Jökull - 01.12.1980, Qupperneq 85

Zeitner, hinn 13. apríl 1934 og var tilgangur
fararinnar að kanna það Grímsvatnagos, er þá
var í gangi.
Herðubreið (1682 m)
Herðubreið er einna óárennilegust íslenskra
háfjalla, en þó hefur verið gengið á hana á
fleirum en einum stað. Fyrstir til að klífa hana
voru þýskureldfjallafræðingur, Hans Reck, og
fylgdarmaður hans, Sigurður Sumarliðason,
sem mörgum fylgdi um Ódáðahraun. Þeir
Sigurður og Reck fóru í þessa fjallgöngu 13.
ágúst 1908 og gengu á fjallið að norðvestan.
Næstur Islendinga á Herðubreið var Jóhannes
Áskelsson jarðfræðingur hinn 22. júlí 1927.
Eiríksjökull (1657 m)
Hugsanlegt er, að Björn Gunnlaugsson hafi
gengið á Eiríksjökul í júlíbyrjun 1837 (Lfrs. ísl.
III, bls. 311), en harla ólíklegt, að hann hafi
farið alla leið upp. Þeir fyrstu er það gerðu
voru nær örugglega þrír úr hópi sex ungra
Englendinga, er ferðuðust saman um landið.
Einn þeirra, Charles Cavendish Clifford,
skrifaði bók um ferðalög sín: Travels by
„Umbra“, Edinburgh 1865. Fjalla fyrstu 167
bls. um íslandsferðina og hefur sú ferðasaga
yfirskriftina: A tour twenty years ago. Hefur
ferðin þvi að öllum líkindum verið farin 1845,
þótt hugsanlega kunni að skakka ári eða svo til
eða frá. Þessi ferðasaga er skrifuð í gaman-
sömum stúdentastíl og er skemmtileg aflestrar
og harla greinargóð, full af kveðskap og
minnir nokkuð á hina kunnu ferðasögu Letters
jrom Iceland eftir W. H. Auden og Louis Mac-
Neice. Enginn þeirra sexmenninganna er
nefndur réttu nafni. Á Eiríksjökul gengu þeir
7. ágúst og er göngunni lýst í bókinni á bls.
36—41. Alla leið á hæstu bungu komust þeir
þrír, er Clifford nefnir: „M’Diarmid, Mr. X
and the poetic Digwell“.
Næstur á Eiríksjökul mun vera Svisslend-
ingurinn Andreas Heusler, einn af stórmeist-
urum norrænna fræða, er gekk á jökulinn
1895.
Eyjafjallajökull (1666 m)
Svipaðrar hæðar og tvö fjöllin næstu hér á
undan er Eyjafjallajökull, sem jafnframt er
næst hæsta fjall landsins frá rótum reiknað. Á
Eyjafjallajökul gekk Sveinn Pálsson fyrstur
manna, ásamt fylgdarmönnum, 16. ágúst
1793. Þeir fóru frá Stórumörk og tók ferðin 9'/2
klst. (Ferðabók Sveins Pálssonar, bls.
241-242).
Þverártindsegg (1554 m)
Þverártindsegg er hæsta blágrýtisfjall á Is-
landi og er hún og landslagið þar um kring
það alpalegasta á öllu landinu. Hana kleif
fyrstur áðurnefndur H. J. Scheel, 13. ágúst
1813.
Kerling (1538 m)
Kerling við Eyjafjörð er annað hæsta blá-
grýtisfjallið og mun vera þriðja hæsta fjall
landsins frá dalbotni reiknað. Hans Frisak, sá
er fyrstur komst á Hvannadalshrtúk, kleif
hana fyrstur manna aðfaranótt 5. júlí 1814.
Hekla (1491 m fyrir síðasta gos)
Á þetta frægasta fjall landsins gengu fyrstir
svo öruggt sé þeir félagar Eggert Ólafsson og
Bjarni Pálsson þ. 20. júní 1750 i fögru veðri.
En þess er að geta, að Oddur Einarsson segir
frá því í íslandslýsingu sinni, saminni að
mestu eða öllu leyti veturinn 1588—89, að
fáeinir menn hafi freistað þess að klífa Heklu
„til að kanna til hlítar, hvers eðlis hinn frægi
gígur í fjallstindinum væri og hvort eldar
leyndust í djúpum hans“. Hann segist einnig
hafa heyrt fullyrt, að einn maður þar úr
grenndinni hafi „klifið Heklu og hafi hann,
þar eð hann var maður sterkur og hugaður, að
visu staðist raunina heill á líkama og séð
hvernig umhorfs var, en samt hafi honum
verið svo brugðið, er hann kom aftur til síns
heima, að hann hafi verið sem vitskertur og
ekki lifað lengi eftir það“ (Oddur Einarsson,
Islandslýsing, bls. 46). Hekla kann því hugs-
anlega að hafa verið klifin meir en 1V2 öld áður
en Eggert og Bjarni gengu á hana.
JÖKULL 30. ÁR 83