Kópavogsblaðið - 01.10.2007, Blaðsíða 4

Jónas Ingimundarson píanó-
leikari og tónlistarráðunautur Sal-
arins í Kópavogi er fæddur á hina
þekkta höfuðbóli Bergþórshvoli
á Rangárvöllum fyrir alllöngu en
þó eftir Njálsbrennu eins og hann
segir sjálfur!
Presturinn bjó ekki á jörðinni
heldur var það faðir hans sem
yrkti jörðina en foreldrar hans
voru frá sitt hvorum bænum í Aust-
ur-Landeyjunum, móðir hans Guð-
rún Kristjánsdóttir frá Voðmúla-
stöðum en faðir hans Ingimundur
Guðjónsson frá Voðmúlastaða-
Austurhjáleigu sem er næsti bær
við, nánast í sama túni. Þar bjó
hann aðeins í 1 ár, fjölskyldan flutti
á Selfoss og síðar bjó Jónas hjá föð-
ur sínum í Þorlákshöfn um árabil.
Þaðan lá leiðin m.a. til Reykavíkur
í tónlistarnám og síðan til Vínar-
borgar í framhaldsnám. Jónas seg-
ir í bók Gylfa Gröndal um hann, “Á
vængum söngsins” þegar rætt er
um tónlistarferilinn:
“Þetta hefur nánast allt gerst af
sjálfu sér. Ég tók aldrei þá ákvörð-
un að verða tónlistarmaður. Ef til
vill var það vilji forsjónarinnar;
hver veit? En ég er afskaplega
þakklátur fyrir að fá að helga líf
mitt tónlist, því ég hef ekki ánægju
af neinu til jafns við hana. Hún
er stöðugt í kringum mig, bæði í
vöku og draumi, - óþrjótandi upp-
spretta. Tónlistin endarspeglar og
tjáir gjörvöll tilfinningasvið manns-
ins. Tónlistin hrein og tær er göfg-
andi - mannbætandi. Menn syngja
ekki í vondu skapi, en það er hægt
að syngja burt leiðindi.”
Selfoss varð svo starfsvettangur
hans í 4 ár eftir að hann kom frá
Vínarborg, stjórnaði m.a. Karlakór
Selfoss og Kvennakór Selfoss og
síðar Samkór Selfoss. Eftir flutn-
ing á höfuðborgarsvæðið gerðist
hann m.a. stjórnandi Karlakórsins
Fóstbræðra um fimm ára skeið,
og hefur reyndar verið viðloðandi
starfsemi hans allar götur síðan.
Jónas hefur hlotið ótal verðlaun og
viðurkenningar um dagana, m.a.
riddarakross hinnar íslensku fálka-
orðu, heiðusverðlaun íslensku
tónlistarverðlaunanna, heið-
ursverðlaun VÍS, heiðursverðlaun
Íslandsbanka, heiðursverðlaun DV
og Dannebrogsorðuna. Árið 1997
útnefndi Rótarýklúbbur Kópavogs
hann Eldhuga ársins og árið 2004
var hann kosinn heiðurslistamað-
ur Kópavogs.
Búa flyglinum betri stað
Jónas og kona hans Ágústa
Hauksdóttir, sem einnig er tónlista-
menntuð, búa við Álfhólsveginn.
Um það leiti sem Jónas og Ágústa
fluttu í Kópavoginn og hann tók til
starfa í Kópavogi var keyptur flyg-
ill sem fyrst var m.a. staðsettur í
Digraneskirkju og í Gerðarsafni en
það vöknuðu fljótt óskir um hug-
myndir um að búa honum betri
stað, og þó hófust líka umræður
um að byggja tónlistarskóla. Þróun-
in varð sú að Salurinn var byggður
við hlið Tónlistaskóla Kópavogs
og að sjálfsögðu fór þessi forláta
flygill í Salinn. Jónas segir að nafn-
ið á Salnum hafi eignlega komið af
sjálfu sér. Á byggingastiginu hafi
oft verið rætt um salinn og þeg-
ar nær dróg vígslu hans hafi nafn-
ið eiginlega verið orðið fast við
hann, enda nafnið Salurinn gott
fyrir fyrsta tónleikasal landsins.
En á byggingingastiginu hafi vissu-
lega aðrar hugmyndir skotið upp
kollinum.
“Bæjarfélagið stendur á bak
við vissa starfsemi Salarins, hann
er “burðarvirki” hans. Þannig er
hægt að leigja hann út til tónleika-
halds eða fundarhalda en hann
hentar ákaflega vel til slíkrar starf-
semi. Salurinn er fyrsta byggingin
á Íslandi sem sérstaklega er hönn-
uð og byggð til tónleikahalds og
þar er nú t.d. kínversk menningar-
hátíð og tónlistaskólakennararn-
ir eru þar með mjög áhugaverða
tónleikaröð. Allir grunnskólanem-
ar í Kópavogi koma tvisvar á ári í
Salinn undir heitinu “Tónlist fyrir
alla” þar sem reynt er að höfða
til sem flestra barna með vali á
tónlist.
Síðast en ekki síst ber að nefna
Tíbrá-tónleikaröðina sem er
stærsta og viðamesta starfsemin
í Salnum, er þungamiðja starfsem-
innar á hverjum vetri. Tónleikarn-
ir sem ég var með í Gerðarsafni
fyrstu árin fluttust yfir í Salinn og
þá fór fljótlega að hlaðast utan á
þá starfsemi með þátttöku ýmissa
tónlistarmanna. Til að aðgreina þá
tónleika frá öllum hinum tónleik-
unum sem urðu brátt snar þáttur í
starfsemi Salarins varð að kalla þá
tónleikaröð einhverju nafni. Það er
ekki mjög söluvænt að kalla slíka
tónleikaröð t.d. “Tónleikaröð Kópa-
vogsbæjar í Tónlistahúsi Kópa-
vogs”, nafnið allt of langt og óþjált.
Því var fljótlega farið að leita að
hentugu nafni þá tónlistaröð og þá
kom upp nafnið Tíbrá, sem er auð-
vitað nafn fyrir uppsprettu en ein-
nig fyrir sjónhverfingar og hilling-
ar sem undirstrikar mikla grósku.”
- Óttuðust þið ekki að fólk mundi
ekki tengja nafnið Tíbrá við tónlist?
“Það kann að vera að það hafi
verið á einhverju stigi málsins en
þetta er bara heiti á tónleikaröð.
Mér finnst þetta nafn gott, nafngift-
in heppnaðist vel og allir hérlendis
sem hafa áhuga á klassískri tónlist
vita fyrir hvað Tíbrá stendur, vita
að nafnið stendur fyrir því helsta
sem fram fer í Salnum. Auk þess
fer þetta nafn ákaflega vel í munni.
Mikill vinur minn, Þorsteinn Valdi-
marsson, gaf út ljóðabók sem hef-
ur m.a. að geyma lítið og fallegt
ljóð sem heitir Tíbrá. Í sveitinni í
Landeyjum í gamla daga var það
algengt að maður sá Vestmannaeyj-
ar í hillingum, eða í tíbrá hátt uppi
á himninum og í bernskuminning-
unni voru það alltaf miklir töfrar
í svona sindri. Tóninn er líka eitt-
hvað sem sindrar og tekur á sig
margra myndir enda geta tónleikar
verið mjög alvarlegir en þeir geta
líka breyst í alveg sprenghlægilega
skemmtun. Tíbráin getur náð yfir
allt þetta og er því mjög gott nafn
fyrir þessa tónleikaröð.
Þetta er níuna árið sem við bjóð-
um upp á Tíbrártónleika en Salur-
inn verður 10 ára á næsta ári.”
Umsóknir þrefalt fleiri
en tónleikar
- Nú er svo komið að mun færri fá
að koma fram á Tírbrártónleikum
en um það sækja og auðvitað er
það ánægjulegt dæmi um vinsæld-
ir þessarar tónleikaraðar. Hversu
margar umsóknir berast árlega frá
tónlistarfólki um þátttöku á Tíbrár-
tónleikaröðinni?
“Í desembermánuði er auglýst
eftir umsóknum fyrir næsta tón-
leikaár sem hefst að hausti, og
það berast um 100 umsóknir af
öllu mögulegu tagi. Á þessum vetri
eru Tírbrártónleikar rúmlega 30
en svo eru ýmsir aðrir sem ekki
sækja um en okkur finnast forvitni-
legir, t.d. erlendir tónlistamenn og
söngvarar, sem við sækjumst eftir
að fá til að auka fjölbreyttni tón-
leikaraðarinnar. Það komast því
miklu færri að við vildum gefa færi
og væri vissulega fengur að fá. En
því miður er ekki hægt að gera allt.
En Salurinn er öllum opinn og það
getur hver sem er fengið salinn
til að halda sína einkatónleika, en
það eru þá ekki tónleikar á vegum
tónleikaraðarinnar Tíbrár.
Popplistamenn hafa ekki sótt
um í Tíbrá enda liggur í hlutarins
eðli að húsið hentar ekki fyrir slík-
an tónlistaflutning. En við mund-
um skoða slíka umsókn til jafns við
aðrar umsóknir. Það mundi bara
auka fjölbreytnina, það mundi
annar hópur fólks sækja þá tón-
leika og það mundi því bara auka
fjölbreyttni flórunnar í Salnum og
breikka áheyrendahópinn.
En við þurfum að spila á rým-
ið í þessum sal. Í poppinu þarftu
yfirleitt miklu stærri sali og meira
rými og allt öðru vísi hljómburð
enda tóninn magnaður upp með
rafmagni og venjulega spilað í sal
sem er “þurr,” þ.e. hefur sjálfur
engan ómtíma,” segir Jónas Ingi-
mundarson.”
- Er eitthvað sérstakt sem þú ert
einstaklega ánægður með að er á
tónleikaskrá Tíbrár?
“Ég er eiginlega sérstaklega
ánægður með allt sem er þarna,
enda erfitt að vera með saman-
burð þar sem fjölbreytnin er svo
mikil. Það ríkir líka mikill metnað-
ur við gerð Tíbrártónlistaraðarinn-
ar.”
Jónas segir að opnunartónleik-
arnir hafi verið sérlega glæsilegir
en þar kom fram rússneska mezzó-
sópransöngkonan Irina Romis-
hevskaya og söng m.a. lög eftir
Purchell, Händel, Scarlatti og Viv-
aldi. Síðan kom franski píanóleikar-
inn Désiré N’Kaoua sem minntist
70 ára ártíðar Ravels með heildar-
flutningi á píanóverkum hans.
Aðrir tónleikar sem Jónas nefni
sérstaklega eru söngtónleikar
Viðars Gunnarssonar sem komi
sjaldan hingað heim og því sé mik-
ill fengur að fá hann. Viðar mun
m.a. flytja sönglög eftir Árna Thor-
steinsson, Karl Ottó Runólfsson
og fleiri íslensk tónskáld og aríur
eftir Wagner, Tchaikovsky, Glinka
og Mussorgsky.
Á fullveldisdeginum munu Auð-
ur Gunnarsdóttir og Bergþór Páls-
son flytja einsöngslög eftir Jón
Ásgeirsson, s.s. Maístjörnuna og
ýmiss óperulög og 12. janúar verða
svo hefðbundnir nýárstónleikar
þar sem Hulda Björk Garðarsdótt-
ir söngkona og Salonhljómsveit
Sigurðar Ingva Snorrasonar flytja
Vínarljóð, óperettuaríur, dúetta,
polka, valsa og aðra gleðitónlist.
Salurinn fyrst og fremst
“sólistasalur”
17. febrúar sýnir svo eistneska
þjóðin svo Íslendingum þakklæti
sitt fyrir stuðning við sjálfstæðis-
baráttu þeirra með því að send
hingað Kammerkór Filharmoní-
unnar í Eistlandi sem mun flytja
verk eftir Veljo Tormis og segir
Jónas að það verði sérstaklega eft-
irtektarverðir tónleikar enda sé
kórastarf í Eistlandi á mjög háum
gæðastaðli. Kórinn mun flytja verk
sem sérstaklega er samið fyrir
Íslandsferðina. Aðspurður segir
Jónas að stærð þessa kammerkórs
henti vel fyrir Salinn, en vissulega
henti hann ekki fyrir stærri kóra,
enda sé hann hannaður og hugsað-
ur sem “sólistasalur.” Fyrir einn og
upp í 20 flytjendur sé hann mjög
góður.
19. febrúar kemur hingað
flautuleikarinn Denis Bouriakov
ásamt píanóleikaranum Víkingi
Heiðari Ólafssyni, en haft er eftir
Hallfríði Ólafsdóttur, 1. flautuleik-
ara í Sinfóníuhljómsveit Íslands
að Bouriakov sé besti flautuleikari
sem hún hafi heyrt í!
24. febrúar verða strengjatón-
leikar þar sem Sæunn Þorsteins-
dóttir kemur fram en Sæunn er
ein sú efnilegasta sem við eigum,
en þessi hópur sem telur fjóra
strengjaleikar hentar mjög vel fyr-
ir Salinn.
“Þann 4. mars kemur hingað í
Salinn Kópavogsbúinn Þuríður
Jónsdóttir með “Kvikhljóð” sem
er einleikur, hljóðlist og myndlist.
Hún er tónskáld og flautuleikari
en hún er með ásamt fleirum fjöl-
breytilegt efni þar sem hún notar
bæði myndlist, vídeó og tónlist
með ýmsum hætti auk rafhljóða.
Þar kennir margra grasa og verð-
ur líka töluvert öðruvísi en margt
annað sem við eigum eftir að sjá í
Tíbránni í vetur,” segir Jónas.
Jónas segir að frá 4. til 11. maí
séu tónleikar í Salnum sem séu
hluti af Kópavogsviku en á síðustu
tónleikunum komi fram Tríó Rom-
ance, en tríóið skipa Guðrún Birg-
isdóttir, Martial Nardeau og Peter
Máté sem öll tengjast Kópavogi.
Þar mun ríkja vorstemmning og
gleði á afmælisdegi Kópavogsbæj-
ar. 11. maí 2008.
Óperuhús rökrétt
framhald Salarins
- Bygging óperuhúss á sömu
“torfu” og Salurinn, Gerðarsafn og
bókasafnið standa á er fyrirhuguð.
Hefurðu miklar væntingar til þess
hús og þeirrar starfsemi sem vænt-
anlega verður þar?
“Já, hiklaust. Tónlist á Íslandi
er að verulegu leiti söngur. Ef
Íslendingur á afmæli þá er sung-
ið, ef haldið er einhver gleðskap-
ur þá er sungið og jafnvel sóttir
til þess heilu kórarnir, og þegar
amma eða afi deyr þá viljium við
láta syngja við útförina, og það sé
fallegt og vel gert, helst á heims-
klassa, amma eða afi voru svo góð
og áttu þetta skilið!
Við eigum fullt af góðum söngv-
urum en þeir geta ekki náð þroska
með því að fá bara að syngja yfir
nokkrum ömmum í mánuði. Þeir
verða að fá að takast á við ann-
ars konar verkefni. Á Íslandi eru
reknir um 80 tónlistaskólar með
fjölda söngnema og við erum ekki
að mennta þá til þess að flytja þá
alla úr landi. Þeir þurfa vettvang
hérlendis og við þurfum að læra
að meta þá og skapa grundvöll til
þess að þeir nái þroska. Það eru
óviðunandi kringumstæður í tón-
listalífinu á Íslandi. Af því að það
er ekki gert ráð fyrir óperuflutn-
ingi í stóra menningarhúsinu við
Reykjavíkurhöfn þá er þörf fyrir
óperuhús sem hægt er að gera allt
mögulegt með. Það er rökrétt fram-
hald af Salnum að óperuhús rísi
í nágrenninu, og ég hlakka bara
til. Starfseminn í Salnum virðist
hafa haft þá jákvæði ímynd að nú
vilji bæjaryfirvöld í Kópavogi gera
meira. Ég reikna með að ef Salur-
inn hefði ekki orðið til hefði aldrei
verið farið að ræða byggingu á
óperuhúsi í Kópavogi,” segir Jónas
Ingimundarson.
4 Kópavogsblaðið OKTÓBER 2007
Mikill metnaður við gerð Tíbrártónlistaraðarinnar
Jónas Ingimundarson við flygilinn í stofunni heima á Álfhólsvegi.
Af því að það er ekki gert ráð fyrir óperuflutningi
í stóra menningarhúsinu við Reykjavíkurhöfn þá
er þörf fyrir óperuhús sem hægt er að gera allt
mögulegt með. Það er rökrétt framhald af
Salnum að óperuhús rísi í nágrenninu, og ég
hlakka bara til. Starfseminn í Salnum virðist hafa
haft þá jákvæði ímynd að nú vilji bæjaryfirvöld í
Kópavogi gera meira. Ég reikna með að ef Salur-
inn hefði ekki orðið til hefði aldrei verið farið
að ræða byggingu á óperuhúsi í Kópavogi.
Désiré N’Kaoula lék nýlega í Salnum. Með honum hefur Jónas m.a.
leikið á tvö píanó.