt annað er orðið klárt.
Við teljum ekki rétt að vera með nein
loforð eða fullyrðingar um tímasetn-
ingar á upphafi framkvæmda á þessu
stigi , meðan ekki er séð fyrir endann
á matsferlinu.“
12 ára forsaga
Deilur um nýjan veg um Austur Barða-
strandarsýslu hafa staðið lengi yfir og
er ekki lokið enn. Upphaf málsins má
rekja til fyrstu skýrslu Vegagerðarinnar
um umhverfismat frá 2003. Þar voru
nokkrir kostir teknir til mats, en einkum
var horft til þess að leggja nýjan veg
um Teigsskóg í Þorskafirði og komast
hjá hálsunum tveimur, Ódrjúgshálsi og
Hjallahálsi. Skipulagsstofnun samþykkti
Hálsaleiðina og hafnaði Teigsskógsleið í
úrskurði sínum árið 2006. Við það var
ekki unað og málið kært til Umhverfis-
ráðherra Jónínu Bjartmars. Hún heim-
ilaði vegagerðina um Teigsskóg með
tilteknum skilyrðum. Því var skotið til
dómsstóla og á árinu 2009 felldi Hæsti-
réttur ákvörðun Umhverfisráðherra úr
gildi. Síðan þá hefur málið verið í þeirri
stöðu sem leiddi af úrskurði Skipulags-
stofnunar 2009. Næst er það 2013 sem
Vegagerðin sendir nýjar hugmyndir til
Skipulagsstofnunar og vill endurupp-
taka umhverfismatið en þeim er hafnað.
Ári síðar reynir Vegagerðin aftur og
kynnir nú Þ-H leiðina og fjóra aðra
kosti. Aftur hafnar Skipulagsstofnun
og bendir á að breytingin sé svo lítil
frá Teigsskógsleiðinni sem hafnað var
2006 að í raun sé um sama kostinn að
ræða. Vegagerðinni er hins vegar bent
á að Skipulagsstofnun geti fallist á upp-
töku málsins ef forsendur hafi breyst
verulega. Leiddi það til breytinga á Þ-H
leiðinni sem varð til þess að í byrjun
ársins 2015 samþykkti Skipulagsstofnun
að fram færi nýtt umhverfismat sem nú
er loksins farið af stað.
Frumvarp um Teigsskóg
Á síðasta kjörtímabili fluttu þrír þing-
menn kjördæmisins frumvarp til laga
þar sem lagt var til að ákveða með
lögum veglínuna og fara framhjá um-
hverfismatsferli og stofnunum sem um
það eiga að fjalla. Það voru Einar K.
Guðfinnsson, Ásbjörn Óttarsson og
Gunnar Bragi Sveinsson. Frumvarpið
náði ekki fram að ganga. Eftir síðustu
Alþingiskosningar urðu valdaskipti
og Einar K Guðfinnsson varð forseti
Alþingis og Gunnar Bragi Sveinsson
varð utanríkisráðherra. Þrátt fyrir það
hefur málinu ekki verið hreyft á Al-
þingi og Gunnar Bragi svaraði því til
á opnum fundi framsóknarmanna á
Ísafirði síðasta föstudag að ekki væri
nægur stuðningur á Alþingi við laga-
setninguna.
Mun minni
umhverfisáhrif nú
Skipulagsstofnun segir að nýja veglínan
Þ-H skaði Teigsskóg mun minna en
sú sem hafnað var. Veglínan breytist
á þriðjungi allrar leiðarinnar og um
helmingi þess kafla sem beinlínis liggur
um Teigsskóg. Þá er hönnun vegarins
breytt og verður hann 8 metra breiður
í stað 7,5 metra áður. Samhliða er veg-
urinn lækkaður og verður yfirborð hans
aðeins 0.78 metri yfir landinu í stað
1,54 metra áður. Við þessar breytingar
verður heildarbreidd vegsvæðisins
26 metrar í stað 32 metrar. Flatarmál
raskaðs svæðis, vegur, fylling og sker-
ing, minnkar um 2 hektara. Þá er hætt
við að hafa efnisnámur í Teigsskógi og
loks má nefna að vegurinn mun liggja
niður í fjöru algerlega utan Teigsskógs
á 2,6 km kafla. Eins er veglínunni breytt
þannig að hún ristir ekki í gegnum
skóginn endilangan eins og áður var
fyrirhugað. Að öllu samanlögðu verður
röskun skógarsvæðis 15,3 ha í stað 49-
51 ha áður. Að auki er ráðgert að endur-
heimta 9 ha nýjan skóg þannig að nettó
röskunin verður aðeins 6 hektarar í stað
um 50 ha.
Athyglisvert er að með nýjum upp-
lýsingum er nú talið að 31 þúsund hekt-
arar af skóglendi séu á Vestfjörðum,
þar af 15 þúsund ha á sunnanverðum
Vestfjörðum. Stærð Teigsskógs er nú
metin sem 667 ha. Rask upp á 6 hektara
er í öllum skilningi óverulegt, hvort
heldur sem miðað er við 667 ha eða 31
þúsund hektara.
Framhaldið óvisst
Þegar hefur komið fram að andstaða
er við fyrirhugaða Þ-H leið af hálfu
sömu aðila og lögðust gegn Teigs-
skógsleiðinni eldri. Það er því óvarlegt
að gera ráð fyrir snurðulausri fram-
vindu að þessu sinni. Þvert á móti má
búast við kærum og jafnvel málshöfðun
á nýjan leik fyrir dómsstólum. Hreinn
Haraldsson, vegamálastjóri vildi engu
spá fyrir um hugsanleg dómsmál. Hvað
langur tími kann að líða áður en endan-
leg niðurstaða fæst er ekki gott að spá
fyrir um, en fyrra ferlið tók 6 ár.